Αναζήτηση
Στην εκτόπιση…
… των αλβανόφωνων Κοσοβάρων το 1999, ακόμη και ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς είχε
παραδεχτεί τις υπερβολές «Σέρβων ατάκτων». Είχε ισχυριστεί, πάντως, πως αυτές
δεν ήταν τίποτα μπροστά στα εγκλήματα πολέμου που διέπραξαν οι Αμερικανοί στο
Βιετνάμ. Μπροστά στις αμερικανικές «επιδόσεις» στο Βιετνάμ, γράφει η εφημερίδα
«Boston Globe», η σερβική σκληρότητα στο Κοσσυφοπέδιο ωχριά. Ποιος δεν θυμάται
το Μάι Λάι; Μέσα σε λίγες ώρες, οι στρατιώτες του υπολοχαγού Κάλεϊ έσφαξαν 400
άνδρες και γυναικόπαιδα, βιάζοντας και ακρωτηριάζοντας πολλά από τα θύματά
τους. Μα ακόμη και αυτό το ανατριχιαστικό επεισόδιο ωχριά μπροστά στην
αμερικανική δράση στη βιετναμική και καμποτζιανή ύπαιθρο, με πανίσχυρα
εκρηκτικά, εμπρηστικές βόμβες ναπάλμ και αποψιλωτικά των δασών.
Οι απώλειες…
|
|
… των Κοσοβάρων υπολογίζονται σε 10.000, αλλά τα θύματα των Αμερικανών στη
Νοτιοανατολική Ασία ξεπέρασαν το εκατομμύριο πολλά από αυτά άμαχοι ενώ
διπλάσιος ήταν ο αριθμός των τραυματιών και των εκτοπισμένων. Τα αμερικανικά
εγκλήματα πολέμου εξακολούθησαν και μετά την αποχώρηση από το Βιετνάμ,
υπενθυμίζουν ο Τζέιμς Ρον, καθηγητής Κοινωνιολογίας και Πολιτικών Επιστημών
στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς, και ο Τσαρλς Καρλ, καθηγητής Διεθνών Σπουδών
στο Πανεπιστήμιο Μπράουν. Στα 1990, Αμερικανοί στρατιωτικοί παρέδιδαν μαθήματα
βασανιστηρίων σε Λατινοαμερικανούς συναδέλφους τους και πράκτορες της CIA
οργάνωναν στην Αϊτή «τάγματα θανάτου». Μπορεί πολλοί Αμερικανοί να τα έχουν
ξεχάσει, όμως άλλοι, αλλού, τα θυμούνται ακόμη. Στη Χιλή, όπου η CIA βοήθησε
στην ανατροπή του νομίμου προέδρου, οι δικαστές ερευνούν σήμερα τα εγκλήματα
του Πινοσέτ, αλλά η Αμερική αρνείται επίμονα να ανοίξει τους φακέλους της. Στη
Γουατεμάλα, περίπου 200.000 άνθρωποι έπεσαν θύματα ενός εμφυλίου πολέμου που
υποκίνησαν οι ΗΠΑ.
Ο πρόεδρος…
… Κλίντον ζήτησε συγγνώμη γι’ αυτόν τον πόλεμο. Το ίδιο έκανε περίπου η
αμερικανική κυβέρνηση και για τη δικτατορία στην Ελλάδα. Με τι συνέπειες; Για
τη δικαίωση της πολιτικής τους, όλες οι κυβερνήσεις έχουν επιχειρήματα: η
Αμερική πολεμούσε τον κομμουνισμό, ο Μιλόσεβιτς υπερασπιζόταν το σερβικό
έθνος, ο Πινοσέτ κυνηγούσε αναρχικούς. Για τις «υπερβάσεις», αυτό που έχει
πάντα σημασία δεν είναι η συγγνώμη αλλά οι συνέπειες. Πολλές χώρες τόλμησαν να
ψηλαφήσουν την αλήθεια για το όποιο σκοτεινό παρελθόν τους, συχνά με μεγάλο
πολιτικό κόστος, όπως έδειξε η περίπτωση της Νότιας Αφρικής.
Η Αμερική…
… αντίθετα, που κηρύσσει την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αρνείται
να εφαρμόσει τα ίδια τα κηρύγματά της. Τόσο για ηθικούς όσο και για πολιτικούς
λόγους, οι δυο καθηγητές καλούν τις ΗΠΑ να συστήσουν μια «επιτροπή για τη
διερεύνηση της αλήθειας», όπως έχουν ήδη κάνει άλλες χώρες, που θα ερευνήσει
όλα τα αμερικανικά εγκλήματα, εκείνα που έγιναν την περίοδο του Ψυχρού
Πολέμου, αλλά και μετά, στο Ιράκ και τη Γιουγκοσλαβία. Σίγουρα θα είναι μια
διαδικασία επώδυνη και διχαστική. Όμως, πώς αλλιώς μπορεί η Αμερική να ζητάει
από τους άλλους να αναλάβουν την ευθύνη για τα εγκλήματά τους, όταν η ίδια δεν
αναλαμβάνει την ευθύνη για τα δικά της; Το ερώτημα δεν το διατυπώνουμε εμείς,
αλλά οι δυο Αμερικανοί καθηγητές. Τι έχει λοιπόν να φοβηθεί η Αμερική; Αυτή
άλλωστε ήταν πάντα η δύναμή της: η ικανότητα να (επι)κρίνει η ίδια τον εαυτό της.
