Δύσκολη, ομολογουμένως, δουλειά να μάθεις, αλλά ιδιαίτερα να εφαρμόσεις το

πρωτόκολλο, όπου αυτό χρειάζεται. Όσο πιο επίσημη είναι η εκδήλωση τόσο πιο

αυστηρή είναι η τήρησή του. Ολόκληρα κατεβατά κανονισμών μελετούν οι άνθρωποι

της εθιμοτυπίας. Ωστόσο λίγοι είναι εκείνοι που γνωρίζουν τη σκοπιμότητά τους.

Και ακόμη λιγότεροι την προέλευσή τους. Απλώς κληρονομήθηκαν. Συνήθως οι

κληρονομιές από τους προγόνους είναι καλές. Από τους βασιλιάδες ­ μη πρόγονοι

γαρ ­ και ασύμφορες αποδείχθηκαν, αναχρονιστικές είναι, αλλά κυρίως

προσβλητικές τις νιώθω. Δεν κληρονομήσαμε μόνο το γραφείο της Φρειδερίκης και

ελάχιστα έπιπλα που διασώθηκαν στο Προεδρικό Μέγαρο, αλλά και τον «νόμο» της

να δέχεται τους επισκέπτες της από διαφορετικές πόρτες. Τους ομόλογους της,

τους αρχηγούς κρατών, τον πρωθυπουργό και τους υπουργούς ­ όσοι και όταν ήταν

καλεσμένοι ­ από την κυρία είσοδο και τους υπολοίπους από την είσοδο

υπηρεσίας. Δεν μπορώ να φανταστώ πως κάποιος οργανώνει δεξίωση για να τιμήσει

τους καλεσμένους του και τους δέχεται από την πίσω πόρτα. Βέβαια οι βασιλιάδες

δεν συνήθιζαν να δίνουν δεξιώσεις προς τιμήν των δημοσιογράφων, των Ενόπλων

Δυνάμεων, των δικαστικών και των ακαδημαϊκών.

Διοργάνωναν γκαλά. Καλούσαν όποιον ήθελαν και ασφαλώς τις μόνιμες «γλάστρες»

τους. Και σαν τέτοιες τύγχαναν υποδοχής υπηρετικού προσωπικού. Τι κοινό έχουν

οι τότε με τις τώρα συμπεριφορές; Το πρωτόκολλο. Που επιβάλλει την είσοδο των

απλών καλεσμένων προς τιμήν των οποίων δίνεται η δεξίωση να μπαίνουν από την

πόρτα υπηρεσίας. Από εκεί που μπαίνουν οι κηπουροί, οι υπάλληλοι, οι άνδρες

ασφαλείας και ενίοτε βγαίνουν τα σκουπίδια, όταν ­ για λόγους προστασίας της

περιουσίας της Προεδρίας ­ οι βοηθητικές πόρτες είναι κλειστές. Νέες

αντιλήψεις με ξεπερασμένους κανόνες…