|
|
Μπορεί στη χώρα μας η αναβάθμιση των ΤΕΙ να προκαλεί εντονότατες
αντιδράσεις των ΑΕΙ και του Τεχνικού Επιμελητηρίου, για λόγους συνταγματικής
διάκρισης αλλά και ουσίας (σημερινών υποδομών των ΤΕΙ κ.ά.), στην υπόλοιπη
Ευρώπη όμως, παρ’ ότι πολλές είναι οι χώρες που, όπως κι εμείς, χωρίζουν την
Τριτοβάθμια Εκπαίδευση σε Πανεπιστημιακή και Τεχνολογική, το θέμα έχει ήδη λυθεί.
|
|
Εδώ και λίγα χρόνια, με πρωτοβουλία των Αγγλίας, Γερμανίας, Ιταλίας και
Γαλλίας, οι ευρωπαϊκές χώρες προχώρησαν στην αναβάθμιση των Τεχνολογικών
Σχολών και την παροχή ομόλογων επαγγελματικών δικαιωμάτων και πτυχίων στους
αποφοίτους τους, ενώ σε πολλές χώρες τα αντίστοιχα των ΤΕΙ έχουν δημιουργήσει
ακόμα και μεταπτυχιακά προγράμματα, καθώς η Ευρώπη δίνει τα τελευταία χρόνια
μεγάλη έμφαση στην ενδυνάμωση της τεχνολογικής-επαγγελματικής εκπαίδευσης και
στη σύνδεση με την παραγωγή. Βέβαια, εκεί η αναβάθμιση δεν έγινε με λόγια και
νομοθετικές ρυθμίσεις μόνο, αλλά και με αξιολόγηση και οικονομικές ενισχύσεις.
«ΤΑ ΝΕΑ» κωδικοποίησαν το τι ισχύει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με τη βοήθεια του
Ινστιτούτου Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (ΙΤΕ), ο αντιπρόεδρος του οποίου κ. Γ.
Ηλιόπουλος έχει κάνει σχετική συγκριτική μελέτη. Επίσης, με τη βοήθεια του
προέδρου του ΙΤΕ, καθηγητή κ. Θ. Παπαθεοδοσίου, καταγράφηκαν οι σχολές των
ευρωπαϊκών χωρών που θεωρούνται ομοταγείς προς τα ελληνικά ΤΕΙ και, όπως
προκύπτει, ορισμένες είναι γνωστά ιδρύματα πανεπιστημιακού χαρακτήρα.
|
|
ΑΓΓΛΙΑ: Από εκεί ξεκίνησαν όλα. Μέχρι το 1992, η Τεxνολογική Εκπαίδευση
στην Αγγλία ήταν ευθύνη των αντίστοιχων (τότε) με τα δικά μας ΤΕΙ, που
ονομάζονταν Polytechnics, παρείχαν και παρέχουν ακόμα κατά βάση τριετείς
σπουδές και ήταν διαχωρισμένα από τα αγγλικά Πανεπιστήμια. Το 1992, όμως, με
την απόφαση της Αγγλίας να διευρύνει και να «διεθνοποιήσει» την Τριτοβάθμια
Εκπαίδευσή της, να υποδεχθεί πλήθος φοιτητών εξωτερικού και να ανοίξει
παραρτήματα Πανεπιστημίων σε πλήθος χωρών, η διαχωριστική γραμμή καταργήθηκε
(μαζί με τον διαχωρισμό των επαγγελματικών δικαιωμάτων) και τα «Πολυτέκνικς»
μαζί με αρκετά κολέγια ανώτερης έως τότε εκπαίδευσης μετεξελίχθηκαν σε
Πανεπιστήμια και άλλαξαν τα ονόματά τους. Για παράδειγμα, το Λούτον Κόλετζ
έγινε Γιουνιβέρσιτι οφ Λούτον, το Άνγκλια Πολυτέκνικ έγινε Άνγκλια Πολυτέκνικ
Γιουνιβέρσιτι κ.ο.κ. Τα πτυχία που δίνουν αυτά τα Πανεπιστήμια (HND)
εξασφαλίζουν στον κάτοχο επαγγελματικά δικαιώματα και πρόσβαση στην αγορά
εργασίας, όπως και τα πτυχία των παραδοσιακών ΑΕΙ (τα γνωστά PhD, Μπάτσελορ
κ.ά.). Για παράδειγμα, το δικό μας Ινστιτούτο Τεχνολογικής Εκπαίδευσης θεωρεί
και σήμερα ως ομοταγή με τα ελληνικά ΤΕΙ μία σειρά γνωστών αγγλικών
Πανεπιστημίων από αυτά, όπως το Σίτι Κόλετζ, το Λόντον Κόλετζ, το Μάντσεστερ
Γιουνιβέρσιτι, το Νιούκαστλ Γιουνιβέρσιτι και συνολικά… 101 αγγλικά
Πανεπιστήμια. Έτσι, σήμερα, η Αγγλία έχει το υψηλότερο ποσοστό αλλοδαπών
φοιτητών σε όλο τον κόσμο, μια πραγματική «πανεπιστημιακή αυτοκρατορία», ενώ η
λογική τής ισοτίμησης των Σχολών έχει επεκταθεί σχεδόν σε όλη την Ευρώπη και
περάσει στην κοινοτική νομοθεσία, σε ό,τι αφορά τα επαγγελματικά δικαιώματα.
Από εφέτος μάλιστα, η αγγλική κυβέρνηση δηλώνει ότι σκοπεύει να εντάξει ακόμα
και Ιδρύματα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, κάτι αντίστοιχο με τα δικά μας ΙΕΚ
δηλαδή, στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση!
|
|
ΓΕΡΜΑΝΙΑ: Η Τριτοβάθμια Εκπαίδευση χωρίζεται μεν σε δύο διακριτά μέρη, τα
Πανεπιστήμια και τα Fachhochschulen (FH), δηλαδή τα αντίστοιχα των ΤΕΙ, όμως
τα τελευταία χαρακτηρίζονται και ως «Πανεπιστήμια για εφαρμοσμένες σπουδές και
έρευνα» και αποτελούν μείζον τμήμα του γερμανικού εκπαιδευτικού συστήματος.
Από το 1998 θεσμοθετήθηκε η δυνατότητα χορήγησης τίτλων Μπάτσελορ από τα
γερμανικά ΑΕΙ και FH κατά το αγγλικό σύστημα, με διάρκεια σπουδών από 6 έως 8
εξάμηνα, ανάλογα με την ειδικότητα. Οι απόφοιτοι έχουν πρόσβαση στην αγορά
εργασίας, είτε δικαίωμα να συνεχίσουν για Μάστερ. Σε ορισμένα κρατίδια,
μάλιστα, λειτουργούν και οι επαγγελματικές σχολές Berufsakademien (ΒΑ), που,
παρ’ ότι δεν θεωρούνται πανεπιστημιακές, οι απόφοιτοί τους έχουν τα ίδια
επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων FH. Συνολικά, 50 γνωστές γερμανικές
σχολές θεωρούνται σήμερα ομοταγείς με τα δικά μας ΤΕΙ, όπως για παράδειγμα το
Γιουνιβερσιτάτ Γκαίτε της Φρανκφούρτης.
|
|
ΑΥΣΤΡΙΑ: Πρόσφατα ιδρύθηκαν σχολές αντίστοιχες των γερμανικών FH (FH. S
λέγονται στην Αυστρία), οι οποίες δεν ανήκουν στον πανεπιστημιακό τομέα και
σπουδές από 6 έως 8 εξάμηνα. Οι τίτλοι τους αναγνωρίζονται πλήρως ως
ακαδημαϊκοί και εξασφαλίζουν αντίστοιχα επαγγελματικά δικαιώματα. Τέσσερα
αυστριακά ιδρύματα είναι ομοταγή με τα ελληνικά ΤΕΙ.
|
|
ΓΑΛΛΙΑ: Η Τεχνολογική Εκπαίδευση αποτελεί ευθύνη των Πανεπιστημίων
(Institut Universitaire de Technologie – IUT) και σε άλλα (IUP) πανεπιστημιακά
πάλι ιδρύματα επαγγελματικής εξειδίκευσης. Αυτά προσφέρουν τριετείς σπουδές
και πρακτική άσκηση. Εδώ, ειδικά στις περιπτώσεις των μηχανικών, το πτυχίο
τους δεν είναι ισότιμο με τον ακαδημαϊκό τίτλο μηχανικού, όμως οι απόφοιτοι με
επαγγελματική εμπειρία μπορούν να συμμετέχουν σε ποσοστό έως 20% σε μονοετές
μεταπτυχιακό που οδηγεί στην ισοτίμηση. Επίσης υπάρχουν οι Grandes Ecoles με
σαφή επαγγελματικό προσανατολισμό και στενή συνεργασία με τις επιχειρήσεις. Η
Ελλάδα θεωρεί συνολικά 48 γαλλικές πανεπιστημιακές τεχνολογικές σχολές ως
ομοταγείς των ΤΕΙ, μεταξύ των οποίων μερικές πασίγνωστες, όπως το
Γιουνιβερσιτέ ντε Μπορντό 1, Γιουνιβερσιτέ ντε Παρι 1, 7 και 8, Σορμπόν 4 κ.ά.
|
|
ΒΕΛΓΙΟ: Και στις δύο κοινότητες (γαλλόφωνη και φλαμανδική), υπάρχει
πανεπιστημιακή και μη πανεπιστημιακή τεχνολογική εκπαίδευση. Η Τεχνολογική
Εκπαίδευση έχει διάρκεια σπουδών τρία έτη (μικρής διάρκειας ή ενός κύκλου) και
τέσσερα έτη (μεγάλης διάρκειας ή δύο κύκλων). Δεν υπάρχει αναφορά στα
επαγγελματικά δικαιώματα. Σαράντα βελγικά ιδρύματα θεωρούνται σήμερα ομοταγή
προς τα ΤΕΙ.
|
|
ΔΑΝΙΑ: Η Τριτοβάθμια Εκπαίδευση περιλαμβάνει τα Πανεπιστήμια και τα
Κολέγια. Τα τελευταία έχουν διάρκεια σπουδών από δύο έως τέσσερα έτη, ορισμένα
απονέμουν τίτλους επιπέδου Μπάτσελορ και η εισαγωγή σε αυτά γίνεται με τον
ίδιο τρόπο που γίνεται και στα Πανεπιστήμια. Μόνο μία Σχολή της Δανίας
(Φυσιοθεραπείας – Εργοθεραπείας) θεωρείται ομοταγής προς τα ΤΕΙ.
|
|
ΙΣΠΑΝΙΑ: Η μη πανεπιστημιακή Ανώτερη Εκπαίδευση περιλαμβάνει μόνο λίγες
ειδικότητες (τουρισμό, χορό, δραματική, τραγούδι κ.λπ.) και οι υπόλοιποι
τομείς υπάγονται στα Πανεπιστήμια. Οι σπουδές είναι οργανωμένες σε τρεις
κύκλους. Ο πρώτος είναι τριετής και οδηγεί κατ’ ευθείαν στην αγορά εργασίας,
είτε δίνει δικαίωμα πρόσβασης στους επόμενους. Μόλις πέντε ισπανικές σχολές
θεωρούνται ομοταγείς προς τα ΤΕΙ.
|
|
ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ: Η Τριτοβάθμια Εκπαίδευση περιλαμβάνει τα Πανεπιστήμια και τα
ΑΜΚ, κάτι σαν τα αγγλικά «Πολυτέκνικς» ή τα δικά μας ΤΕΙ, που καλύπτουν την
Τεχνολογική Εκπαίδευση. Μέχρι πρόσφατα υπήρχαν 28 τέτοια ιδρύματα, με
πειραματικό χαρακτήρα. Όμως, από το 1996 εννέα από αυτά έγιναν μόνιμα. Η
διάρκεια σπουδών είναι 6-7 εξάμηνα και οι τίτλοι τους κρίνονται ισότιμοι με
Μπάτσελορ. Μόνο δύο τέτοια ιδρύματα θεωρούνται σήμερα ομοταγή των ΤΕΙ.
|
|
ΙΤΑΛΙΑ: Η Τεχνολογική Εκπαίδευση προσφέρεται κατά βάση από πανεπιστημιακά
ινστιτούτα (Scuole Dirette a Fini Specialli) και διαρκούν δύο ή τρία ετη,
ανάλογα με την ειδικότητα. Στους αποφοίτους τριετούς φοίτησης παρέχεται ο
τίτλος σπουδών Diploma Universitario, που δίνει στους κατόχους του πρόσβαση σε
επαγγέλματα τα οποία απαιτούν πανεπιστημιακή κατάρτιση υψηλής εξειδίκευσης.
Επίσης, υπάρχουν και ορισμένες μη πανεπιστημιακές τεχνολογικές σχολές, κυρίως
για επαγγέλματα που έχουν να κάνουν με τον αθλητισμό, τις τέχνες, τον
βιομηχανικό σχεδιασμό κ.ά. Συνολικά, 40 ιταλικές σχολές, μεταξύ των οποίων
μερικές πολύ γνωστές, όπως τα Πανεπιστήμια του Μπάρι, της Μπολόνια, του
Μιλάνο, της Περούτζια, της Σιένα, το «Σαπιέντζα» της Ρώμης, είναι ομοταγείς με
ΤΕΙ.
|
|
ΙΡΛΑΝΔΙΑ: Η Τεχνολογική Εκπαίδευση προσφέρεται από τα Regional Technical
Colleges (RTCs), τα οποία παρέχουν εκ του παραλλήλου και μεταδευτεροβάθμια και
τριτοβάθμια τεχνική εκπαίδευση και δίνουν διαφορετικού επιπέδου τίτλους
σπουδών, που ξεκινούν από το One year Certificate και καταλήγουν σε Μπάτσελορ
και Μάστερ. Μία μόνο σχολή είναι ομοταγής με ΤΕΙ.
|
|
ΣΟΥΗΔΙΑ: Τα κολέγια που παρέχουν Τεχνολογική Εκπαίδευση ανήκουν, κατά το
πλείστον, σε Πανεπιστήμια με τριετείς σπουδές και τίτλους επιπέδου Μπάτσελορ
και, συνεπώς, αντίστοιχα επαγγελματικά δικαιώματα. Η αξία των σπουδών
μετριέται με «πόντους», από τους οποίους κάθε ένας αντιστοιχεί σε μία εβδομάδα
με 40 ώρες εργασίας και κάθε έτος έχει 40 «πόντους». Δεκαεπτά σουηδικά
ιδρύματα έχουν κριθεί ως ομοταγή των ΤΕΙ.
|
|
ΟΛΛΑΝΔΙΑ: Η Τεχνολογική Τριτοβάθμια Εκπαίδευση παρέχεται από τα ΗΒΟ, των
οποίων η λειτουργία και οργάνωση διέπεται από κοινό νόμο με τα Πανεπιστήμια
και η διάρκεια σπουδών είναι τετραετής, περιλαμβανομένης και πρακτικής άσκησης
6-10 μηνών, ενώ τα ΗΒΟ έχουν και μεταπτυχιακά προγράμματα. Τα πτυχία είναι
επιπέδου Μπάτσελορ, ενώ τόσο τα πτυχία των ΑΕΙ όσο και των ΗΒΟ έχουν το ίδιο
όνομα. Οι απόφοιτοι ενός μεταπτυχιακού Τμήματος Αρχιτεκτονικής ΗΒΟ, για
παράδειγμα, μπορούν να φέρουν τον τίτλο του αρχιτέκτονα. Επτά είναι οι
ολλανδικές σχολές που θεωρούνται σήμερα ομοταγείς με τα ΤΕΙ.
|
|
ΝΟΡΒΗΓΙΑ: Η Τριτοβάθμια Εκπαίδευση χωρίζεται σε δύο τομείς (Πανεπιστήμια –
Κολλέγια). Οι σπουδές στα Κολέγια διαρκούν από ένα έως τρία χρόνια αναλόγως
ειδικότητας, ενώ προβλέπεται και μεταπτυχιακή εξειδίκευση. Όταν ολοκληρωθεί
ένα πρόγραμμα σπουδών, ο απόφοιτος πιστώνεται με τις ίδιες μονάδες που
προβλέπονται για τους πανεπιστημιακούς τίτλους. Μόνο ένα νορβηγικό ίδρυμα έχει
κριθεί ομοταγές προς τα ΤΕΙ.
|
|
ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ: Και στην Πορτογαλία η Τριτοβάθμια Εκπαίδευση χωρίζεται σε
Πανεπιστήμια και Πολυτεχνικά (Τεχνολογικά) Ινστιτούτα. Τα τελευταία όμως
χορηγούν τίτλους δύο επιπέδων απολύτως ισότιμους με τους αντίστοιχους των
Πανεπιστημίων, τόσο σε ακαδημαϊκό επίπεδο όσο και σε επίπεδο επαγγελματικών
δικαιωμάτων. Οι σπουδές διαρκούν από δύο έως τρία χρόνια στο πρώτο επίπεδο
ανάλογα με το αντικείμενο και φθάνουν τα τέσσερα έτη, αλλά σε ορισμένες
περιπτώσεις ακόμα και τα… έξι έτη στο δεύτερο επίπεδο.
