Η απόσυρση από το ευρωψηφοδέλτιο της ΝΔ του Φαήλου Κρανιδώτη ήταν παρενέργεια της εκτροπής Μπαλτάκου, που ταρακούνησε το Μέγαρο Μαξίμου και προκάλεσε σοκ ακόμη και στον Αντώνη Σαμαρά. Η απόφαση αποκλεισμού του Κρανιδιώτη ελήφθη από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό και εντάσσεται στις κινήσεις που δρομολογεί το Μαξίμου για την εκτόνωση της κρίσης που προκάλεσε ο εναγκαλισμός του πρώην γενικού γραμματέα της Κυβέρνησης με τους χρυσαυγίτες. Βασικό όπλο του κ. Κρανιδιώτη στην – πολυδιαφημισμένη από τον ίδιο – πολυετή φιλία του με τον κ. Σαμαρά ήταν η στενή σχέση τους την εποχή που ο σημερινός Πρωθυπουργός βρέθηκε στην «άγονη γραμμή» της πολιτικής. Συνδετικός κρίκος με τον κ. Σαμαρά ήταν η Πολιτική Ανοιξη (στην οποία ο κ. Κρανιδιώτης υπήρξε υποψήφιος ευρωβουλευτής το 1999) αλλά και το περιβόητο Δίκτυο 21, του οποίου ο κ. Κρανιδιώτης υπήρξε πρόεδρος.

Ηταν Κυριακή 14 Δεκεμβρίου 1997 όταν μια νέα ιδιόμορφη εθνικιστική οργάνωση με το όνομα Δίκτυο 21 έκανε τη δημόσια εμφάνισή της στην ελληνική πραγματικότητα, με εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε σε αίθουσα του Σταδίου Ειρήνης και Φιλίας, στο Φάληρο. Στην εκδήλωση, όπως έγραψαν «ΤΑ ΝΕΑ» την επόμενη ημέρα, παρευρέθη αρκετός κόσμος, δεκάδες κληρικοί, αντιπροσωπεία των κομμάτων ΔΗΚΚΙ και Πολιτική Ανοιξη, ο (τότε) πρώτος αντιπρόεδρος της Βουλής Παναγιώτης Κρητικός, ο Βύρων Πολύδωρας, ο γνωστός ποινικολόγος Αλ. Λυκουρέζος, εκπρόσωπος του Μητροπολίτη Πειραιά Καλλίνικου κ.ά. Ομιλητές ήταν ο καθηγητής Σαράντος Καργάκος και ο σημερινός βουλευτής Επικρατείας και στενός συνεργάτης του Πρωθυπουργού Χρύσανθος Λαζαρίδης. Οι δύο ομιλητές τόνισαν ότι το Δίκτυο 21 είναι η δημιουργία ενός μετώπου «κατά του ενδοτισμού και όσων ενοχοποιούν τον πατριωτισμό».

Η αναφορά αυτή, καθώς και η συγκρότηση του Δικτύου, θα μπορούσε να πει κανείς ότι έφερε το βάρος όσων είχαν συμβεί τον Ιανουάριο του 1996 με την υπόθεση των Ιμίων. Ομως τα πράγματα είχαν μεγαλύτερο βάθος και σημασία.

Το Δίκτυο 21 φέρεται να είχε ιδρυθεί 10 ημέρες νωρίτερα από τη δημόσια εμφάνισή του, στις 4 Δεκεμβρίου 1997, με τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την ήττα της Ελλάδας στον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο του 1897. Συνεπώς οι αναφορές περί ενδοτισμού και «όσων ενοχοποιούν τον πατριωτισμό», σε συνδυασμό με τον τουρκικό παράγοντα, παρέπεμπαν όχι τόσο στο επίκαιρο τότε ζήτημα των Ιμίων, αλλά στη γνωστή θεωρία για τον προαιώνιο εχθρό της Ελλάδας. Τα Ιμια είχαν την σημασία τους ως ένας κρίκος μιας μακράς αλυσίδας ελληνοτουρκικών διαφορών που περιλάμβανε νίκες και ήττες, εθνικές ανατάσεις και ταπεινώσεις. Υπό αυτή την έννοια, για τους δημιουργούς του ήταν και το έναυσμα για μια νέα εθνική αφύπνιση.

Στο πλαίσιο αυτό, το Δίκτυο 21 στήθηκε πάνω στη φαντασίωση της ιστορικής συνέχειας της Φιλικής Εταιρείας που προετοίμασε την Επανάσταση του ’21 αλλά και της Εθνικής Εταιρείας που δημιουργήθηκε το 1894 και σκοπός της ήταν «η αναζωπύρωση του εθνικού φρονήματος, η επαγρύπνηση επί των συμφερόντων των δούλων Ελλήνων» και η «προπαρασκευή της απελευθέρωσης αυτών διά πάσης θυσίας».

Στην ίδρυση του Δικτύου φέρεται να συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, οι Ευ. Τσίρκας, αντιστράτηγος ε.α., Φαήλος Κρανιδιώτης, Χρ. Λαζαρίδης, Κώστας Ζουράρις, Νεοκλής Σαρρής, Σαράντος Καργάκος, Αγγελος Συρίγος και Αλέξανδρος Λυκουρέζος. Ακόμη κατά καιρούς γράφηκε πως συμμετοχή στο Δίκτυο είχαν οι Χρήστος Λυμπέρης, Παναγιώτης Ηφαιστος, Γιώργος Καραμπελιάς, Χριστόδουλος Γιαλουρίδης, Λιάνα Κανέλλη. Η Λιάνα Κανέλλη, καθώς και οι πανεπιστημιακοί Παναγιώτης Ηφαιστος και Αθανάσιος Πλατιάς, είχαν διαψεύσει οποιαδήποτε συμμετοχή τους από τον Δεκέμβριο του 1997 ενώ ως διακινητής της πληροφορίας περί συμμετοχής τους φερόταν ο Χρ. Λαζαρίδης.

Η εξωτερική πολιτική. Το Δίκτυο 21 αυτοανακηρυσσόταν ως η οργάνωση των αφυπνισμένων εθνικά Ελλήνων «μακριά από κομματικά »καπελώματα» και »διαπλεκόμενα συμφέροντα» του «αθηναϊκού» κατεστημένου». Θεωρούσε πως αυτή η αφύπνιση δεν υπήρχε και διεκήρυττε ως αποστολή του να την προκαλέσει. Οριζε μάλιστα την «εθνική αφύπνιση» του ελληνικού λαού, ως «σύγχρονο αίτημα αυτοσυντήρησης του Ελληνισμού», «ανάγκη συλλογικής ταυτότητας ενός λαού που ζει δύσκολες στιγμές και περιμένει ακόμα δυσκολότερες… ανάγκη επιβίωσης, όταν γύρω από την Ελλάδα αποθρασύνονται παλαιοί αντίπαλοι και αναδεικνύονται νέες απειλές, όταν στον διεθνή περίγυρο της χώρας, ξεσπάνε επιθετικοί εθνικισμοί και ξέφρενοι αλυτρωτισμοί».

Στην αποστολή του να προκαλέσει την εθνική αφύπνιση των Ελλήνων έδινε ιστορική διάσταση. Στη διακήρυξή του για τα εθνικά θέματα αναφερόταν συγκεκριμένα: «Το στοίχημα που δίνουμε είναι ιστορικό: Να μετατρέψουμε την αδράνεια των πολιτών σε Δύναμη. Αυτό το στοίχημα ΔΕΝ χρειάζεται «αρχηγούς» και «παρακατιανούς»! Απαιτεί την αυτενέργεια όλων, καταλύει την κοινωνία των «συντεχνιών», οικοδομεί την κοινωνία των πολιτών και μετατρέπει τους παθητικούς υπηκόους σε ελεύθερα πρόσωπα, σύμφωνα με τις καλύτερες παραδόσεις του Ελληνισμού και το πνευματικό υπόδειγμα της Ορθοδοξίας. Το στοίχημα αυτό είναι δικό μας –για να το κερδίσουμε ή να το χάσουμε. Από όλους εμάς εξαρτάται να το κερδίσουμε. Ξεκινώντας από σήμερα…».

Στο πλαίσιο αυτό το Δίκτυο 21 απέφευγε συστηματικά να ασχοληθεί με ζητήματα της εσωτερικής πολιτικής, πλην εκείνων που είχαν γενικότερη –άρα εθνική –σημασία (Παιδεία, πολιτισμός, γλώσσα, δημογραφικό ζήτημα). Η κύρια πολιτική του Δικτύου εδραζόταν σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και κυρίως σε αυτά που θεωρούνταν φλέγοντα από εθνικής σκοπιάς, όπως οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, το Κυπριακό, η Θράκη, το Βορειοηπειρωτικό, το λεγόμενο Σκοπιανό καθώς και το ζήτημα των Ποντίων της πρώην Σοβιετικής Ενωσης. Επιπλέον, προτασσόταν ως ανάγκη μια «στρατηγική συνεννόηση» της Ελλάδας στα Βαλκάνια με την Βουλγαρία, τη Σερβία και τη Ρουμανία, ώστε να εξουδετερωθούν τα προβλήματα που δημιουργούσαν οι «τοπικοί αλυτρωτισμοί και οι εξωβαλκανικές επεμβάσεις».

Εκλεισε ή «κοιμάται»;

Το Δίκτυο λειτουργούσε την ιστοσελίδα του με μια κάποια αρθρογραφία, αλλά κι αυτή στα τέλη του 2013 – αρχές του 2014 έκλεισε. Πληροφορίες ότι το Δίκτυο 21 διαλύθηκε ως εταιρεία δεν υπάρχουν. Το πιο πιθανό είναι πως βρίσκεται σε ύπνωση έως ότου κάποιοι θα θεωρήσουν σωστό να το ξυπνήσουν. Η ιστορική, όμως, εμπειρία από τη δράση του δεν φανερώνει μια αποτυχημένη αλλά μια, πολυποίκιλα, επικίνδυνη εθνικιστική προσπάθεια στην πολιτική και κοινωνική ζωή της χώρας.