Πριν από μερικές ημέρες, η ΑΑΔΕ, η ανεξάρτητη διοικητική Αρχή που λογοδοτεί όχι στο υπουργείο Οικονομικών αλλά στη Βουλή, επιχείρησε να διεξαγάγει οικονομικό έλεγχο στα γραφεία του Συλλόγου Πληγέντων Δυστυχήματος των Τεμπών. Για ποιο λόγο; Προφανώς, η ΑΑΔΕ δεν έχει υποχρέωση να δίνει εξηγήσεις για τη δραστηριότητά της, αυτή είναι η δουλειά της. Είναι όμως εύλογο να φούντωσε η περιέργεια όσων στο πλαίσιο της λειτουργίας της αποφασίζουν και διάβασαν τις πρόσφατες συνεντεύξεις του Νίκου Πλακιά, πατέρα θυμάτων του δυστυχήματος στα Τέμπη. Μιλώντας σε ραδιοφωνικό σταθμό, ο διαφοροποιηθείς από την αρχή με τους τρόπους της Μαρίας Καρυστιανού, αναφερόμενος στη συναυλία για τα Τέμπη που έγινε τον Οκτώβριο του 2024, τόνισε: «Βγήκα πρώτος και μίλησα εναντίον της συναυλίας. Η σύμβαση έλεγε ότι τα χρήματα θα πάνε στους συγγενείς. Εγώ δεν πήρα τίποτα. Κανείς δεν πήρε τίποτα».
Οταν υπάρχει αυτή η καταγγελία, είναι δύσκολο να αδρανήσει η ΑΑΔΕ. Αλλά και να μην υπήρχε καταγγελία, δουλειά της ΑΑΔΕ είναι να ελέγχει – και κανείς δεν εξαιρείται του ελέγχου. Ιδίως μάλιστα όταν ένας σύλλογος στο όνομα των θυμάτων του τρομερού δυστυχήματος των Τεμπών υιοθετεί έναν αντισυστημικό λόγο, περιφρονητικό για τους θεσμούς της δημοκρατίας. Ποτέ άλλοτε στο όνομα του πόνου και της θλίψης δεν ισοπεδώθηκαν τόσο οι δημοκρατικοί θεσμοί. Και ποτέ η δικαιοσύνη δεν υποκαταστάθηκε από πρόχειρες απόψεις, που αποφασίζουν ότι το δυστύχημα είναι έγκλημα κι ότι οι κυβερνώντες είναι εγκληματίες.
Οταν λοιπόν περιφρονείται η δικαιοσύνη και στήνεται ένα κίνημα συναισθημάτων με πολιτικές βλέψεις, τότε είναι ώρα και για την ΑΑΔΕ. Επειδή είναι αναγκαίο να ερευνηθεί ποιος πληρώνει το κόστος της δραστηριότητας του κινήματος. Σύμφωνοι, συναισθήματα – αλλά όχι μόνο. Κι είναι απαραίτητο οι πολίτες να γνωρίζουν τι περιλαμβάνει αυτό το «όχι μόνο», επειδή είναι προφανές ότι τα κινήματα έχουν στόχους – κι από το συναίσθημα οι στόχοι οδηγούν στην πολιτική. Και στην πολιτική παίζεται το μέλλον όλων μας.
Απορώ γιατί η Μαρία Καρυστιανού οργίστηκε με τον έλεγχο. Τι φοβάται; Αν όλα είναι καθαρά, τι πειράζει που θα δουν οι ελεγκτές της ΑΑΔΕ πόθεν, πόσα και πού; Και γιατί την ενοχλεί που η ΑΑΔΕ είναι «σύστημα»; Πώς θα μπορούσε μια χώρα να πατήσει στα πόδια της χωρίς σύστημα – χωρίς οικονομικές δομές, χωρίς θεσμούς, χωρίς αστυνομία και χωρίς δικαιοσύνη; Εκείνη, δηλαδή, τι ονειρεύεται για τη χώρα; Κατάλυση των πάντων και απόδοση δικαιοσύνης στις πλατείες;
Ή μήπως κάτι σαν αυτό που έχουν επιβάλει διάφοροι αγροτοπατέρες με τα τρακτέρ τους στα μπλόκα – μια επικράτεια υπό αναστολή, επειδή διάφοροι ζητούν, μεταξύ άλλων, επιδοτήσεις χωρίς έλεγχο, κάτι που δεν μπορεί να γίνει; Τις προάλλες, η Εισαγγελία αποφάσισε να ερευνήσει τρία πρόσωπα που φέρονται να έχουν εισπράξει επιχορηγήσεις μέσω ΟΠΕΚΕΠΕ, οι οποίες ελέγχονται για τη νομιμότητά τους. Μεταξύ των προσώπων αυτών, συγκαταλέγεται και διάσημος από τις τηλεοπτικές εμφανίσεις του αγροτοσυνδικαλιστής, οι λογαριασμοί του οποίου δεσμεύτηκαν ενώ αργά χθες ανακοινώθηκε και ο σχηματισμός δικογραφίας εναντίον του για δύο αδικήματα σε βαθμό κακουργήματος.
Ο άνθρωπος, προφανώς, έχει υπέρ του το τεκμήριο της αθωότητας. Ωστόσο, ο συνδικαλισμός δεν μπορεί να ακυρώνει ούτε τους νόμους ούτε τη δικαστική έρευνα, όπου πρέπει να γίνεται.
Το οργανωμένο κράτος έχει αργήσει. Κινήματα, συνδικάτα, κόμματα (και το «ένα-είναι-το-Κόμμα») είναι απαραίτητο να ελέγχονται στα οικονομικά τους. Η διαφάνεια είναι βασικό συστατικό της δημοκρατίας – και της υγείας της. Κι οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους.
Φώτος Λαμπρινός, επίτιμος διδάκτωρ
Η αναγόρευση σε επίτιμο διδάκτορα του κινηματογραφιστή, κυρίως ντοκιμαντερίστα αλλά όχι μόνο, Φώτου Λαμπρινού, από το Τμήμα Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου του Πανεπιστημίου Αθηνών, είναι μια πράξη εξωστρέφειας και απόδοσης τιμής σε έναν σπουδαίο της τέχνης του. Ο Λαμπρινός εργάστηκε στον κινηματογράφο μια εποχή που απαιτούσε αφιέρωση και προσωπικές θυσίες. Και ναι, το πέρασμά του δικαιολογεί την αποτίμηση αυτών που τον τίμησαν, ότι συγκαταλέγεται στους σημαντικότερους κινηματογραφιστές ιστορικών ντοκιμαντέρ και από τους πλέον σημαντικούς μελετητές ιστορικών αρχείων.
Ο Λαμπρινός, με σπουδές στη Μόσχα, αφιέρωσε τη ζωή του στον κινηματογράφο τεκμηρίωσης. Τα χρόνια της χούντας, με τον Κώστα Γαβρά και τον Δημήτρη Δεσποτίδη, είδαν χιλιόμετρα επί χιλιομέτρων κινηματογραφικά επίκαιρα απ’ όλο τον κόσμο – κι αυτό αργότερα ήταν η προίκα του, όταν έκανε για την ΕΡΤ τη μοναδική σειρά «Πανόραμα του αιώνα», την πιο γοητευτική και συνοπτική αναδίφηση στον εικοστό αιώνα. Η ζωή του ήταν όλη αφιερωμένη στον κινηματογράφο τεκμηρίων. Κι η ματιά του, διεισδυτική και καίρια, θα τη ζήλευαν πολλοί νεότεροι ακαδημαϊκοί ερευνητές.
Είναι σημαντικό ότι το Πανεπιστήμιο Αθηνών, τον τελευταίο καιρό, ακούει τα στελέχη του – ιδίως όταν, γενναιόδωρα, τιμούν τους εξωπανεπιστημιακούς σκαπανείς του ερευνητικού τους αντικειμένου.
