Με μια καινούργια σύμβαση, «διορθωτική» της «λεόντειας» σύμβασης που είχε υπογραφεί το καλοκαίρι του 2022 ανάμεσα στο Δημόσιο και την ιταλική Hellenic Train, φιλοδοξεί η κυβέρνηση να καλύψει το χαμένο έδαφος στον σιδηρόδρομο και να βάλει τέλος στη συνεχιζόμενη απαξίωσή του.
Με την αναθεώρηση της σύμβασης Ελληνικού Δημοσίου – Hellenic Train υπεγράφη και η επίσημη παραγγελία των 23 νέων τρένων από την κατασκευάστρια εταιρεία Alstom, με χρονοδιάγραμμα παράδοσης έως το 2027.
Η νέα σύμβαση, όπως υποστηρίζει η κυβέρνηση, «κλειδώνει» συνολικές επενδύσεις 420 εκατ. ευρώ και ενεργοποιεί ρήτρες υπέρ του Δημοσίου για καθυστερήσεις στα δρομολόγια. Παράλληλα, θεσπίζει νέο πλαίσιο προστασίας των επιβατών, αυστηροποιεί τους κανόνες συντήρησης και διαθεσιμότητας του στόλου των τρένων και προβλέπει την ψηφιακή μέτρηση εκτέλεσης του έργου.
Τα βασικά σημεία της νέας σύμβασης προβλέπουν:
- Νέες επενδύσεις ύψους 420 εκατ. ευρώ: 308 εκατ. για 23 νέα τρένα και 112 εκατ. ευρώ για νέα αμαξοστάσια, αναβαθμίσεις και ψηφιακά συστήματα.
- Ρήτρα καταγγελίας της σύμβασης σε περίπτωση που τα νέα τρένα δεν θα είναι στην Ελλάδα το 2027. Ωστόσο, η ρήτρα αυτή θα μπορεί να παραταθεί για άλλους έξι μήνες (περιθώριο συμμόρφωσης)! Μετά το εξάμηνο, το Δημόσιο θα μπορεί να την καταγγείλει οριστικά και να αναθέσει το σιδηροδρομικό έργο σε άλλον πάροχο.
- Αυστηρότερες ρήτρες υπέρ του Δημοσίου για καθυστερήσεις, ακινητοποιήσεις και αθέτηση της υποχρέωσης συντήρησης των τρένων.
- Διπλασιασμό των αποζημιώσεων των επιβατών σε περίπτωση ακινητοποιήσεων των τρένων.
- Παρακολούθηση εκτέλεσης των δρομολογίων με νέο ψηφιακό σύστημα γεωεντοπισμού, που υπόσχεται «διαφανή μηχανισμό πληρωμών αντί για το σημερινό έγχαρτο σύστημα».
Ηλεκτροκίνητα τρένα
Ειδικότερα σε ό,τι αφορά την ανανέωση του στόλου των τρένων, προβλέπεται η ένταξη στο ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο 23 νέων ηλεκτροκίνητων συρμών νέας γενιάς, τύπου Coradia Stream της εταιρείας Alstom, που θα εκτελούν υπεραστικά και προαστιακά δρομολόγια, με μέγιστη ταχύτητα έως 160 χλμ./ώρα.
Από το σύνολο των 23 συρμών, 12 προορίζονται για τον άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη και 11 για την ενίσχυση των προαστιακών γραμμών Αττικής και Θεσσαλονίκης. Οι συρμοί διαθέτουν χαμηλό δάπεδο και επιβίβαση χωρίς σκαλιά και αυξημένη χωρητικότητα (335 θέσεις ανά υπεραστικό και 362 ανά προαστιακό συρμό).
Το κόστος επένδυσης για τους νέους συρμούς αντιστοιχεί σε 308 εκατ. ευρώ και το αναλαμβάνει η Hellenic Train. Ταυτόχρονα, η ΗΤ αναλαμβάνει την υποχρέωση για ακόμα 20 εκατ. ευρώ που αφορά την ανακαίνιση του υπάρχοντος στόλου και επιπλέον 35 εκατ. ευρώ για υποδομές συντήρησης και συστήματα.
Η δέσμευση από ελληνικής πλευράς αφορά την πλήρη ολοκλήρωση και λειτουργία από το καλοκαίρι του 2026 της νέας υποδομής και των συστημάτων ασφαλείας (σηματοδότηση, τηλεδιοίκηση και ETCS) στον άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη, μαζί με τις επεκτάσεις προς Πάτρα και Βόρεια Ελλάδα.
Σε περίπτωση μη έγκαιρης αποκατάστασης της υποδομής, το ελληνικό Δημόσιο θα κληθεί να αποζημιώσει τη ΗΤ για τα ανεκτέλεστα δρομολόγια.
Αλλες ρήτρες
Από 1η Ιανουαρίου 2026 ενεργοποιείται νέο πλαίσιο ποινών για ακινητοποιήσεις συρμών λόγω βλαβών, με δικαίωμα καταγγελίας της σύμβασης από το ελληνικό Δημόσιο, εφόσον διαταράσσεται άνω του 10% των ετήσιων δρομολογίων. Το δικαίωμα ενεργοποιείται σε περίπτωση διατάραξης των δρομολογίων για τουλάχιστον 2 συνεχόμενες ημέρες ή τουλάχιστον 5 ημέρες σε διάστημα ενός μήνα. Προβλέπονται ποινές μέχρι 1 εκατ. ευρώ υπέρ του Δημοσίου.
