Πριν από χρόνια, το 2011 ένας γάλλος αντιστασιακός, τότε πάνω από 90 ετών, ο Στεφάν Εσέλ, προέτρεψε με ένα μικρό δοκίμιο τους νέους Γάλλους να αγανακτήσουν. Το τομίδιο έγινε ευπώλητο. Λιγότερο γνωστό είναι όμως πως του απάντησε ένα ιστορικό πρόσωπο της Ιταλίας. Ο παλιός ηγέτης του κομμουνιστικού κόμματος και πρόεδρος της ιταλικής Βουλής Πιέτρο Ινγκράο. Κι αν ο Γάλλος θεωρούσε αναγκαία μια αγανάκτηση ως πρώτη ύλη μιας κινητοποίησης, ο Ιταλός θύμιζε πως όχι μόνο το αίτημα της αποδέσμευσης από τα πολιτικά κόμματα είχε διαδοθεί, αλλά είχε γίνει ήδη τότε και ισχυρό στοιχείο της ίδιας της πολιτικής δράσης. Και συμπλήρωνε, ο Ινγκράο πάντα, πως από αυτό έβγαινε παραμορφωμένη «η εξαιρετική σχέση μαζών και πολιτικής» («Η Αγανάκτηση δεν αρκεί», εκδ. Εύμαρος).
Αν σας θυμίζουν όλα αυτά κάτι, να πούμε πως σήμερα στη χώρα μας όχι απλώς πολλοί πολίτες αγανακτούν αλλά αυτό αποτελεί και μια πρώτη ύλη για τη μεταστροφή τους στην πολιτική και όχι για μια δημιουργική αναδόμησή της. Η δε κρίση των κομμάτων δεν είναι το αποτέλεσμα μιας νέας αναζήτησης αλλά μια αντιπολιτική θεώρηση που συχνά ισοπεδώνει όποιον επιχειρεί να ασχοληθεί με τα κοινά. Η δε αγανάκτηση είναι βέβαιο πως θα οδηγήσει σε νέες πολιτικές εκφράσεις που μπορεί να μην έχουν σχέση με τα παραδοσιακά κόμματα αλλά θα αρθρωθούν ακριβώς σε εναντίωση με αυτά. Και αργά ή γρήγορα η νέα πολιτική αντιπαράθεση θα λάβει διαστάσεις πολεμικής για τη μάχη του περιεχομένου και για τη μάχη των προσώπων. Εδώ, θα διαφανούν τα όρια πολλών. Κατ’ αρχάς, γιατί η πολιτική σήμερα είναι ακόμη πιο πολύπλοκη από ποτέ. Δεν αρκεί να τη βλέπει κάποιος ως απλό τροχονόμο του κράτους ή της δημόσιας διοίκησης. Δεν αρκεί να τη βλέπει απλώς σε συνάρτηση με τον κοινοβουλευτισμό. Ούτε ως διαμεσολάβηση των πολιτών με τις εξουσίες. Σήμερα η πολιτική και καθώς μια σειρά κρίσεων βαθαίνουν, όπως η θεσμική για παράδειγμα, αποτελεί μια πρόκληση επίλυσης πολλών πεδίων και σχέσεων. Κλίμα, νέα γεωπολιτική, φυσικές καταστροφές, ισορροπία κοινωνικών συνοχών είναι μόνο ορισμένες εκ των νέων εξισώσεων.
Η δημοκρατία μαζί με τις κοινωνικές μεταβολές αλλάζει αλλά και διατηρεί τα ιερά χαρακτηριστικά της. Δεν αρκεί η οργή, ούτε καν μια παλιού τύπου έγνοια για να ασχοληθεί κάποιος με τα νέα επίδικα. Η συζήτηση επίσης δεν πρέπει να ταυτίζει απλώς την πολιτική με τις δεξιότητες. Το βίωμα πρέπει και οφείλει να είναι συχνά ο πυροδότης, αλλά και αυτό δεν αρκεί. Απαιτούνται και συλλογικές νέες τυπολογίες. Και πιο απλά: ολικά σχέδια. Σήμερα όσο ποτέ, οι ερεθισμοί για την πολιτική πρέπει να τέμνονται με τη σοβαρότητα.
