Το «Φάδερ Ημών» είναι ένα ξεκαρδιστικό μυθιστόρημα του Μάνου Βουράκη, το οποίο, δυστυχώς, έχει εξαντληθεί. Ο Θεός βλέπει ότι τα πράγματα στη Γη δεν εξελίσσονται κατά πώς προβλέπει το σχέδιό Του. Και αποφασίζει να παρέμβει εκ νέου. Αντιλαμβάνεται ότι δεν θα ήταν δόκιμο να στείλει και πάλι τον Ιησού στον κόσμο των θνητών. Θα ήταν παράταιρο. Πώς να εμφανιστεί, στις μέρες μας, με χιτώνα, ακάνθινο στεφάνι και τον τύπο των ήλων; Δημιουργεί έναν καινούργιο Υιό, προσαρμοσμένο στο πνεύμα των καιρών. Εναν σύγχρονο influencer. Επικαιροποιεί τις παραβολές και κάνει θαύματα με χάμπουργκερ που πέφτουν από τον ουρανό. Δυστυχώς δεν πείθει τους ισχυρούς αυτού του κόσμου και βρίσκεται σε περιπέτειες με τους Αμερικανούς.
Το βιβλίο γράφτηκε πριν από είκοσι χρόνια. Σήμερα ο συγγραφέας θα οδηγούσε τον νέο Θεάνθρωπο στον Σταυρό και μάλιστα με τα χέρια του ίδιου του Τραμπ. Με θεολογικούς όρους είναι ένα βλάσφημο μυθιστόρημα καθώς ανασκευάζει την αφήγηση της Θείας Ιστορίας. Και, εδώ που τα λέμε, φανταστείτε να επέλεγε και πάλι ο Θεός έναν Iουδαίο για να σώσει τον κόσμο. Θα ήταν το χειρότερο δυνατό timing. Δεν στέλνεις τώρα κάποιον από το Ισραήλ για αυτή τη δουλειά.
Ο συσχετισμός των θρησκευτικών δυνάμεων παραμένει αναλλοίωτος εδώ και αιώνες. Ο χριστιανισμός, με τις συνιστώσες του, παραμένει πρώτη θρησκεία, ακολουθούμενος από το Ισλάμ. Ωστόσο είναι εξαιρετικά πιθανό, για δημογραφικούς λόγους, το Ισλάμ να προσπεράσει τον χριστιανισμό γύρω στο 2070.
Υπάρχουν καινούργιες θρησκείες; Ναι, αλλά πλέον ο ανθρώπινος πολιτισμός δεν είναι τόσο γόνιμος στο χωράφι της μεταφυσικής ανησυχίας. Η Σαϊεντολογία, για παράδειγμα, που ιδρύθηκε πριν από 70 χρόνια, έχει καλές δημόσιες σχέσεις και απόστολό της τον Τομ Κρουζ. Ομως η επιρροή της είναι ουσιαστικά μηδενική. Ενδιαφέρουσα είναι η περίπτωση του Falun Gong (ή Falun Dafa). Αυτό είναι ένα σύστημα πνευματικής καλλιέργειας που γεννήθηκε στα ’90ς στην Κίνα και εξελίχθηκε σε κίνημα εξόριστων αντιφρονούντων. Εχει πλαίσιο ηθικών και πνευματικών αρχών, αγγίζει την έννοια του κάρμα, αλλά στερείται τελετουργικού, ναών και ιερέων. Μέχρι εκεί. Θρησκείες που απαντούν στον φόβο του θανάτου και στα μεγάλα υπαρξιακά ερωτήματα δεν μπορούν να γεννηθούν σήμερα.
Στον παλιό κόσμο οι θρησκείες δημιουργήθηκαν σε περιβάλλον χάους, ανασφάλειας και υπαρξιακής ένδειας. Υπήρχε πνευματικό κενό και χώρος για κάποιον που θα έρθει να τον καλύψει με μία αφήγηση. Σήμερα αυτό δεν συμβαίνει. Το περιβάλλον δεν σηκώνει απόλυτες αλήθειες. Οι μεγάλες θρησκείες κατέλαβαν εδώ και αιώνες τον ζωτικό χώρο της σωτηρίας, του θανάτου, του νοήματος. Ο,τι κι αν θέλεις να πιστέψεις, υπάρχει ήδη έτοιμο.
Και τώρα ας επιστρέψουμε στην αρχική υπόθεση: αν ο χριστιανισμός γεννιόταν σήμερα, θα μπορούσε να απλώσει τις ρίζες του στον ανθρώπινο πολιτισμό; Δύσκολο. Για τον χριστιανισμό υπάρχει Αλήθεια, και αυτή προσωποποιείται. Ο σύγχρονος άνθρωπος δυσπιστεί. Δεν πιστεύει σε θαύματα. Ακόμα και αν τα έβλεπε σε βίντεο, θα έλεγε ότι είναι προϊόν τεχνητής νοημοσύνης. Από την άλλη, η ηθική βάση του χριστιανισμού, για την αγάπη προς τον πλησίον, θα συγκινούσε. Δεν θα έφτιαχνε θρησκεία, αλλά κίνημα. Ομως κάτι τέτοιο δεν ήταν και οι χίπις; Κίνημα αγάπης που, αντί για λιβάνι, άναβε μαριχουάνα.
Αν τώρα γίνουμε πιο ελαστικοί στον ορισμό της θρησκείας, αφαιρώντας την περιγραφή του μεταθανάτιου προορισμού και την εποπτεία του Υπέρτατου Οντος, θα διαπιστώσουμε ότι η εποχή παράγει νέες εκδοχές πίστης. Οι νέες «θρησκείες» γεννιούνται συνεχώς. Ιδεολογίες ταυτότητας, συνωμοσιολογικά κινήματα, εθνικισμοί, wellness, τεχνολογικός μεσσιανισμός. Ολα αυτά έχουν δόγμα, εχθρούς, τελετουργία, κοινότητα και ηθική ανωτερότητα. Είναι θρησκείες χωρίς Θεό. Και χωρίς παρηγοριά. Και έτσι οι άνθρωποι, για τα βαθιά, τα αναπάντητα και τα τρομακτικά, καταφεύγουν σε παραδοχές που εγκαθιδρύθηκαν εδώ και χιλιάδες χρόνια.
Σήμερα κάποιοι προβλέπουμε ότι στη μεγάλη στροφή της διαδρομής που κάνουμε ως ανθρωπότητα περιμένει με φωτοστέφανο και ουρά διαβόλου η τεχνητή νοημοσύνη. Ο πιο βολικός Θεός. Παντογνώστης και, λίαν συντόμως, πανταχού παρών. Ακούει, αλλά δεν κρίνει. Και δεν βλέπει. Δουλεύει μόνο διά της εξομολόγησης. Μας πήρε μερικές χιλιάδες χρόνια, αλλά, επιτέλους, φτιάξαμε ένα Θεό στα μέτρα μας.
