Στο πολύβουο πλήθος του AthensCon που το περασμένο Σαββατοκύριακο κατέκλυσε το φαληρικό γήπεδο του Τάε Κβον Ντο, ανάμεσα σε ήρωες βγαλμένους από κόμικ, βιντεοπαιχνίδια και ταινίες, ο Τομ ΝτεΦάλκο ξεχώριζε. Οχι γιατί δεν ήταν ο ίδιος ντυμένος με κάποια στολή όπως πολλοί από τους επισκέπτες του συνεδρίου αλλά γιατί ήταν εκείνος που με τα σχέδιά του δεκαετίες τώρα δίνει ζωή στους αγαπημένους τους χαρακτήρες. Αποτελεί θρυλικό συγγραφέα κι επιμελητή κόμικς και τον άνθρωπο που στις δεκαετίες του 1980 και του 1990 διαμόρφωσε την καλλιτεχνική ταυτότητα της Marvel Comics. Ως καλλιτεχνικός της διευθυντής, ο μακροβιότερος στην ιστορία της εταιρείας, επέβλεψε μερικές από τις πιο εμβληματικές ιστορίες της και συνέβαλε στη δημιουργία αγαπημένων σειρών όπως οι «Spider-Girl», «Thor», «Fantastic Four» και «The Amazing Spider-Man». Η συζήτησή μας στο μπουθ του στο AthensCon χρειάστηκε να διακοπεί πολλές φορές, αφού θαυμαστές τον πλησίαζαν διστακτικά, κρατώντας στα χέρια παλιά τεύχη με τα σκίτσα του, ζητώντας του να τα υπογράψει. Την ώρα που άφηνε το αποτύπωμά του στα εξώφυλλα, συχνά αντάλλασσε μια σύντομη ανάμνηση ή ένα γέλιο μαζί τους, αποκαλύπτοντας τη ζωντανή σχέση ενός δημιουργού με το κοινό που μεγάλωσε διαβάζοντας τις ιστορίες του.
Πώς ξεκινάτε να δημιουργείτε μια νέα ιστορία στα κόμικς σας;
Για μένα, όλα ξεκινούν από τους χαρακτήρες. Αφιερώνω πολύ χρόνο στην ανάλυση όλων των χαρακτήρων που θα εμφανιστούν στην ιστορία και προσπαθώ να καταλάβω τι θέλει ο καθένας και τι τον εμποδίζει να το πετύχει. Οταν δούλευα στον Spider-Man μ’ έναν καλλιτέχνη ονόματι Ρον Φρενζ, περάσαμε ώρες στο τηλέφωνο προσπαθώντας να αναλύσουμε τον Πίτερ Πάρκερ, τη Μαίρη Τζέιν και όλους τους δευτερεύοντες χαρακτήρες. Για μένα, οι δευτερεύοντες χαρακτήρες είναι εξίσου σημαντικοί με τον κύριο χαρακτήρα. Ολοι πρέπει να έχουν πραγματικές ζωές, γιατί πρέπει να τους κάνουμε να φαίνονται όσο το δυνατόν πιο αληθινοί. Και μόλις νομίζω ότι έχω κατανοήσει καλά τους χαρακτήρες με τους οποίους θα δουλέψω, προσπαθώ να καταλάβω τι θέμα έχει η ιστορία. Εχει να κάνει με την αγάπη; Με την προδοσία; Με την ειλικρίνεια; Είμαι ένας παλιομοδίτης συγγραφέας, οπότε πάντα κοιτάζω ποιο είναι το θέμα της ιστορίας, τι προσπαθούμε να πούμε.
Πώς αντιμετωπίσατε το βάρος της συνέχισης ιστοριών που είχαν ήδη τεράστια επιτυχία και ιστορικό υπόβαθρο όταν δουλεύατε στη Marvel;
Ηταν απλώς η δουλειά. Κάθε μήνα απλά έβγαζες μια ολοκαίνουργια ιστορία. Αν ήταν μια συνεχιζόμενη ιστορία, συνήθως αποτελούνταν από δύο ή τρία μέρη. Τα τρία μέρη είναι το μέγιστο που θέλω να φτάσω. Μετά από αυτό, βαριόμουν το θέμα και σκεφτόμουν ότι, αν βαριόμουν εγώ, το ίδιο θα συνέβαινε και στους αναγνώστες. Ετσι, τις περισσότερες φορές προσπαθούσα να γράφω ιστορίες ενός τεύχους.
Ποιες ήταν οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίσατε ως αρχισυντάκτης της Marvel;
Η συνεργασία με τους επιχειρηματίες στα ανώτερα κλιμάκια. Επειδή τις περισσότερες φορές είχαν πολύ μη ρεαλιστικές απόψεις. Εμείς δημιουργούσαμε ένα κόμικ που πουλούσε απίστευτα πολλά αντίτυπα και εκείνοι έλεγαν «κάντε το ξανά τον επόμενο μήνα». Είναι πραγματικά δύσκολο να το κάνεις κάθε μήνα. Ορισμένα πράγματα πουλάνε επειδή οι αναγνώστες τα βρίσκουν συναρπαστικά και ορισμένα άλλα όχι. Στον «Spider-Man 2» οι αναγνώστες όταν άκουσαν πως θα αλλάζαμε τη στολή του έγραψαν πολλά γράμματα γεμάτα μίσος λέγοντας ότι δεν θα αγόραζαν ποτέ ξανά κόμικ του Spider-Man. Το τμήμα πωλήσεων φοβόταν ότι αυτό το κόμικ θα τους φαλίριζε. Εξαντλήθηκε όμως την πρώτη μέρα και έπρεπε να το ξανατυπώσουν. Οι αναγνώστες αποφασίζουν πάντα τι λειτουργεί και τι όχι.
Εχετε κάποια συνταγή για μια επιτυχημένη ιστορία;
Οχι. Το πιο κοντινό πράγμα που έχω σε συνταγή επιτυχίας είναι να γράφω μια ιστορία που επηρεάζει πραγματικά τους χαρακτήρες. Και αν επηρεάζει πραγματικά τους χαρακτήρες, ειδικά σε συναισθηματικό επίπεδο, αυτό θα κάνει και με τους αναγνώστες. Γράψε μια ωραία συναισθηματική ιστορία που θα αρέσει στους αναγνώστες. Θα επιστρέψουν τον επόμενο μήνα και θα αγοράσουν το επόμενο τεύχος.
Τα κόμικς πρέπει να σχολιάζουν κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα ή να παραμένουν καθαρά ψυχαγωγικά;
Η πρώτη μας δουλειά είναι να ψυχαγωγούμε. Αλλά σε όλες τις δημιουργικές προσπάθειες, μιλάς και για άλλα ζητήματα. Γράφεις την πιο διασκεδαστική ιστορία που μπορείς. Αλλά τα θέματα που βρίσκονται στο παρασκήνιο μας λένε περισσότερα για την ανθρώπινη κατάσταση. Οταν ο Spider-Man πήρε τη νέα του στολή, το θέμα ήταν ότι είμαστε κάτι περισσότερο από αυτό που φαίνεται και παρόλο που άλλαξα την εμφάνισή μου εξακολουθώ να είμαι ο ίδιος άνθρωπος. Κάθε ιστορία πρέπει να έχει κάποιο βαθύτερο νόημα. Η τέχνη πάντα μιλάει για πράγματα. Η δουλειά μας δεν είναι να επιβάλλουμε κάτι στους αναγνώστες αλλά να τους βοηθάμε να κατανοήσουν τα πράγματα.
Πώς αποφασίζετε πότε να συνεχίσετε την παράδοση των ηρώων και πότε να την ανανεώσετε;
Αυτό το αποφασίζουν σήμερα οι εκδότες. Κάθε έξι μήνες κυκλοφορούν ένα ολοκαίνουργιο «Spider-Man 1». Στην εποχή μου δεν το κάναμε ποτέ αυτό. Τα νούμερα απλά συνέχιζαν. Δεν έχω ιδέα γιατί συνεχίζουν να το κάνουν. Νομίζω ότι είναι κάπως ανόητο, γιατί προσπαθούν να αυξήσουν τεχνητά τις πωλήσεις τους. Οποτε κάνεις κάτι τεχνητά ή εμπορικά, ποτέ δεν λειτουργεί. Νομίζω ότι ο λόγος για τον οποίο το πρώτο εκπληκτικό «Spider-Man» είναι τόσο πολύτιμο είναι επειδή υπήρχε το «Spider-Man 300». Κανένα από όλα τα νέα «Spider-Man 1», δεν θα αξίζει τον κόπο επειδή υπάρχουν περίπου 30 από αυτά.
Τι κάνει αυτούς τους χαρακτήρες ενδιαφέροντες;
Νομίζω ότι αυτό που κάνει τους χαρακτήρες της Marvel ενδιαφέροντες είναι ότι πολλά από τα κόμικς έχουν θέματα. Ο Spider-Man έχει να κάνει με την ευθύνη. Ο Iron Man με την καλύτερη ζωή μέσω της επιστήμης και της τεχνολογίας. Ο Thor με τη σύγκρουση των γενεών. Ο Captain America με το πνεύμα του «μπορώ να τα καταφέρω, θα βρω έναν τρόπο να ξεπεράσω τα προβλήματα». Οι Fantastic Four είναι μια οικογενειακή ιστορία. Επειδή αυτά είναι καθολικά θέματα, με τα οποία ο καθένας μπορεί να ταυτιστεί.
Η τεχνητή νοημοσύνη θα αλλάξει τον κλάδο των κόμικς;
Ναι, πιστεύω ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα δώσει στους ερασιτέχνες την ευκαιρία να αντιγράψουν τους επαγγελματίες που υπάρχουν ήδη. Αλλά τελικά οι επαγγελματίες θα κερδίσουν επειδή η τεχνητή νοημοσύνη δεν μπορεί ποτέ να φτάσει στην ουσία ενός χαρακτήρα. Μπορούν να αντιγράψουν τους διαλόγους μου ή τις σκηνές, αλλά δεν μπορούν πραγματικά να δημιουργήσουν νέα πράγματα. Ο τρόπος με τον οποίο λέγεται η ιστορία μπορεί να είναι διαφορετικός αλλά θα μπορείς πάντα να καταλάβεις πότε το κάνει ένας άνθρωπος και πότε ένα ρομπότ.
Θεωρείτε ότι ο κατακερματισμός των ιστοριών που βλέπουμε σήμερα είναι περισσότερο αποτέλεσμα δημιουργικότητας, αναγκαιότητας ή εμπορικής στρατηγικής;
Είναι απλώς τεμπελιά εκ μέρους του συγγραφέα. Για να φτιάξεις μια ολοκληρωμένη ιστορία σε ένα τεύχος χρειάζεται πολλή δουλειά, πολλή δομή. Οι πιο πολλοί άνθρωποι απλώς τεμπελιάζουν και παρατείνουν τα πράγματα. Το βρίσκω βαρετό. Πιστεύω ότι πολλοί αναγνώστες το βρίσκουν επίσης βαρετό κι αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι πωλήσεις των κόμικς έχουν πέσει.
Αν ο Spider-Man είχε δημιουργηθεί στην Αθήνα αντί για τη Νέα Υόρκη, πώς θα ήταν διαφορετικός;
Θα ήταν εντελώς διαφορετικός γιατί θα είχε μεγαλώσει στην Αθήνα. Θα είχε την οπτική γωνία της. Ο Πίτερ είναι σκληροπυρηνικός Νεοϋορκέζος. Δεν ξέρει να οδηγεί. Αν ήταν στην Αθήνα, θα είχε αυτοκίνητο και θα οδηγούσε παντού. Ολα τα κόμικς πρέπει να είναι ντόπια. Αν η Αθήνα δημιουργεί τους δικούς της χαρακτήρες, θα έχουν τη νοοτροπία και τον τρόπο της στα πράγματα. Γι’ αυτό θεωρώ γελοίο να γράψει κάποιος σαν εμένα ένα κόμικ για την Αθήνα. Δεν μεγάλωσα εδώ. Δεν την καταλαβαίνω. Οπότε, αν υπάρχει κάποιος που θέλει να γράψει ένα κόμικ, ας σκεφτεί πώς είναι ένας έφηβος στην Αθήνα κι ας ξεκινήσει από εκεί. Του εύχομαι καλή τύχη!
