Ημουν ακόμα πολύ νεαρός, λυκειόπαις, όταν βρέθηκα για πρώτη φορά στην Κρήτη, που φάνταζε στα μάτια και την ψυχή μου σαν θεριό. Μας το είχε υποδείξει ο Μάνος Χατζιδάκις στον Καπετάν Μιχάλη.
Δεν ήταν νησί
Ηταν θεριό που κείτουνταν στη θάλασσα.
Ηταν η γοργόνα, η αδερφή του Μεγαλέξαντρου.
Που θρηνούσε και φουρτούνιαζε το πέλαγο
Αμα λευτερωθεί η Κρήτη
Θα λευτερωθεί και μένα η καρδιά μου
Αμα λευτερωθεί η Κρήτη, θα γελάσω!
Αλλά δεν ήταν για γέλια όσα συνάντησα. Στα περισσότερα χωριά του θηρίου που επισκεφτήκαμε, έβλεπα διάτρητες από πυροβολισμούς πινακίδες, δεκάχρονα να οδηγούν (!) αγροτικά αυτοκίνητα λες και ήταν κάτι απλοϊκό και συνηθισμένο, άντρες με κουμπούρια στις ζώνες, μια αγριάδα κι όχι μόνο στα καφενεία, εκεί που μια παρέα μπορούσε να κατεβάσει μια νταμιτζάνα ρακή.
Στον γάμο που ήμασταν καλεσμένοι, είδα με τα εφηβικά μου μάτια να γκρεμίζονται δέντρα θηρία από τους πυροβολισμούς. Και ναι, πυροβολούσαν ακόμα και μικρά παιδιά και μάλιστα με την προτροπή των πατεράδων τους. «Για να μαθαίνουν τα κοπέλια»!
Τις ίδιες εικόνες είδα και είκοσι, και τριάντα, και σαράντα χρόνια αργότερα. Δεν είχε αλλάξει τίποτα. Μόνο ο… εκσυγχρονισμός των όπλων. Από τα περίστροφα είχαμε φτάσει στα Καλάσνικοφ. Κάποιος, χάριν αστεϊσμού, είπε ότι μπορεί να υπάρχουν ακόμα και… μπαζούκας, αλλά πώς μπορούσε να το εκλάβει κανείς μόνο ως αστείο;
Την επομένη του γάμου, στη μικρή βουλή του χωριού, το καφενείο, ο γερο-Σήφης μάς έλεγε ιστορίες, με τα μάτια μας να είναι διαρκώς γουρλωμένα. Για αιματηρές βεντέτες που ξεκλήρισαν οικογένειες, για ανθρώπους που οδηγήθηκαν στον θάνατο για κτηματικές διαφορές, για ζωοκλοπές που κατέληγαν σε μοιραία αποτελέσματα, τέτοια πράγματα.
Και μετά και παραμετά, διαβάζαμε για νεκρούς από τυφλές μπαλοθιές στη διάρκεια γάμων, για συμπλοκές από παρεξήγηση, ακόμα και για επεμβάσεις των ΕΚΑΜ ώστε να αποτραπούν εχθροπραξίες! Οπου ΕΚΑΜ σημαίνει Ειδική Κατασταλτική Αντιτρομοκρατική Μονάδα!
Το είδαμε αυτές τις μέρες και στα Βορίζια με τους δύο νεκρούς.
Είναι αυτή η Κρήτη; Κατηγορηματικά όχι! Είναι λεβεντογέννα, με ανθρώπους που έχουν μπέσα, φιλότιμο, καθάρια ψυχή. Που θα γίνουν χίλια κομμάτια για να φιλοξενήσουν ανθρώπους στο σπιτικό τους, να τους ταΐζουν όλη μέρα, να τους κοιμίζουν στο κρεβάτι τους.
Αλλά υπάρχει – και το ξέρουν όλοι – η «άλλη πλευρά» που στιγματίζει το νησί-θεριό. Οι πιστολάδες, οι παραβατικοί, οι ατίθασοι, αυτοί που έχουν σπίτια γιάφκες, γεμάτες όπλα!
Διαχρονικά, δεκαετίες ολόκληρες, το κράτος έκανε τα στραβά μάτια σε τέτοια νοσηρά φαινόμενα, αποδίδοντας αυτό τον χαλασμό σε… πατροπαράδοτα έθιμα!
Τι πάει να πει είναι έθιμο; Οι πυροβολισμοί; Η τρέλα που οδηγεί σε θανάτους; Η άρρωστη νοοτροπία που κανείς δεν βρήκε το σθένος να πατάξει; Να επιβάλει την τάξη; Να… αφοπλίσει; Γιατί ναι, υπήρξε, υπάρχει σαφής ανοχή στην οπλοκατοχή. Γιατί ναι, υπάρχουν περιοχές που είναι άβατο!
Οταν φτάνουμε στο σημείο – 2025, έτσι; – να πηγαίνει η εισαγγελέας φορώντας αλεξίσφαιρο για τον φόβο των Ιουδαίων και για καμιά αδέσποτη, όταν κλείνουν τα σχολεία για να προστατευτούν (!) τα παιδιά, τι να συζητάμε;
Για τις ψήφους γίνονται όλα αυτά ή για την… παράδοση και τα έθιμα που επιτρέπουν τα πάντα; Για να μην ενοχλήσουμε τις οικογένειες των πιστολέρο; Ή μήπως ο νόμος κάνει διαχωρισμό ανά περιοχή και γεωγραφικό διαμέρισμα;
Ξέρω χιλιάδες Κρητικούς που διαφωνούν κάθετα – και οριζόντια! – με όλα αυτά. Που νιώθουν ντροπή. Που ψιθυρίζουν τον αποτροπιασμό τους για όλους αυτούς που δυσφημούν το νησί τους. Για πολιτικούς που σιωπούν για να μην μπλέξουν.
Ε, ας τελειώνει εδώ αυτό το παραμύθι με τους δράκους. Αλλιώς, θα συνεχίσουμε να θρηνούμε νεκρούς. Κι όχι μόνο σε συγκρούσεις οικογενειών για διάφορα συμφέροντα αλλά ακόμα και σε γάμους.
Ναι, να λευτερωθεί η Κρήτη από τα νοσηρά φαινόμενα. Οχι σήμερα, χτες! Νισάφι πια…
