Λίγες ημέρες πριν από την εκλογική αναμέτρηση για την ανάδειξη του δημάρχου της Νέας Υόρκης είναι σχεδόν βέβαιο πως ο μέχρι πρωτίστως άγνωστος πολιτειακός αντιπρόσωπος Zohran Mamdani θα είναι ο επόμενος δήμαρχος. Η μετεωρική του άνοδος έχει ταράξει τα νερά των κομματικών επιτελείων των Ρεπουμπλικανών αλλά και των Δημοκρατικών, με τους οποίους κατέβηκε στις προκριματικές εκλογές. Ο κ. Mamdani έχει κιόλας αλλάξει το πολιτικό σκηνικό στη Νέα Υόρκη, αλλά και εκτός, με την εντυπωσιακή επικοινωνιακή παρουσία, τον συγκεκριμένο πολιτικό λόγο, και την αντίδραση που έχει προκαλέσει στα στρατόπεδα των καθιερωμένων πολιτικών κομμάτων. Στην εποχή που η «δημοκρατία» περνάει μια γενικότερη κρίση παγκοσμίως, ενώ κομματικά επιτελεία προσπαθούν να προσελκύσουν ψηφοφόρους με διαφημίσεις δευτερολέπτων μέσα από κοινωνικά δίκτυα που προκαλούν σύγχυση, χωρίς να προσφέρουν πραγματικές εναλλακτικές στην καθημερινότητα των πολιτών, ο Mamdani είναι ο άνθρωπος που υποστηρίζει την επιστροφή στο παρελθόν. Η αντίδραση και η αμηχανία που έχει προκαλέσει ιδιαίτερα στο στρατόπεδο των Δημοκρατικών έχει ενδιαφέρον πέρα από την πόλη της Νέας Υόρκης αλλά και τον πολιτικό χάρτη των Ηνωμένων Πολιτειών.
Υιοθετώντας την πρακτική της επιστροφής στις γειτονιές και χτυπώντας πόρτα πόρτα, έχει επαναφέρει την αμεσότητα στον προεκλογικό αγώνα, μακριά από τη μονόπλευρη επαφή μέσω κοινωνικών δικτύων των τελευταίων χρόνων.
Σε μια πρόσφατη συνέντευξη στον δημοφιλή Jon Stewart, αναφέρθηκε στους 90.000 εθελοντές της καμπάνιας του και στις περιοδείες του από τη μια άκρη του Manhattan στην άλλη για να αφουγκραστεί τους ψηφοφόρους. Αυτή η πρακτική της αμεσότητας παραπέμπει σε προηγούμενες δεκαετίες, ενώ ο πολιτικός του λόγος έχει μια οικονομικά ταξική χροιά, καθώς είναι προσηλωμένος στην οικονομική «προσιτότητα» στην καθημερινότητα.
Οι Δημοκρατικοί πραγματοποιούν έτσι μια επανεκκίνηση στην προ Κλίντον και Ομπάμα εποχή. Η ταύτιση του Μαμντάνι είναι περισσότερο με τους Δημοκρατικούς του Κάρτερ, του Δουκάκη αλλά και του Μάριο Κουόμο, κυβερνήτη από το 1983 μέχρι το 1994. Η ειρωνεία είναι ότι ο βασικός αντιμέτωπος του Mamdani στις εκλογές της επόμενης εβδομάδας είναι ο γιος του Mario Quomo, Andrew Quomo.
Η επιστροφή στο παρελθόν, σε περιεχόμενο και πρακτική, έχει δημιουργήσει σύγχυση στους Δημοκρατικούς αλλά και σοβινιστικές αντιδράσεις στους Ρεπουμπλικανούς, που επικαλούνται την καταγωγή του από την Ουγκάντα, τη μουσουλμανική του θρησκεία και τον πολιτικό του λόγο ως κομμουνιστικό.
Παρ’ όλες τις αντιδράσεις, ο Mamdani φέρνει αλλαγές οι οποίες θα μεταφερθούν και αλλού, διότι έχει δείξει και ξεκάθαρα ότι οι ψηφοφόροι αναζητούν μια αμεσότητα και καθαρό πολιτικό λόγο που απευθύνεται στην καθημερινότητα και στην οικονομική προσιτότητα σε βασικά αγαθά, στέγαση, υγεία, εργασία, παιδεία. Το μεγάλο στοίχημα βέβαια για τον Mamdani θα είναι η υλοποίηση του προεκλογικού λόγου, που θα είναι ιδιαίτερα δύσκολη, δεδομένων και των αντιδράσεων του πολιτικού κατεστημένου. Αναμφίβολα όμως ο Mamdani δείχνει τον δρόμο μιας εναλλακτικής πέρα από τον νεοφιλελεύθερο ή εθνικιστικό λόγο και επαναφέρει την επιστροφή στις γειτονιές και την απόκλιση από το Χ και το TikTok ως κυρίαρχο τρόπο επικοινωνίας και πολιτικής στρατηγικής. Η υποψηφιότητα Mamdani έχει ταράξει τα λιμνάζοντα νερά στα κομματικά επιτελεία επαναφέροντας την αμεσότητα. Η διακυβέρνηση θα είναι ένα άλλο κεφάλαιο.
Ο Πέτρος Βαμβακάς είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών και Διεθνών Σχέσεων στο Emmanuel College της Βοστώνης και διευθυντής του Ινστιτούτου Μελετών Ανατολικής Μεσογείου
