Κάθε φορά που ένας ή μία πρωθυπουργός οδηγούνταν σε παραίτηση μετά το 2022, γινόταν πιο σαφές ότι το πρόβλημα δεν ήταν αυτός ή αυτή, αλλά ο εντολέας τους: ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Εμανουέλ Μακρόν. Το εμφατικό ποσοστό του 70% των Γάλλων που, σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση, τάσσεται υπέρ της παραίτησής του έρχεται να επιβεβαιώσει αυτό που όλοι, εντός και εκτός της χώρας, ήδη γνωρίζουν. Κι αυτό ενώ εναντίον του στρέφονται ανοιχτά και άλλοτε στενοί του συνεργάτες, όπως ο πρώην πρωθυπουργός και νυν ηγέτης του σχήματος Ορίζοντες, Εντουάρ Φιλίπ.
Από αυτή την άποψη, δεν αποτέλεσε έκπληξη ούτε η παραίτηση που υπέβαλε τη Δευτέρα ο νέος εντολοδόχος πρωθυπουργός Σεμπαστιάν Λεκορνί, ούτε και το γεγονός ότι χθες βράδυ επέμεινε σε αυτήν και πέταξε το «μπαλάκι» στον Μακρόν για την επιλογή του νέου προσώπου – έκτου κατά σειρά από το 2022 – που θα αναλάβει τον σχηματισμό κυβέρνησης. «Θεωρώ ότι η αποστολή μου ολοκληρώθηκε», είπε στη συνέντευξη που παραχώρησε στο δίκτυο France 2, λίγο μετά την ενημέρωση που έκανε στον ένοικο του Μεγάρου των Ηλυσίων – εκφράζοντας και την αντίθεσή του στα σενάρια παραίτησης του προέδρου, με το επιχείρημα πως «δεν είναι καλή ώρα» για κάτι τέτοιο.
Ο ίδιος, παράλληλα, εμφανίστηκε αισιόδοξος πως μπορεί να υπάρξει νέος πρωθυπουργός εντός των επόμενων 48 ωρών – κάτι που επιβεβαιώνουν και τα Ηλύσια – ενώ εκτίμησε ότι «η απόλυτη πλειοψηφία των μελών της Εθνοσυνέλευσης είναι αντίθετη με τη διάλυσή της, και μάλιστα όχι μόνο από φόβο μπροστά στην επιστροφή στις κάλπες». Ισχυρίστηκε, επίσης, ότι παρουσίασε στους συνομιλητές του ένα σχέδιο προϋπολογισμού για το 2026 το οποίο, όπως είπε, αν και «δεν είναι τέλειο», μπορεί να εγκριθεί ως το τέλος του έτους – χωρίς, βεβαίως, τις ψήφους της Εθνικής Συσπείρωσης των Λεπέν – Μπαρντελά και της Ανυπότακτης Γαλλίας του Μελανσόν.
Πλέον, εν αναμονή και των δηλώσεων Μακρόν που λογικά θα γίνουν σήμερα ή αύριο, τα σενάρια δίνουν και παίρνουν. Ενα από αυτά θέλει το νέο πρόσωπο να μην προέρχεται από τις τάξεις του προεδρικού στρατοπέδου, αλλά να τυγχάνει αποδοχής τόσο από τους Σοσιαλιστές όσο και από τους Ρεπουμπλικανούς – αν και σίγουρα πρόκειται για ένα εξαιρετικά δύσκολο σταυρόλεξο.
Παζάρι για το Συνταξιοδοτικό
Είχε προηγηθεί ένα τεράστιο παζάρι ανάμεσα στον Λεκορνί και τους επικεφαλής των κομμάτων που έχουν αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο να παρέχουν στήριξη ή, έστω, ανοχή στη νέα κυβέρνηση. Κυρίως τους Σοσιαλιστές και τους Ρεπουμπλικανούς, αλλά και το MoDem και τους Ορίζοντες, καθώς η πολιτική «αριθμητική» της Εθνοσυνέλευσης που προέκυψε από τις πρόωρες εκλογές του 2024 είναι εξαιρετικά περίπλοκη και κάθε ψήφος είναι πολύτιμη.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που είχαν διαρρεύσει από νωρίς σε αρκετά γαλλικά ΜΜΕ, ο Λεκορνί εμφανίστηκε πρόθυμος να κάνει ορισμένες υποχωρήσεις. Η πιο σημαντική αφορά τον στόχο για τον περιορισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος για το 2026: ενώ το αρχικό σχέδιο προϋπολογισμού προέβλεπε ένα ποσοστό της τάξης του 4,6%, έναντι του 5,4% στο οποίο αναμένεται να κλείσει η φετινή χρονιά, υπήρξε διάθεση να βρεθεί η «χρυσή τομή», δηλαδή κοντά στο 5% ή λίγο κάτω από αυτό. Κάτι που σημαίνει, πρακτικά, ότι θα υπάρξει μικρότερη και λιγότερο επώδυνη μείωση των δημόσιων (άρα και των κοινωνικών) δαπανών.
Παρ’ όλα αυτά, το μεγάλο αγκάθι παρέμενε το Ασφαλιστικό – Συνταξιοδοτικό, όπως παραδέχθηκε και ο Λεκορνί στο France 2. Οι Σοσιαλιστές του Ολιβιέ Φορ, συγκεκριμένα, απαιτούσαν να υπάρξει αναθεώρηση της μεταρρύθμισης που πέρασε το 2023 η τότε πρωθυπουργός Ελιζαμπέτ Μπορν. Ή, αν μη τι άλλο, πάγωμα της εφαρμογής της τουλάχιστον μέχρι τις επόμενες προεδρικές και βουλευτικές εκλογές του 2027, με την ελπίδα τότε να ξεκαθαρίσει το τοπίο και να υπάρξουν πιο σαφείς πολιτικοί και κοινοβουλευτικοί συσχετισμοί. Ο Φορ, όμως, εξερχόμενος από τη συνάντησή του με τον μέχρι χθες εντολοδόχο πρωθυπουργό, δήλωσε πως δεν έλαβε «ουδεμία εγγύηση γι’ αυτό».
Την ίδια στιγμή, άλλα κόμματα που μέχρι σήμερα στηρίζουν τον Μακρόν και τις κυβερνήσεις του, δηλαδή οι Ρεπουμπλικανοί του Μπρινό Ρετεγιό και οι Ορίζοντες του Φιλίπ, κινούνται στην αντίθετη κατεύθυνση. Επιμένουν, δηλαδή, ότι κάτι τέτοιο αποτελεί γι’ αυτά «κόκκινη γραμμή» και εμφανίζονται απρόθυμα να δεχτούν οποιαδήποτε υπαναχώρηση από τη συγκεκριμένη μεταρρύθμιση.
Σκληραίνει τη στάση της η Λεπέν
Σε αυτό το φόντο, η ηγεσία της Ακροδεξιάς αποφάσισε να σκληρύνει τη στάση της. Οπως χαρακτηριστικά δήλωσε η ίδια η Μαρίν Λεπέν, με τη φράση «το αστείο έχει τραβήξει πάρα πολύ», το κόμμα της θα υποβάλει πρόταση μομφής εναντίον κάθε κυβέρνησης προκύψει από εδώ και στο εξής κατά την προεδρία του Μακρόν – με τον Ζορντάν Μπαρντελά να επαναλαμβάνει πως η μόνη διέξοδος είναι οι κάλπες. Ανάλογη στάση τηρεί και ο Ζαν-Λικ Μελανσόν, ο οποίος μόνο τυπικά παραμένει μαζί με τους Σοσιαλιστές στο Νέο Λαϊκό Μέτωπο. Κάτι που σημαίνει, πρακτικά, ότι κάθε κυβερνητικό σχήμα έχει εξαρχής απέναντί του πάνω από 200 βουλευτές σε σύνολο 577, καθιστώντας τη στήριξη ή την ανοχή από τους 69 των Σοσιαλιστών προϋπόθεση εκ των ων ουκ άνευ για την επιβίωσή του.
Το θρίλερ, λοιπόν, θα συνεχιστεί, πιθανότατα μέχρι το 2027, όποια απόφαση και αν λάβει ο Μακρόν για να του αναθέσει την πρωθυπουργία.
Γιατί ανησυχεί η Ευρώπη
«Η πολιτική κρίση στη Γαλλία, που βαθαίνει διαρκώς, θα μπορούσε να προκαλέσει παράπλευρες ζημιές στο έτσι κι αλλιώς προβληματικό σχέδιο που αφορά το μαχητικό αεροσκάφος το οποίο υποτίθεται πως το Παρίσι θα κατασκευάσει μαζί με τη Γερμανία και τη Γαλλία» έγραφε σχετικό ρεπορτάζ στο Politico. Σημειώνοντας, παράλληλα, πως οι εξελίξεις στη Γαλλία ενδεχομένως να μην επιτρέψουν την πραγματοποίηση της τριμερούς συνάντησης, ως το τέλος Οκτωβρίου, η οποία θα είχε ως μοναδικό στόχο να ξεπεραστούν οι σημαντικές διαφωνίες που υπάρχουν ανάμεσα στους τρεις εταίρους.
Φυσικά, αυτός δεν είναι ο μοναδικός, ούτε καν ο πιο σημαντικός «πονοκέφαλος» που θα προκληθεί στις Βρυξέλλες από μια πολιτική και κυβερνητική αναταραχή διαρκείας στη Γαλλία. Ούτε η παράταση της αδυναμίας της ΕΕ απέναντι στις ΗΠΑ και τους υπόλοιπους «παίκτες» δείχνει να είναι το βασικό πρόβλημα. Αυτό που κυρίως ανησυχεί και στοιχειώνει τους Ευρωπαίους, και κυρίως τους Γερμανούς, είναι το εφιαλτικό σενάριο μιας νέας κρίσης χρέους στην ΕΕ και την ευρωζώνη. Η Γαλλία άλλωστε όχι απλώς είναι «πολύ μεγάλη για να καταρρεύσει», αλλά ακόμα και για να αγνοηθεί, καθώς το χρέος της και το έλλειμμά της, που θα ανέλθουν φέτος στο 125% και στο 5,4% του ΑΕΠ αντιστοίχως, είναι σε θέση να παρασύρουν ολόκληρο το καράβι της Ευρώπης σε ταραγμένα και επικίνδυνα νερά.
Υπάρχει όμως ακόμα κάτι που αποτελεί πηγή νευρικότητας: Το σενάριο που θέλει τον Μακρόν και την (όποια) κυβέρνησή του να μην καταφέρνουν τελικώς να περάσουν – τουλάχιστον στο σύνολό τους – τις αλλαγές στο Συνταξιοδοτικό, την αγορά εργασίας και τα δημοσιονομικά, εξαιτίας της οργής και αντίδρασης μεγάλου μέρους της κοινωνίας. Πολύ απλά, διότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να δελεάσει και άλλους Ευρωπαίους να μιμηθούν τους Γάλλους…
Το τηλεφώνημα που δεν έγινε…
Ενα από τα σενάρια που κυκλοφορούσαν μέχρι χθες ήταν ότι ο Λεκορνί αναγκάστηκε να παραιτηθεί εξαιτίας της οργής των Ρεπουμπλικανών για μία από τις επιλογές του: την τοποθέτηση στη θέση του υπουργού Αμυνας του Μπρινό λε Μερ, τον οποίο θεωρούν «προδότη». Υπάρχουν, μάλιστα, ρεπορτάζ που αναφέρουν πως το ναυάγιο θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί εάν είχε γίνει ένα απλό τηλεφώνημα ανάμεσα στον Λε Μερ και τον επικεφαλής του κόμματος, Μπρινό Ρετεγιό.
Σύμφωνα με την ιταλική «Corriere della Sera», όταν ο πρώτος αντιλήφθηκε τι συνέβαινε κάλεσε τον δεύτερο στο κινητό του δύο φορές, ενώ του έστειλε και γραπτό μήνυμα, χωρίς να λάβει απάντηση. Στη συνέχεια, προσπάθησε να επικοινωνήσει μαζί του μέσω του τηλεφωνικού κέντρου του υπουργείου Εσωτερικών. Μόνο που και πάλι απέτυχε, όπως αποδεικνύει ο διάλογος που είχε με τον υπάλληλο βάρδιας: «Καλησπέρα σας, είμαι ο Μπρινό λε Μερ και θα ήθελα να μιλήσω στον υπουργό Εσωτερικών» του είπε.
«Ακούστε, κύριέ μου. Δεν γνωρίζω ποιος είστε, αλλά είναι 10 το βράδυ της Κυριακής και δεν είναι ώρα για φάρσες» ήταν η απάντηση που έλαβε, με τη γραμμή να κλείνει αμέσως μετά – και την ευκαιρία(;) να χάνεται μαζί της.
