Τους τόνους της πίεσης προς τη Λευκωσία ανεβάζει η Αθήνα ύστερα από την αρχική ενόχληση και αμηχανία μπροστά στις κυπριακές βολές, που θέτουν υπό αμφισβήτηση τη συνέχιση του καλωδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου (Great Sea Interconnector – GSI). Στο αρνητικό περιβάλλον προστίθενται πληροφορίες από Βρυξέλλες (Κομισιόν), Λουξεμβούργο (Ευρωπαϊκή Εισαγγελία) και Κοπεγχάγη (Συμβούλιο υπουργών Ενέργειας).
Τέτοιες μέρες πέρυσι απαιτήθηκε πολιτική συνεννόηση στο ανώτατο επίπεδο μεταξύ Κυριάκου Μητσοτάκη και Νίκου Χριστοδουλίδη ώστε να ανοίξει δρόμος απεμπλοκής. Το πρότζεκτ επιστρέφει τώρα στο σημείο μηδέν. Οι ενστάσεις διά στόματος του κύπριου υπουργού Οικονομικών Μάκη Κεραυνού για την οικονομική βιωσιμότητα και η επίκληση δύο μελετών για τις οποίες η Αθήνα δηλώνει άγνοια ακούστηκαν στην ελληνική πλευρά ως αιφνιδιαστική τορπίλη στη συμφωνία μεταξύ των ρυθμιστικών Αρχών των δύο χωρών.
Από τη Λευκωσία ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης, στρογγυλεύοντας τη ρητορική, τόνισε χθες ότι «δεν έχουμε διαφορές με την ελληνική κυβέρνηση, κανείς δεν τραβά το καλώδιο από την πρίζα», αλλά επέμεινε σε όσα είπε ο Νίκος Χριστοδουλίδης περί ανάγκης υλοποίησης των υποχρεώσεων του ΑΔΜΗΕ.
Ενδοκυβερνητικές τριβές
Αρκετοί στην Αθήνα βλέπουν κύκλους στην Κύπρο που υπονομεύουν το έργο, διακρίνοντας και ενδοκυβερνητικές τριβές – ενδεικτική η σκληρή αποστροφή του Τάσου Χατζηβασιλείου «ορισμένοι πολιτικοί στην Κύπρο ας μην παίζουν παιχνίδια στην πλάτη ενός τόσο σημαντικού έργου».
Υστερα από τη συντονισμένη γραμμή «να ξεκαθαρίσει η Κύπρος τη στάση της», ο κυβερνητικός εκπρόσωπος επανήλθε με την αιχμή «δεν νομίζω ότι προτείνει κανείς το έργο να πληρωθεί μόνο από τον έλληνα φορολογούμενο». Η κυπριακή κυβέρνηση, που δέχεται αντιπολιτευτικά πυρά, ότι διασαλεύει της σχέσεις με την Ελλάδα, δεν άδειασε τις δηλώσεις Κεραυνού, όμως επιχείρησε ισορροπίες διευκρινίζοντας ότι «επιθυμία όλων» είναι η υλοποίηση.
Στις τρεις πτυχές – τη γεωπολιτική, την ενεργειακή, την οικονομική – προστέθηκε άλλη μία: Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία με επικεφαλής τη Λάουρα Κοβέσι επιβεβαίωσε (Reuters), ότι άνοιξε φάκελος ποινικής έρευνας στο φόντο καθυστερήσεων από το 2013, όταν το καλώδιο εγκρίθηκε ως ευρωπαϊκό Εργο Κοινού Ενδιαφέροντος. Τη διερεύνηση αποκάλυψε πρώτος ο Χριστοδουλίδης, αιφνιδιάζοντας την Αθήνα και πυροδοτώντας παρασκηνιακές συζητήσεις για το αν η έρευνα αφορά τον ελλαδικό χώρο και από πού προέρχονται οι καταγγελίες.
«Στην ελληνική κυβέρνηση δεν έχει περιέλθει η οποιαδήποτε όχληση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας σχετικά με τον GSI» επέμεινε ο Μαρινάκης. Η εξέλιξη επιβεβαιώνεται και από πλευράς Κομισιόν, ενόσω το ελληνικό κλιμάκιο των εντεταλμένων Ευρωπαίων Εισαγγελέων πράγματι δεν έχει ξεκινήσει προσώρας κάποια έρευνα. Αρμόδιες πηγές επισημαίνουν ότι «παρακολουθούν τις εξελίξεις», χωρίς ωστόσο να αναφέρουν ή έστω να αφήνουν να εννοηθεί αν και μελλοντικά υπάρξει παρέμβαση.
Η Αθήνα επιμένει ότι το έργο είναι μείζονος σημασίας και δεν μπορεί να γίνει χωρίς την Κύπρο και προφανώς δεν θέλει να αφήσει περιθώρια για επικρίσεις ,ότι οπισθοχωρεί σε κάτι που έχει προκαλέσει αντίδραση της Αγκυρας – και σε επίπεδο ρητορικής και τον περσινό Ιούλιο και στο πεδίο. Και κρατά τους προβολείς στην αμφίσημη στάση της Λευκωσίας, ειδικά από τη στιγμή που ο Μητσοτάκης και ο Γιώργος Γεραπετρίτης έλεγαν και πρόσφατα ότι «το καλώδιο θα προχωρήσει».
Μένει να φανεί εάν και πώς το θέμα θα μπει στο ελληνοτουρκικό τραπέζι (ή αν θα μείνει τελικά εκτός) στο τετ α τετ Μητσοτάκη και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Νέα Υόρκη μεταξύ 22 και 26 Σεπτέμβριου – με χαμηλές προσδοκίες κάλυψης αποστάσεων αφού είναι δεδομένες οι αντίθετες αντιλήψεις. Για τον «κομβικό ρόλο» των διασυνδέσεων μίλησε και ο υφυπουργός Νίκος Τσάφος στο άτυπο Συμβούλιο υπουργών Ενέργειας, ενώ την πάγια θέση της ότι το έργο GSI «παραμένει υψίστης πολιτικής και στρατηγικής σημασίας» διατύπωσε η Κομισιόν.
