Πήγα πρόσφατα ένα ταξίδι με μια μεγάλη παρέα. Μου έκανε εντύπωση πόσο συχνά κατέφευγαν στο ChatGPT, όχι μόνο για πρακτικά ζητήματα όπως τι ώρα κλείνει ένα μουσείο, αλλά για μια «έγκυρη» και «αδιαμφισβήτητη» απάντηση σε οτιδήποτε προέκυπτε στη συζήτηση. Αισθανόμουν μια ζήλεια, είναι αλήθεια. Κι ένα αίσθημα ματαιότητας: γιατί να προσπαθήσω να θυμηθώ κάτι που άκουσα ή διάβασα αν μπορώ να το βρω σε μερικά δευτερόλεπτα με μια ερώτηση στο κινητό μου;
Παρ’ όλα αυτά, συνεχίζω να μη θέλω πολλές παρτίδες με την ΑΙ. Δεν θα τη ρωτήσω ποτέ, ας πούμε, αν έχουν δίκιο οι Ουκρανοί ή οι Ρώσοι. Ούτε αν η τρομοκρατική επίθεση που δέχθηκε πρόπερσι το Ισραήλ το νομιμοποιεί να ισοπεδώσει τη Γάζα.
Αναγνωρίζω όμως ότι μπορείς να περάσεις πολύ ωραία μαζί της. Ο βρετανός οικονομολόγος και συγγραφέας Τιμ Χάρφορντ, για παράδειγμα, απαίτησε από το ChatGPT να του ζητήσει συγγνώμη επειδή τον έστειλε ραντεβού στα τυφλά σε ένα εστιατόριο όχι με μια ευφυή και ζωηρή γυναίκα, όπως του ζήτησε, αλλά με ένα… χταπόδι. Στην πραγματικότητα τίποτα τέτοιο δεν είχε συμβεί – αλλά το bot δεν το ήξερε. «Σου χρωστώ μια συγγνώμη και μια εξήγηση, ίσως και μια πετσέτα», του απάντησε. «Ντύθηκες, στολίστηκες, κατέβαλες προσπάθεια και σου άξιζε να απολαύσεις ένα ρομαντικό δείπνο – όχι να υποστείς πανωλεθρία από ένα κεφαλόποδο». Το κείμενο έκλεινε με μια απολογία προς το εστιατόριο: «Παρ’ όλο που η πελάτισσά μου, η “Οκτάβια”, επέδειξε αξιοσημείωτη νοημοσύνη και περιέργεια, κατανοώ ότι αυτά τα προτερήματα δεν μετριάζουν την αναταραχή που προκλήθηκε στους άλλους πελάτες σας, στο προσωπικό σας, ή στο ενυδρείο σας…».
Τι ρόλο νομίζει ότι παίζει η ΑΙ; Μια άλλη μέρα, γράφει ο Χάρφορντ στους Financial Times, ζήτησε από το ChatGPT-03 βοήθεια για το αν μια ιστορία που θυμόταν με έναν Ναζί που παζάρευε την αμοιβή ενός σκλάβου αναφέρεται στο βιβλίο του φιλοσόφου Τζόναθαν Γκλόβερ με τίτλο «Ανθρωπότητα». Το bot απάντησε θετικά, δίνοντας εξαντλητικές λεπτομέρειες αυτής της ιστορίας και τις ακριβείς σελίδες του βιβλίου στις οποίες παρατίθεται. Ο δημοσιογράφος βρήκε πράγματι το απόσπασμα – αλλά διαπίστωσε ότι τα στοιχεία της ιστορίας είχαν επινοηθεί από την ΑΙ με τον ίδιο αυτοσχεδιαστικό οίστρο που είχε επινοηθεί και η απολογία για το ανύπαρκτο ραντεβού με το χταπόδι.
Αυτή τη φορά δεν είχε τόση πλάκα. Και το ερώτημα που τίθεται είναι αν οι αλγόριθμοι κάνουν πράγματι αυτά που θέλουμε να κάνουν ή παρεξηγούν τους πραγματικούς μας στόχους. Διότι μπορεί εμείς να νομίζουμε ότι η απαίτηση για μια συγγνώμη σε σχέση με ένα χταπόδι δεν μπορεί να ληφθεί σοβαρά υπόψη, αντίθετα με μια ερώτηση για μια ιστορία γύρω από το Ολοκαύτωμα, αλλά το μηχάνημα δεν το βλέπει έτσι. Βελτιώνεται, βέβαια, συνεχώς. Αλλά ορισμένες ικανότητες δεν θα τις αποκτήσει, ευτυχώς, ποτέ.
