Η διακυβέρνηση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στηρίχτηκε σε έναν χρυσό κανόνα, αυτόν της γενικής συναίνεσης, consensus omnium. Τον κληρονόμησε και η Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Ούτε η μία ούτε η άλλη ήταν δημοκρατίες. Γνώριζαν όμως οι ηγέτες τους ότι δεν θα μπορούσαν τα καθεστώτα τους να μακροημερεύσουν χωρίς τον θεμελιώδη αυτόν κανόνα.

Το Ισραήλ ήταν άξιο θαυμασμού γιατί σε μια περιοχή μηδενικής δημοκρατίας οικοδόμησε τη δική του που ήταν λειτουργική, πλουραλιστική και με θεσμικά αντίβαρα. Το γεγονός ότι σήμερα σε συνθήκες πολέμου μπορεί να διαφωνεί ο αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων με τον πρωθυπουργό το επιβεβαιώνει. Οπως και ο πλουραλισμός των μέσων ενημέρωσης, οι σφοδρές αντιδράσεις κορυφαίων διανοουμένων, οι συνεχείς διαδηλώσεις.

Για την περιοχή γενικότερα, αλλά και για την Ελλάδα και την Κύπρο ειδικότερα, το Ισραήλ πρέπει να παραμείνει μια ισχυρή δημοκρατική χώρα – οχυρό απέναντι στον εγγενή φονταμενταλισμό των αραβικών χωρών και τον αυταρχισμό της Τουρκίας. Είναι για τον λόγο αυτό εξαιρετικά επώδυνο για τους φίλους του να παρακολουθούν την απομόνωσή του στη διεθνή κοινότητα με αποκλειστική ευθύνη της κυβέρνησής του. Την επομένη της 7ης Οκτωβρίου 2023, το Ισραήλ είχε την αλληλεγγύη σχεδόν όλου του κόσμου. Η απάντηση στην ιταμή επίθεση που δέχτηκε ήταν άσκηση του δικαιώματος της νόμιμης άμυνας. Βρισκόμαστε πολύ μακριά από εκείνο το σημείο σήμερα. Το Ισραήλ ακολουθεί μια πορεία αυτοκαταστροφική που αν δεν ανακοπεί θα το οδηγήσει σε περιθωριοποίηση. Και θα συμβεί αυτό ενώ έχει κερδίσει τον πόλεμο, έχει συντρίψει τους αντιπάλους του και έχει ουσιαστικά αποδυναμώσει το Ιράν.

Η διεθνής πολιτική δεν είναι ένας κήπος με ρόδα. Η φράση αποδίδεται στον πρίγκιπα Σαλμάν της Σαουδικής Αραβίας και απευθυνόταν στον Αντονι Μπλίνκεν: «Νομίζεις ότι νοιάζομαι για τους Παλαιστίνιους; Οχι, αλλά νοιάζεται ο λαός μου». Consensus omnium και εδώ. Η στάση των αραβικών χωρών τη διετία που διαρκεί αυτός ο πόλεμος είναι εξόφθαλμα υποκριτική. Καμία δεν έχει προτείνει να δεχθεί Παλαιστίνιους στο έδαφός της. Αλλά και καμία λύση δεν μπορεί να βρεθεί χωρίς τη συναίνεσή τους. Και η μόνη λύση, αυτή που επιδιώκει να αποτρέψει ο Νετανιάχου με το σχέδιο κατοχής της Γάζας, είναι των δύο κρατών. Οσοι έχουν ασχοληθεί με το πρόβλημα συμφωνούν ότι θα πρέπει να επανέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων το σχέδιο που είχε προταθεί από τη Σαουδική Αραβία το 2002 με την ονομασία «Αραβική Πρωτοβουλία Ειρήνης». Προβλέπει επιστροφή στα σύνορα του 1967, ανταλλαγή εδαφών και ενεργή συμμετοχή των χωρών της περιοχής στις διαπραγματεύσεις και την επιβολή λύσης.

Το Παλαιστινιακό είναι ίσως το δυσκολότερο διεθνές πρόβλημα διαχρονικά. Ειδικά μετά την καταστροφή της Γάζας, η προσπάθεια επίλυσης θα απαιτήσει τεράστια πολιτική, διπλωματική προσπάθεια και οικονομικά μέσα. Μόνο με την ενεργή σύμπραξη των ΗΠΑ, της ΕΕ και των αραβικών χωρών μπορεί να επιτευχθεί. Αλλά η σημερινή ισραηλινή ηγεσία δεν φαίνεται να επιθυμεί τη λύση συνύπαρξης με τους Παλαιστινίους αλλά εκείνη της εξώθησής τους σε έξοδο. Αυτή δυστυχώς θα δικαιώσει τον ιστορικό ηγέτη της Χαμάς, σεΐχη Αχμεντ Γιασίν, που μιλούσε για ισλαμικό κράτος στα παλαιστινιακά εδάφη μέχρι το 2027. «Το μόνο που μπορεί να το εμποδίσει, είχε πει, θα είναι η αποδοχή από το Ισραήλ της δημιουργίας παλαιστινιακού κράτους».

Η Ινώ Αφεντούλη είναι εκτελεστική διευθύντρια του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων

Τελευταία Νέα