Ενα ακόμη σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της πλήρους αποκατάστασης και εξομάλυνσης των σχέσεων ανάμεσα στη Σαουδική Αραβία και το Ιράν έγινε το Σάββατο, καθώς ο υπουργός Εξωτερικών, πρίγκιπας Φαϊσάλ μπιν Φαρχάν, έγινε ο πρώτος υψηλόβαθμος σαουδάραβας αξιωματούχος ο οποίος επισκέφθηκε την Τεχεράνη εδώ και επτά χρόνια. Σύντομα, μάλιστα, αναμένεται ότι η σφραγίδα της επαναπροσέγγισης θα μπει και στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο, καθώς ο πρόεδρος του Ιράν, Εμπραΐμ Ραϊσί, αποδέχθηκε κατ’ αρχάς (χωρίς να έχουν γίνει γνωστές ημερομηνίες ή λεπτομέρειες) τη γραπτή πρόσκληση του πρίγκιπα-διαδόχου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν για να επισκεφθεί το Ριάντ.
Οι παραπάνω εξελίξεις, οι οποίες δρομολογήθηκαν μετά τη διαμεσολάβηση του Πεκίνου η οποία έφερε τη συμφωνία του περασμένου Μαρτίου, τείνουν να δημιουργήσουν ένα νέο σκηνικό συνολικά στη Μέση Ανατολή, όπου κάποτε αδιαφιλονίκητος κυρίαρχος ήταν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Η σουνιτική Σαουδική Αραβία και το σιιτικό Ιράν, άλλωστε, αποτελούν τις μεγαλύτερες δυνάμεις της περιοχής, μαζί φυσικά με την Αίγυπτο, το Ισραήλ, αλλά και την Τουρκία. Δεν είναι τυχαίο ότι το τελευταίο τρίμηνο έχουν ήδη αρχίσει να γίνονται ορατοί οι «καρποί» αυτού του – διπλωματικού και οικονομικού – φλερτ: ο πόλεμος στην Υεμένη (όπου Ριάντ και Τεχεράνη υποστηρίζουν αντίπαλα στρατόπεδα) δείχνει να εκτονώνεται, ενώ η Συρία του Μπασάρ αλ Ασαντ (τον οποίο στηρίζει το Ιράν, ενώ η Σαουδική Αραβία ενίσχυε μέχρι πρόσφατα την αντιπολίτευση) έγινε εκ νέου δεκτή στον Αραβικό Σύνδεσμο.
Η ρήξη και
η αλλαγή σκηνικού
Υπενθυμίζεται πως το μεγαλύτερο βασίλειο της Αραβικής Χερσονήσου και η Ισλαμική Δημοκρατία είχαν διακόψει πλήρως τις διπλωματικές τους σχέσεις το 2016, μετά την εκτέλεση από τους Σαoυδάραβες του θρησκευτικού ηγέτη των Σιιτών στη χώρα, του σεΐχη Νιμρ αλ Νιμρ. Από τότε, ωστόσο, έχουν αλλάξει πολλά στις ισορροπίες, τόσο στην περιοχή όσο και διεθνώς, με τα κοινά συμφέροντα να είναι πλέον περισσότερα από τις αντιθέσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, εξάλλου, υπογράφηκαν και οι περίφημες Συμφωνίες του Αβραάμ, που οδήγησαν στην εξομάλυνση των σχέσεων του Ισραήλ με μια σειρά αραβικά καθεστώτα.
«Το Ιράν και η Σαουδική Αραβία ψιθύριζαν η μία στα αφτιά της άλλης, τώρα όμως ήρθε η ώρα για συνεργασία» δήλωσε στους «Financial Times» υψηλόβαθμο στέλεχος καθεστώτος της περιοχής. Την ίδια δε στιγμή, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Al Jazeera, εκπρόσωποι των ΗΠΑ και του Ιράν βρίσκονται σε μυστικές διαπραγματεύσεις στο έδαφος του Ομάν, που ενδέχεται να οδηγήσουν στην υπογραφή μιας νέας συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης (έστω κι αν, για την ώρα, υπάρχει έντονη αντίδραση του Ισραήλ).
Η αλήθεια πάντως είναι πως τα βήματα είναι ιδιαιτέρως προσεκτικά, καθώς η αντιπαλότητα τόσων ετών και η καχυποψία δεν έχουν εκλείψει. Δεν είναι, από αυτή την άποψη, τυχαίο το ότι οι νέοι πρεσβευτές των δύο χωρών δεν έχουν ακόμη αναλάβει επισήμως τα καθήκοντά τους, ενώ η σαουδαραβική πρεσβεία στην Τεχεράνη – που είχε ουσιαστικά λεηλατηθεί στα γεγονότα του 2016 – δεν έχει επαναλειτουργήσει. Το νερό, παρ’ όλα αυτά, έχει μπει στο αυλάκι.
