Μικροί σπηλαιοερευνητές

Τα τελευταία 25 χρόνια ένας δάσκαλος έχει καταφέρει να συμπαρασύρει τους μαθητές του σε ακόμα ένα μάθημα, όχι όμως εντός της σχολικής αίθουσας αλλά στα βάθη της γης. Η ενασχόληση του Μιχάλη Πιτυκάκη με τα σπήλαια ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του '90, όταν έγινε μέλος της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας. Το πάθος του αυτό για τη Σπηλαιολογία θέλησε να το μοιραστεί με τους μικρούς μαθητές του από το 18ο Δημοτικό Σχολείο Κερατσινίου, κάτι που φαίνεται ότι κατάφερε.

Ετσι, εδώ και σχεδόν τρεις δεκαετίες «μυεί» τους 10χρονους στον μαγικό κόσμο των σπηλαίων. Μάλιστα, μέχρι σήμερα περισσότερα από 350 παιδιά έχουν εξερευνήσει μαζί με τον δάσκαλό τους περίπου 100 σπήλαια, κάποια από αυτά τουριστικά αξιοποιήσιμα και επισκέψιμα και κάποια εντελώς άγνωστα στο ευρύ κοινό. Οπως εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο εκπαιδευτικός και πλέον έφορος Δημοσίων Σχέσεων της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας Μιχάλης Πιτυκάκης, στη χώρα μας υπάρχουν περί τα 12.000 σπήλαια και έτσι αναλογικά θα μπορούσε κανείς να τη χαρακτηρίσει «χώρα των σπηλαίων».

Εξερευνήσεις. Από το σπήλαιο Σχιστού, το κοντινότερο στο δημοτικό σχολείο, που έχει και την παλαιότερη κατοίκηση στο Λεκανοπέδιο Αττικής (12000 π. Χ.), μέχρι το σπήλαιο του Ευριπίδη στη Σαλαμίνα, ένα από τα πιο δύσκολα, καθώς σε πολλά σημεία είναι εξαιρετικά στενό και θα πρέπει κανείς να σκύψει αρκετά για να προχωρήσει, οι μικροί σπηλαιολόγοι με την καθοδήγηση των ειδικών έχουν αφήσει το δικό τους αποτύπωμα. «Την αγάπη μου για τη Σπηλαιολογία την έχουν αγκαλιάσει όλοι οι μαθητές μου μέχρι σήμερα. Και μάλιστα, κάποιοι από τους πρώτους συμμετέχοντες στις εξερευνήσεις μας, που σήμερα ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα των 35 ετών και άνω, έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να παρακολουθήσουν σεμινάρια Σπηλαιολογίας. Κάποιοι έχουν κάνει σπουδές που άπτονται των σπηλαίων -ιστορικοί, γεωλόγοι, εκπαιδευτικοί -, κάποιοι άλλοι όμως έχουν ακολουθήσει άλλες ειδικότητες, όπως οικονομολόγοι, μικροβιολόγοι, διεθνολόγοι».

Με κράνη, φακούς και σχοινιά ανά χείρας, μικροί και μεγάλοι σπηλαιοερευνητές ξεκινούν την περιπέτεια. Μάλιστα, ήδη, ύστερα από τόσα χρόνια, στο σχολείο υπάρχουν 25 παιδικά κράνη, τα οποία χάρισαν στα παιδιά οι σπηλαιολόγοι που κατά καιρούς έχουν συνεργαστεί μαζί τους. Αλλωστε, όπως προσθέτει ο εκπαιδευτικός, σε κάθε τέτοια εξόρμηση βρίσκονται μαζί με τα παιδιά ειδικοί από τη Σπηλαιολογική Εταιρεία και συχνά οι εξερευνήσεις γίνονται με τη βοήθεια της Εφορίας Παλαιοανθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας. «Σε κάθε επίσκεψη προσπαθούμε να διδάσκουμε σωστή συμπεριφορά μέσα στα σπήλαια, να αφήνουμε, δηλαδή, όσο το δυνατόν λιγότερα ίχνη από το πέρασμά μας, να μη σπάμε σταλακτίτες και σταλαγμίτες, να μη σκάβουμε και να μην παίρνουμε τίποτα από όσα υπάρχουν στο εσωτερικό του, ακόμα και να μην ενοχλούμε τις νυχτερίδες που υπάρχουν μέσα σ' αυτό. Θα πρέπει να σεβόμαστε αυτά τα υπέροχα μνημεία της φύσης γιατί είναι ευαίσθητα και ευάλωτα» συνεχίζει ο ίδιος.

Από την Καστοριά στην Κρήτη. Κάθε χρόνο ο Μιχάλης Πιτυκάκης προσπαθεί να κάνει με τα παιδιά τουλάχιστον τέσσερις τέτοιες εξορμήσεις σε σπήλαια, όλες εκτός του σχολικού προγράμματος, κυρίως τα Σαββατοκύριακα. Ολα αυτά τα χρόνια, μάλιστα, η... σπηλαιολογική τους χάρη έχει φτάσει από την Καστοριά και τις Σέρρες μέχρι τη Ζάκυνθο, την Πελοπόννησο και την Κρήτη. «Στην Κρήτη έχουμε κάνει τρεις σπηλαιολογικές εκδρομές. Εξάλλου, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως από τα 12.000 καταγεγραμμένα σπήλαια, περίπου τα 3.500 βρίσκονται στο νησί. Μάλιστα, στη γενέτειρά μου την Καλαμαύκα Ιεράπετρας υπάρχουν 15 μικρά σπήλαια που ως πιτσιρικάδες "τρυπώναμε". Σε αυτές τις μακρινές εκδρομές, βέβαια, που διαρκούν δύο με τρεις μέρες, τα παιδιά συνοδεύουν οι γονείς τους» καταλήγει ο δάσκαλος. Φέτος, δε, μία από τις εκδρομές αυτές ήταν στο Μέγα Σπήλαιο στα Καλάβρυτα, με αφορμή και τα 200+1 χρόνια από την Επανάσταση του 1821.