Κατά την τελευταία περίοδο, η συζήτηση για το μέλλον, συχνά με τη δομημένη μορφή της «στρατηγικής προοπτικής διερεύνησης», έρχεται δυναμικά στο προσκήνιο, τόσο σε εγχώριο όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δημιουργώντας έναν εντυπωσιακό πλούτο σεναρίων σχετικά με τα νέα μεγάλα διακυβεύματα. Τα διακυβεύματα αυτά αναφέρονται κυρίως σε «μεγατάσεις», όπως η κλιματική κρίση, η ψηφιοποίηση και η ραγδαία διάδοση της τεχνητής νοημοσύνης.

Πρόκειται για μη αναστρέψιμες διαδικασίες και παγκόσμιες προκλήσεις, οι οποίες μπορούν να απαντηθούν επαρκώς μόνο με μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, κοινές αξίες, πνεύμα ευρείας συνεργασίας και συνεκτικό δημοκρατικό όραμα. Με άλλα λόγια, απαιτούν ένα καινούργιο αφήγημα που θα χτιστεί πάνω σε μια γενικευμένη θεώρηση της οικονομίας και της ανθρωπότητας στο σύνολό της, μια θεώρηση που θα εμπνεύσει μελλοντοστραφείς πολιτικές για τη μετατροπή των πολύπλοκων διακινδυνεύσεων σε ευκαιρίες για όλους, της ραγδαίας αλλαγής σε βιώσιμη προσαρμογή και της ψηφιακής εξουσίας σε ψηφιακή ευημερία και ευζωία.

Ειδικότερα, η δομική σύγκλιση και σύζευξη τεχνολογίας και ηθικής, καπιταλισμού και δημοκρατίας, πρέπει να τοποθετηθεί στην καρδιά αυτών των πολιτικών, σε συνδυασμό με τη συστηματική οικοδόμηση ψηφιακού ανθρώπινου, κοινωνικού και θεσμικού κεφαλαίου. Μια τέτοια σύζευξη μπορεί να απελευθερώσει τις υγιείς δυνάμεις της προόδου, της προσδοκίας και της ελπίδας, επαναπροσδιορίζοντας ριζικά το νόημα και τους σκοπούς της ζωής στην αναδυόμενη Κοινωνία της Τεχνητής Νοημοσύνης, με αίτημα όχι την ανατροπή του ψηφιακού καπιταλισμού αλλά τον ριζικό εξανθρωπισμό του.

Ο Χαράλαμπος Τσέκερης είναι αντιπρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής & Τεχνοηθικής, ερευνητής ΕΚΚΕ