Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Σύνδεση μέλους
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
Ο σεΐχης Αχμέντ Ζακί Γιαμανί, ο άνθρωπος που ανέδειξε τη δεκαετία του 1970 τη Σαουδική Αραβία στη μεγάλη πετρελαϊκή δύναμη που είναι σήμερα και αποτέλεσε τον ιθύνοντα νου πίσω από το εμπάργκο του πετρελαίου το 1973, πέθανε σε ηλικία 90 ετών.
Ο μορφωμένος στο Χάρβαρντ Γιαμανί βρέθηκε στην πανίσχυρη θέση του υπουργού Πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας για 24 συναπτά έτη και είχε πάντα τον σεβασμό εχθρών και φίλων. «Ηταν το φως που οδηγούσε τον ΟΠΕΚ κατά τη διάρκεια των πολυτάραχων χρόνων του ως υπουργού πετρελαίου. Ηταν πολύ υπομονετικός ακροατής στις συναντήσεις μας. Οταν όμως μιλούσε, όλοι πρόσεχαν τι έλεγε χωρίς να πέφτει καρφίτσα. Ηταν χαρισματικός, εύγλωττος, αλλά συνάμα ταπεινός και βαθιά θρησκευόμενος», είπε για αυτόν στο Bloomberg ο σημερινός γενικός γραμματέας του ΟΠΕΚ Μοχάμεντ Μπαρκίντο.
Ο Γιαμανί έβλεπε πιο μπροστά από την εποχή του και έχει μείνει στην Ιστορία επειδή από νωρίς είχε θέσει το θέμα της απεξάρτησης της οικονομίας της χώρας του από τα ορυκτά καύσιμα. «Οπως η λίθινη εποχή δεν τελείωσε επειδή τελείωσαν οι πέτρες, έτσι και η πετρελαϊκή εποχή θα τελειώσει πολύ πριν να ξεμείνει ο κόσμος από πετρέλαιο», έχει πει.
Είχε επίσης καταλάβει ότι εάν οι τιμές του πετρελαίου παρέμεναν σε πολύ υψηλά επίπεδα, τότε ο κόσμος θα αναζητούσε από νωρίς εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Για τον λόγο αυτό προσπαθούσε πάντα να ισορροπήσει τις φωνές μέσα στον ΟΠΕΚ, ιδιαίτερα όταν χώρες όπως η Βενεζουέλα και η Λιβύη ζητούσαν μεγαλύτερες αυξήσεις.
Οταν το 1962 ανέλαβε καθήκοντα υπουργού Πετρελαίου για πρώτη φορά, η Σαουδική Αραβία ήταν μικρός παραγωγός μαύρου χρυσού. Με αύξηση της παραγωγής όμως στα 10 εκατ. βαρέλια την ημέρα, η χώρα έγινε ο κύριος ρυθμιστής στην παγκόσμια ενέργεια για πάρα πολλά χρόνια - και παραμένει ρυθμιστής και σήμερα.
Είναι εκείνος που επέβλεψε την κρατικοποίηση του ομίλου που εξελίχτηκε στη συνέχεια στη Saudi Aramco, τη μεγαλύτερη πετρελαϊκή εταιρεία στον κόσμο. Μέχρι το 1972 ήταν αμερικανικές εταιρείες εκείνες που εκμεταλλεύονταν τον μαύρο χρυσό της Σαουδικής Αραβίας. Εκείνη τη χρονιά η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας αγόρασε το 25% της εταιρείας και το 1973 αύξησε το ποσοστό αυτό σε 60%. Πήρε τον πλήρη έλεγχο της Saudi Aramco το 1980, παίρνοντας ουσιαστικά την εταιρεία από τα χέρια της Standard Oil του Ροκφέλερ και του διάδοχου σχήματός της, της Exxon Mobil και της Chevron.
Οι χώρες - μέλη του ΟΠΕΚ αποφάσισαν να προχωρήσουν το 1973 σε εμπάργκο πετρελαίου στις ΗΠΑ ως διαμαρτυρία κατά της στήριξης της Ουάσιγκτον προς το Ισραήλ κατά τη διάρκεια του πολέμου του Γιομ Κιπούρ. Τότε οι τιμές του πετρελαίου είχαν τετραπλασιαστεί και οι τιμές της βενζίνης είχαν φτάσει στα ύψη, δημιουργώντας ατελείωτες ουρές στα αμερικανικά βενζινάδικα.
Το δημόσιο πρόσωπο του εμπάργκο αυτού ήταν ο ίδιος ο Γιαμανί, ο οποίος εξαπέλυε απειλές με ευγενικό πάντα τρόπο, την ίδια ώρα που προχωρούσε σε σκληρές περικοπές της παροχής πετρελαίου. Εγινε η επιτομή της έννοιας της χρήσης του πετρελαίου ως όπλου. Είχε φτάσει μάλιστα να προειδοποιήσει ότι σε περίπτωση που οι ΗΠΑ τολμούσαν να προχωρήσουν σε εισβολή, η Σαουδική Αραβία ήταν έτοιμη να ανατινάξει τις πετρελαιοπηγές της καταστρέφοντας τις ανεπτυγμένες οικονομίες.
Στις 21 Δεκεμβρίου 1975, ο Γιαμανί ήταν ένας από τους 11 υπουργούς του ΟΠΕΚ που κρατήθηκαν όμηροι στη Βιέννη, την έδρα του καρτέλ, από τον τρομοκράτη με καταγωγή από τη Βενεζουέλα Ιλιτς Ραμίρεζ Σάντσεζ - γνωστό ως Κάρλος το Τσακάλι. «Ο Κάρλος κι εγώ μιλούσαμε, αστειευόμασταν και τα λοιπά», είχε πει ο Γιαμανί το 2013. «Εννοώ, ήταν πολύ ευγενικός με μένα, αλλά μου είπε ότι θα με σκότωνε». Ο ίδιος και ο ομόλογός του από το Ιράν ήταν οι τελευταίοι όμηροι που απελευθερώθηκαν τελικά στο Αλγέρι, όπου είχαν μεταφερθεί.
