Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Σύνδεση μέλους
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
Η δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου υπήρξε το πρώτο μεγάλο χτύπημα στην εικόνα της χώρας ως «ισχυρής και ακμάζουσας», στο λεγόμενο «brand-name Greece» που φιλοτεχνούνταν για μία δεκαπενταετία περίπου, με αποκορύφωμα τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Ηταν το πρώτο ισχυρό προμήνυμα ότι «κάτι σάπιο υπήρχε στο βασίλειο της Δανιμαρκίας», μετά τα γεγονότα του Χρηματιστηρίου, καθώς και τις φωτιές στην Ηλεία το 2007, όπου στα πρόσωπα που προβάλλονταν στις οθόνες είχε αποτυπωθεί κάτι βαθύτερο από μια τοπική καταστροφή, είχε διαφανεί η αγωνία μιας προϊούσας γενικής κατάρρευσης.
Η σφαίρα που σκότωσε τον μικρό Αλέξανδρο εκείνο τον Δεκέμβρη οδήγησε σε μια έκρηξη νεολαιίστικης οργής, που κάποιοι την είδαν σαν μια δικαιολογημένη απάντηση στο μόνιμο άγος της αστυνομικής αυθαιρεσίας και άλλοι σαν ένα ξέσπασμα εμπρηστικής βίας κατά της συλλογικής καθημερινότητας που έπρεπε να συνεχιστεί απρόσκοπτα, παρά το θλιβερό γεγονός. Οι μισοί κατηγορούσαν την Αστυνομία για συγκάλυψη του εγκλήματος και οι άλλοι μισοί ότι άφηνε τους «αλήτες» να καίνε για μέρες την Αθήνα καταστρέφοντας περιουσίες. Τελικά, οι ίδιοι που κοιτούσαν περιδεείς τα γεγονότα να εξελίσσονται σχεδόν ερήμην τους ήταν αυτοί που, μερικούς μήνες αργότερα, διαβεβαίωναν τους πάντες ότι η οικονομία ήταν «θωρακισμένη» από πάσης υποψίας και κηλίδας, για να οδηγηθούμε σύντομα στις εξελίξεις που θα έθεταν τη χώρα σε καθεστώς επίσημης χρεοκοπίας.
Νομίζω ότι οι άνθρωποι που θα διαβάζουν σε τριάντα ή πενήντα χρόνια κάπως έτσι θα αντιμετωπίζουν τον Δεκέμβρη του '08 - τα «δεύτερα Δεκεμβριανά», όπως τα βάφτισαν κάποιοι. Και η πιο κατάλληλη εικόνα να συνοδέψει το κείμενο θα είναι εκείνο το χριστουγεννιάτικο δέντρο, το αποκορύφωμα του «αστικού εξωραϊσμού της πόλης σε χειμωνιάτικη εκδοχή», φορτωμένο σκουπιδοσακούλες και φλεγόμενο. Οι δύο κόσμοι που δεν επρόκειτο να συναντηθούν ποτέ, ο κόσμος του «Business As Usual» και του «There Is No Alternative» με τον κόσμο του «Εat Τhe Rich» και του «Fuck The Police», ενώνονταν σε ένα εορταστικό-καταστασιακό δρώμενο-happening, που έκλεισε μια για πάντα το κεφάλαιο «Αθήνα - γιαλαντζί Βιέννη με κολονάκια» και μας έκανε εφεξής να κοιτάμε καχύποπτοι τα στολισμένα έλατα στις απανταχού πλατείες. Ηταν η εκρηκτική συνάντηση όσων προέτασσαν το μότο «Περνάμε καλά» με εκείνους που προτιμούσαν το «Μίσος ταξικό». Και έκτοτε είναι περίπου έτσι.
Στα χρόνια που πέρασαν, τόσο η Ελλάδα όσο και ο κόσμος ολόκληρος μοιάζουν να ζουν σε μια κατάσταση «παρατεταμένου Δεκέμβρη»: φωτιές, διαδηλώσεις, δολοφονίες, οργή, ενισχυμένα από την επέλαση των social media που φυσούν τις φλόγες πιο μανιασμένα κι από τον «Στρατηγό Ανεμο». Το φρακάρισμα των θεσμών και της δημοκρατίας, η αδυναμία του σοσιαλιστικού (πάλαι ποτέ) διευρυμένου Κέντρου να ελέγξει τις εξελίξεις και να επιβάλει τη χαμένη κοινωνική ειρήνη είναι ο κοινός τόπος της εποχής μας.
Είναι πλέον σαφές ότι η αυξημένη «ταξικότητα» τρέφει την «τοξικότητα» που μας διέπει σε όλα τα επίπεδα, είτε αυτή είναι η άνευ προηγουμένου φτώχεια, είτε το διάχυτο κοινωνικό μίσος, είτε η Ακροδεξιά που αναδύεται στον δυτικό κόσμο, είτε και το οικολογικό χάος - ακόμα κι αυτός ο ίδιος ο κορωνοϊός. Σε τούτη την παγκόσμια δυστοπία που φαίνεται να μας συνέχει τώρα, ο Δεκέμβρης του '08 υπήρξε μία εικόνα από το μέλλον. Ενα «μεμονωμένο συμβάν», που ωστόσο τότε μας είχε ποτίσει όλους με υπόκωφο φόβο - σημάδι ότι κάθε άλλο παρά μεμονωμένο ήταν. Και η υπόθεση έχει ακόμα μεγάλο δρόμο. Και εδώ και παντού.
Ο Νίκος Α. Μάντης είναι συγγραφέας. Εχει τιμηθεί με το βραβείο μυθιστορήματος της Ακαδημίας Αθηνών (Ιδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη) για τους «Τυφλούς»
