Ενθυμούμενος τα χρόνια που οι χρυσαυγίτες κράδαιναν ως βασικό την πολιτική βία, αναζήτησα τις ιδέες που την υποκινούσαν. Σε μια σειρά βίντεο, που μαρτυρούν τα πιστεύω αυτών των ανθρώπων, άκουσα τις απόψεις του αρχηγού, του Νίκου Μιχαλολιάκου. «Αν ζούσα στη Γερμανία το 1933, θα ήμουν μέλος του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος και θα αισθανόμουν ιδιαίτερα χαρούμενος». Στις 27/7/2011, έλεγε: «Στρατιωτικός στόχος είναι να πάρουμε την εξουσία […]. Κι όταν πάρουμε την εξουσία, σημαίνει να καταργήσουμε τη δημοκρατία». Και στις 26/11/2013 μιλούσε για τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης: «Οι άλλοι στη Θεσσαλονίκη πήρανε το τρενάκι και πήγανε ένα ταξιδάκι. Ενα μαγευτικό ταξίδι σε ένα πανέμορφο τοπίο για χειμερινές διακοπές με ψηλές καμινάδες […]. Στο βάθος λέει του στρατοπέδου υπήρχαν τα κτίρια με τις ψηλές καμινάδες, όπου απολάμβαναν τις μεταφυσικές τους εμπειρίες».
Αυτή η κτηνώδης ιδεολογία, και ο κτηνώδης τρόπος με τον οποίο εκφερόταν δημοσίως με την ανοχή της δημοκρατίας, εξηγεί τη δολοφονική δράση αυτών των ανθρώπων. Κι όμως. Παρ’ όλα αυτά, αναμένοντας την τελική απόφαση για τους εμπνευστές, τους πρωτεργάτες και τα μέλη της εγκληματικής συμμορίας που συμμετείχαν στη Χρυσή Αυγή, σκέπτομαι ότι η δημοκρατική στάση απέναντι στο ενδεχόμενο να περάσουν πολλά χρόνια στη φυλακή δεν υποκινείται από μια τάση προς εκδίκηση αλλά, απλώς, από την ανάγκη της δικαιοσύνης. Κι αυτό είναι το μεγαλείο της δημοκρατίας.
