Παράλληλος κόσμος

Τα κοινωνικά δίκτυα αποτελούν χωρίς αμφιβολία μία από τις πιο σημαντικές αν όχι τη σημαντικότερη εξέλιξη του 21ου αιώνα μέχρι στιγμής. Ο κάθε χρήστης μπορεί να επικοινωνήσει και να ανταλλάξει απόψεις για οτιδήποτε με οποιονδήποτε σε κάθε άκρη του κόσμου χρησιμοποιώντας απλά μία σύνδεση στο Διαδίκτυο ή ακόμα και το κινητό του τηλέφωνο. Οποιος θυμάται τις πρώτες εκδοχές του Facebook (2006) μπορεί να επιβεβαιώσει ότι τότε ήταν απλά μια πλατφόρμα επικοινωνίας χωρίς καν like ούτε chat. Η σημερινή μορφή του που έχουμε συνηθίσει όλοι όπως και το Τwitter έχουν αντικαταστήσει τα παραδοσιακά ΜΜΕ, καθώς η ταχύτητα των γεγονότων διευκολύνει την άμεση ενημέρωση.

Η αμεσότητα που προσφέρουν σε συνδυασμό με την αμφισβήτηση κάθε συμβατικού μέσου επικοινωνίας ως καθοδηγούμενου από μια απρόσωπη ελίτ  («ΤΙ ΜΑΣ ΚΡΥΒΟΥΝ; ΔΙΑΔΩΣΤΕ!» - συνήθως ανορθόγραφα) τα έχουν αναδείξει στα κύρια εργαλεία των κομμάτων και των υποψηφίων σε κάθε εκλογική αναμέτρηση. Σιγά σιγά όμως εμφανίζονται οι παγίδες όπως τα fake news, τα οποία αναπαράγονται σε δευτερόλεπτα χωρίς κανένα φιλτράρισμα μιας και προέρχονται κυρίως από ανυπόγραφα άρθρα σε μπλογκ αμφιβόλου αξιοπιστίας. Η χειραγώγηση των χρηστών μέσω των αλγορίθμων στις καμπάνιες του Τραμπ και του Brexit και το σκάνδαλο της Cambridge Analytica απέδειξε στην πράξη πόσο ευάλωτα ήταν τα κοινωνικά δίκτυα σε επιθέσεις προπαγάνδας με συγκεκριμένη στόχευση. Από την κινητοποίηση των πρώην αγανακτισμένων της Πλατείας Συντάγματος (και νυν κυβερνώντων) και στον σχηματισμό κομμάτων όπως οι Ανεξάρτητοι Ελληνες το 2012 φτάσαμε στα έμμισθα τρολ των 0,6 που επιτίθενται μαζικά σε οποιονδήποτε αμφισβητεί τη γραμμή που υπηρετούν.

Ενα δεύτερο θέμα που προκύπτει από την καθολική χρήση των κοινωνικών δικτύων από υποψηφίους και κόμματα είναι το ηλεκτρονικό ανεξίτηλο αποτύπωμα που μένει σε κάθε δημοσίευση. Ακόμα κι αν ο εμπνευστής αποφασίσει να σβήσει τον λογαριασμό του (όπως έκανε η υπουργός Εργασίας) για να μη φαίνεται η αναντιστοιχία λόγων και πράξεων, με ένα κουμπί ο οποιοσδήποτε μπορεί να κρατήσει τη δημοσίευση για το προσωπικό του αρχείο ακόμα κι αν εκείνη διαγραφεί το επόμενο λεπτό. Κι αυτό δεν αφορά τους πολιτικούς αρχηγούς που στο Υoutube υπάρχει πλήρες ιστορικό ομιλιών των τελευταίων χρόνων αλλά κυρίως στελέχη πρώτης ή δεύτερης γραμμής τα οποία για να είναι στο πνεύμα της εποχής κάθε φορά, φανατίζονται και αναπτύσσουν ακραίες θέσεις για να αποκτήσουν ακροατήριο. Ομως η μεταγραφολογία που από το 2010 έχει γίνει συχνή πρακτική μεταξύ των κομμάτων οδηγεί σε φοβερές κωλοτούμπες και διάφοροι από όλο το πολιτικό φάσμα αναγκάζονται να «γλύψουν εκεί που έφτυναν» μόνο και μόνο για να εξασφαλίσουν την πολιτική τους επιβίωση. Ομως τα οργισμένα ποστ παραμένουν εκεί και θυμίζουν την πολιτική σταθερότητα εκκρεμούς που τους διακρίνει.

Συνοψίζοντας, τα κοινωνικά δίκτυα έχουν αμβλύνει την απόσταση μεταξύ πομπού και δέκτη σε τέτοιο βαθμό που τελευταία ακόμα και η διάκρισή τους καθίσταται δύσκολη. Η ανάγκη ορισμένων να έχουν σταθερά ένα ακροατήριο χωρίς να τους ενδιαφέρει η σύνθεσή του αλλά μόνο η αποδοχή-αναπαραγωγή των θέσεών τους, τους έχει αποκόψει από την πραγματικότητα δημιουργώντας έναν παράλληλο κόσμο στον οποίο οι διαφωνούντες δεν φαίνονται, άρα ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ.

Ομως η αναμέτρηση με την πραγματικότητα δεν αργεί κι εκεί φαίνεται τελικά πόσο γυμνοί είναι, κατηγορώντας τους πολλούς ότι δεν κατάλαβαν το διακύβευμα της εποχής…

Ο Γιώργος Γιάνναρος είναι ιδιωτικός υπάλληλος μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του Κινήματος Αλλαγής