Η απόβαση του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη θεωρείται πως προέκυψε από τη συμμαχική εντολή των αρχών Μαΐου 1919 καθώς οι Βρετανοί, οι Γάλλοι και οι Αμερικανοί ήθελαν να αποτρέψουν την εξάπλωση της ιταλικής ζώνης επιρροής στη Μικρά Ασία. Στην πραγματικότητα το θέμα είχε τεθεί σε κίνηση στο τέλος του 1914. Ηταν συνέπεια κυρίως της αλλαγής της βρετανικής στρατηγικής και δευτερευόντως ελληνικής απόφασης. Tον Νοέμβριο του 1914, μετά την έξοδο των Νεότουρκων στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό των Κεντρικών Δυνάμεων, δηλαδή της Γερμανίας και της Αυστροουγγαρίας, το δόγμα της ακεραιότητας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που είχαν ακολουθήσει οι Βρετανοί για έναν αιώνα είχε ξεπεραστεί. Το Λονδίνο απέβλεπε πλέον στην εξασφάλιση μιας ζώνης επιρροής στην Εγγύς και τη Μέση Ανατολή στηριζόμενο και στην Ελλάδα, η οποία γινόταν πλέον αντιληπτή ως ένα ανερχόμενο χριστιανικό κράτος χρήσιμο στην προσπάθεια απώθησης στα ενδότερα της Ασίας του τουρκικού έθνους που δεν εθεωρείτο μέρος του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Υπήρχε εξάλλου και μια επιχειρησιακή σκοπιμότητα για την προώθηση αυτού του σχεδίου στο τέλος του 1914. Η Βουλγαρία παρέμενε ακόμα ουδέτερη. Ετσι σε μια προσπάθεια προσέλκυσής της στο πλευρό της Εγκάρδιας Συνεννόησης, δηλαδή της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας, οι Βρετανοί και οι σύμμαχοί τους απέβλεψαν στην παροχή στη Σόφια ανταλλαγμάτων στα Βαλκάνια. Στο πλαίσιο αυτό, για την Ελλάδα δεν απέμενε παρά η εδαφική επέκταση στη Μικρά Ασία. Συνεπώς η ιδέα ήταν βρετανική, αλλά ο Βενιζέλος την ενστερνίστηκε και την κατέστησε κεντρικό άξονα της αλυτρωτικής του πολιτικής. Η Σμύρνη και η ενδοχώρα της ήταν πλούσια, ο ελληνισμός θα προστατευόταν από τις διώξεις των Νεότουρκων και η επέκταση στη Μικρά Ασία θα προσέδιδε στην Ελλάδα γεωπολιτική βαρύτητα και ισχύ. Αυτό όμως με την προϋπόθεση ότι επρόκειτο για ένα πραγματοποιήσιμο σχέδιο. Αντιρρήσεις θα εξέφραζε ως προς αυτό το σημείο ο Ιωάννης Μεταξάς, αντισυνταγματάρχης τότε αλλά ιθύνων επιτελικός νους τού υπό διαμόρφωση αντιβενιζελισμού. Η Μικρά Ασία, τόνιζε, δεν διέθετε ένα φυσικό όριο στο οποίο θα μπορούσε να εγκαταστήσει μια αμυντική γραμμή ο ελληνικός στρατός. Ο ελληνικός πληθυσμός εξάλλου ήταν πυκνός μόνο στη Σμύρνη και στα παράλια και όχι στην ενδοχώρα. Το θέμα παραμερίστηκε το 1915 λόγω της πολιτικής τής ουδετερότητας την οποία ακολούθησε ο βασιλιάς Κωνσταντίνος και ο αντιβενιζελισμός. Εως το τέλος του πολέμου, το 1918, θα ανέκυπτε μάλιστα και ένας ανταπαιτητής, η Ιταλία, καθώς η Εγκάρδια Συνεννόηση είχε υποσχεθεί τη Σμύρνη, ένα μεγάλο μέρος της Ιωνίας στη Ρώμη, χωρίς να έχει και την πρόθεση να εκπληρώσει την υπόσχεσή της.

Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.

Είστε συνδρομητής; Συνδεθείτε

Ή εγγραφείτε

Αν θέλετε να δείτε την πλήρη έκδοση θα πρέπει να είστε συνδρομητής. Αποκτήστε σήμερα μία συνδρομή κάνοντας κλικ εδώ