ΤΑ ΝΕΑ

Υπάρχουν τουλάχιστον τρεις εκδοχές του 2025. Είναι πρωτίστως το νέο έτος των προσδοκιών, της ελπίδας, των νέων στόχων. Η στιγμή που πρέπει να μηδενίσει το κοντέρ και να γράψει από την αρχή χιλιόμετρα. Σε αυτή τη στιγμή συνενώνονται οι επιθυμίες και οι διαθέσεις των περισσότερων ανθρώπων πάνω στον πλανήτη. Ταυτόχρονα, ωστόσο, είναι μια αχαρτογράφητη επικράτεια […]

Εγιναν χωρίς αμφιβολία και καλά πράγματα στον πλανήτη τη χρονιά που φεύγει, τα απαριθμούμε στο σημερινό φύλλο. Επεσε ο αιμοσταγής δικτάτορας της Συρίας. Υπέστη πλήγματα ο εθνικισμός στην Ινδία και τη Νότια Αφρική. Διεξήχθησαν συναρπαστικοί Ολυμπιακοί Αγώνες στο Παρίσι, επαναλειτούργησε η Νοτρ Νταμ. Ακόμη και στο μέτωπο της κλιματικής αλλαγής υπάρχουν λόγοι να χαμογελάμε: η αντιλόπη σάιγκα, που ζει στην ευρασιατική στέπα και μέχρι πρόσφατα ήταν είδος υπό εξαφάνιση, σημειώνει τεράστια ανάκαμψη.

Η Αθήνα είναι σε ετοιμότητα και έχει ενημερώσει – σε συνεργασία με τη Λευκωσία – τους ευρωπαίους εταίρους. Μια τέτοια συμφωνία μεταξύ Δαμασκού και Αγκυρας, άλλωστε, εφόσον υπογραφεί, θα παραγνωρίζει τα αναμφισβήτητα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου. Η αλήθεια είναι πως τα ελληνικά και κυπριακά περιθώρια αντίδρασης δεν είναι μεγάλα.

 Οι προσωπικές του σχέσεις και δεσμοί με τον Τραμπ, με την Τζόρτζια Μελόνι που εξελίσσεται σε «σιδηρά κυρία» της Ευρώπης, με τον κινέζο πρόεδρο Σι, με τη γερμανική ακροδεξιά AfD και με τον Βλαντίμιρ Πούτιν διαμορφώνουν ένα πλέγμα επιρροής και ισχύος για τον ίδιο που τον καθιστούν σταδιακά σε αόρατο κυβερνήτη που κινεί τα νήματα παγκοσμίως.

Συνηθίζαμε να λέμε ότι η διαφορά της τιμής ενός προϊόντος ανάμεσα στο χωράφι και στο ράφι οφείλεται αορίστως σε κάποιους μεσάζοντες. Και ότι η λύση στο πρόβλημα της ακρίβειας βρίσκεται, κατά συνέπεια, στην καταπολέμηση του κυκλώματος αυτού. Μια στοχευμένη έρευνα όμως του Ινστιτούτου Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών για τη διαμόρφωση της τιμής στο οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων δείχνει ότι η κατάσταση είναι πιο σύνθετη. Και ότι ο «ένοχος» φαίνεται να είναι τελικά ο ελέφαντας στο δωμάτιο.

Είναι ομολογουμένως ενδιαφέροντα και εξόχως διδακτικά τα ευρήματα που παρουσίασε η Metron Analysis για το Mega και που επιχειρούν σήμερα «ΤΑ ΝΕΑ» να διαβάσουν κάτω και πίσω από τις γραμμές. Κατ' αρχάς εντυπωσιάζει η ανθεκτικότητα του κυβερνώντος κόμματος. Από όσο καταδεικνύεται διαδραμάτισαν ρόλο «υλικού συνοχής» οι παροχές του προϋπολογισμού. Φαίνεται πως μεγάλο μέρος του εκλογικού ακροατηρίου είναι έτοιμο να πεισθεί από θετικές πρωτοβουλίες, που δείχνουν ότι στοχεύουν στη βελτίωση της καθημερινότητας. Είναι βασικό χαρακτηριστικό της σημερινής εκλογικής συμπεριφοράς και ο Κυριάκος Μητσοτάκης που αποδεικνύεται πιο ανθεκτικός από τις προβλέψεις φαίνεται πως το έχει διαβάσει καλά.

Σε όλα τα γκάλοπ, εδώ και πολύ καιρό, η κοινή γνώμη επισημαίνει το άγχος, αλλά και τις δυσκολίες, που της προκαλεί η ακρίβεια στην καθημερινότητά της. Ταυτόχρονα, όμως, οι πληρότητες των τουριστικών καταλυμάτων για τα Χριστούγεννα αγγίζουν ακόμη και το 90% στους δημοφιλείς χειμερινούς προορισμούς. Εξίσου αυξημένη είναι η ζήτηση και για αεροπορικά εισιτήρια σε παραδοσιακούς χριστουγεννιάτικους προορισμούς του εξωτερικού. Υπάρχουν δρομολόγια στα οποία η πληρότητα κυμαίνεται από 80% μέχρι 90%.

Εκ πρώτης όψεως, η Συρία είναι μια μακρινή χώρα, μέρος μιας περιοχής που δεν χαρακτηριζόταν ποτέ από σταθερότητα, της πολύπαθης Μέσης Ανατολής. Θα μπορούσε λοιπόν να προσπεράσει κανείς αυτά που συμβαίνουν εκεί κουνώντας το κεφάλι του: μια δικτατορία δίνει τη θέση της σε ένα ισλαμικό καθεστώς, τα πράγματα μόνο χειρότερα μπορεί να γίνουν λοιπόν, κρίμα για τον λαό αυτόν, αλλά η δημοκρατία είναι έτσι κι αλλιώς ασύμβατη με τις αραβικές χώρες και το Ισλάμ.

Η νέα κρίση στη Μέση Ανατολή με την ανατροπή του καθεστώτος Ασαντ και οι συνεχιζόμενες επιμέρους κρίσεις σε μια σειρά πεδίων, όπως η Ουκρανία, πρέπει να διαμορφώνει συνθήκη «ταχύτατων ανακλαστικών» για τη χώρα μας και αναβαθμισμένη παρουσία σε όλα τα μέτωπα. Σε αυτό το στρατηγικό πλαίσιο, εντάσσεται ορθά η προσεκτική, μα δυναμική συνδρομή της χώρας μας όπου απαιτείται και πάντα σε συγχρονισμό και συνεννόηση με τους συμμάχους μας.

Οι ραγδαίες εξελίξεις στη Συρία με την πτώση του καθεστώτος Ασαντ σηματοδοτούν ευρύτερες ανακατατάξεις στη Μέση Ανατολή και σε όλο τον κόσμο. Κατ' αρχάς στην ίδια τη Συρία η μετάβαση δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να δώσει χώρο σε σκληρό τμήμα της μέχρι χθες αντιπολίτευσης για αναβίωση και στερέωση της τζιχαντιστικής τρομοκρατίας ή για αντίποινα κατά των δυνάμεων του Ασαντ. Εδώ υπάρχει ο κίνδυνος το κενό εξουσίας να διαμορφώσει όρους νέας αστάθειας σε μια χώρα ή να προσθέσει επεισόδια αιματηρού εμφυλίου. Η Δύση οφείλει να πράξει τα δέοντα ώστε στο μέτρο του δυνατού όλο αυτό να συντελεστεί με όρους δημοκρατίας και προστασίας του άμαχου πληθυσμού.

Toν περασμένο Ιούνιο, ο Εμανουέλ Μακρόν έκανε μια ανεπίτρεπτη κίνηση: θύμα της διαβόητης αλαζονείας του, σίγουρος ότι θα ανακάτευε την τράπουλα και θα έβγαζε τζόκερ, διέλυσε την Εθνοσυνέλευση και προκήρυξε πρόωρες εκλογές. Πίστευε ότι μπροστά στον κίνδυνο της Ακροδεξιάς θα συγκροτούνταν κάποιο «Ρεπουμπλικανικό Μέτωπο» υπό την υψηλή του εποπτεία.

 Το γαλλικό δράμα βρίσκεται στις πρώτες του πράξεις, μια κι η Μαρίν Λεπέν δεν έχει κρύψει ότι απώτερος στόχος της είναι ο ίδιος ο Εμανουέλ Μακρόν. Τίποτα δεν προμηνύει μια εύκολη έξοδο από την παρούσα κατάσταση. Δυστυχώς, δεν πρέπει να αγωνιούν μόνο οι γάλλοι πολίτες για το μέλλον τους. Σε μια εποχή μεγάλων διεθνών αναταραχών, κι ενώ πολιτική σταθερότητα δεν υπάρχει ούτε στη Γερμανία, η ατμομηχανή της Ευρώπης, ο γαλλογερμανικός άξονας δηλαδή, φαίνεται πως για αρκετό καιρό δεν θα μπορεί να πιάσει καν μια μέση ταχύτητα προκειμένου να ανταποκριθεί στις γεωπολιτικές προκλήσεις. Κι η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν έχει την πολυτέλεια να παρακολουθεί απλά τις παγκόσμιες εξελίξεις.

Η επιστήμη δεν πρέπει να αποκόπτεται από την κοινωνία και το σημερινό πλαίσιο στην Ελλάδα δίνει το έδαφος για μια διαρκή και δυναμική διάδραση με ξένα ιδρύματα υψηλού κύρους.

Η πολιτική αναταραχή στη Γαλλία απειλεί ολόκληρη την ΕΕ. Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ανησυχούν μήπως επιστρέψουν οι παλιές κακές ημέρες της κρίσης χρέους. Μέχρι και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει παραδεχτεί ότι υπάρχει τέτοιο ενδεχόμενο – εύλογα, αφού τη Δευτέρα, για πρώτη φορά στα χρονικά, η απόδοση των 10ετών ομολόγων της αυξήθηκε πάνω από το επίπεδο των αντίστοιχων ελληνικών τίτλων.

Είναι προφανές πως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μετέβαλαν τη ζωή στο σύνολό της και όχι απλώς την επικοινωνία των ανθρώπων. Το θέμα απασχολεί πια στο πεδίο των επιδράσεων και των επιπτώσεων όχι μόνο στην καθημερινότητα, μα και στον ψυχισμό και τον ελεύθερο χρόνο των πολιτών. Αναπόφευκτα θα επηρέαζε και τα παιδιά και μάλιστα σήμερα ο διάλογος και οι νομοθετικές τομές ζωηρεύουν σε μια σειρά χωρών και στην κατεύθυνση του περιορισμού και των ορίων. Η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από παιδιά – ειδικότερα – ήδη έχει επιφέρει νομοθετικές αλλαγές με στόχο την προστασία των εφήβων από την έκθεση σε δυνητικούς κινδύνους του Διαδικτύου. Ακόμη και πρόστιμα σε πλατφόρμες προβλέπονται όπως στην Αυστραλία.

Οι εικόνες των καταστροφών στη Ρόδο είναι σοκαριστικές. Η βροχή που έριξε εκεί έφτασε το 75% του νερού που έπεσε πριν από λίγο καιρό στη Βαλένθια. Το δίκτυο και οι υποδομές του νησιού ήταν σχεδόν αδύνατο να απορροφήσουν αυτή τη βροχόπτωση, λένε οι επιστήμονες. Το ίδιο άσχημες ήταν οι συνέπειες του ακραίου φαινομένου και στη Λήμνο, όπου δύο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.

H μία αιτία της κρίσης είναι οικονομική. Το έλλειμμα στον προϋπολογισμό της Γαλλίας αναμένεται να είναι φέτος υπερδιπλάσιο του ορίου που απαιτεί το Σύμφωνο Σταθερότητας, το δημόσιο χρέος της χώρας είναι το τρίτο υψηλότερο στην ΕΕ ύστερα από εκείνο της Ελλάδας και της Ιταλίας και ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ τα επόμενα χρόνια κρίνεται ανεπαρκής για να ξεπεραστεί η κρίση. Οι αγορές λοιπόν ανησυχούν και η Γαλλία βρέθηκε αυτή την εβδομάδα στη δυσάρεστη θέση να δανειστεί για πρώτη φορά ακριβότερα από την Ελλάδα.

Η επίσκεψη στην Αθήνα του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε και η συνάντησή του με τον Πρωθυπουργό και την κυβέρνηση επικαιροποίησαν όχι μόνο τους βαθείς δεσμούς της χώρας μας με την ιστορική Ατλαντική Συμμαχία αλλά και την αναγκαιότητα μιας νέας και διαρκούς στρατηγικής από μεριάς μας με στόχο τη διεύρυνση της επιδραστικότητας του ρόλου μας. Δεν είναι μόνο ότι η Ελλάδα είναι παραπάνω από 70 χρόνια μέλος του ΝΑΤΟ. Είναι πως συμβάλλει κατά πολύ και στις αμυντικές δαπάνες της Συμμαχίας αλλά και ότι παραμένει και διατηρείται ως η χώρα πραγματικός σταθερός πυλώνας στην ταραγμένη νοτιοανατολική πτέρυγα της Συμμαχίας. Κι αυτό έχει τεράστια σημασία στο σημερινό ρευστό περιβάλλον με την παράνομη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία από τη μια και την ταραγμένη Μέση Ανατολή από την άλλη.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, παρά τους πανηγυρισμούς, είναι ένα εμφανώς διχασμένο κόμμα. Οχι μόνο γιατί μια νέα πολιτική δύναμη προέκυψε από τα σπλάχνα του αλλά κι επειδή τα ποσοστά που έπιασαν ο Σωκράτης Φάμελλος και ο Παύλος Πολάκης μαρτυρούν πως όντως τα μισά μέλη του επιθυμούν να αρθρώνει ήπιο αντιπολιτευτικό λόγο και τα άλλα μισά προτιμούν τις κορόνες της διαμαρτυρίας κατά του «συστήματος».

Πολλοί στην ευρωπαϊκή ήπειρο προετοιμάζονται για το χειρότερο δυνατό σενάριο. Η Γερμανία, για παράδειγμα, σύμφωνα με την εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung, έχει καταρτίσει ένα στρατηγικό σχέδιο χιλίων σελίδων για την αντίδρασή της σε περίπτωση που ξεσπάσει ο Γ' Παγκόσμιος Πόλεμος. Δανία, Σουηδία, Φινλανδία και Νορβηγία έχουν μοιράσει φυλλάδια – χάρτινα ή ψηφιακά – στους πολίτες τους προκειμένου εκείνοι να γνωρίζουν τι πρέπει να αποθηκεύσουν και πώς πρέπει να αντιδράσουν σε περίπτωση πολέμου ή κρίσης.

Επιχειρήστε ένα τεστ στον ευρύ φιλικό κύκλο σας. Πόσοι από αυτούς/-ές έχουν οργανική σχέση με τα σωματεία / συνδικάτα / ενώσεις που τους εκπροσωπούν. Και πόση συμμετοχή έχουν σε αυτά, πόση εικόνα έχουν για τον τρόπο λήψης αποφάσεών τους, αν ξέρουν καν πώς αυτά λειτουργούν. Ευρύτερα δείτε την κατάσταση του συνδικαλιστικού κινήματος τα τελευταία πολλά χρόνια. Αποφάσεις ερήμην των ενδιαφερόμενων, χαμηλή συμμετοχή, άγονες απεργίες συχνά χωρίς αποσαφηνισμένους στόχους. Ακόμη συχνότερα οι απεργίες αυτές έχουν κόστος στους ίδιους τους εργαζομένους, συμβάλλουν σε απονεκρώσεις επιχειρήσεων, διαμορφώνουν τράφικ στους δρόμους και ολόκληρες πόλεις που δεν λειτουργούν. Εθιμοτυπικές απεργίες και στάσεις για να δικαιολογούν συχνά τον ρόλο επαγγελματιών συνδικαλιστών. Μακριά από τις πραγματικές ανάγκες των εργαζομένων. Μια τέτοια απεργία είναι προ των πυλών. Με αντίκτυπο ως συνήθως και στην ενημέρωση των πολιτών. Και πολλές ακόμη για τις οποίες λίγοι μιλούν και περισσότεροι σιωπούν. Μα η απεργία είναι ιερό δικαίωμα. Αναμφίβολα. Οταν όμως έχει περιεχόμενο και όρια. Και αντιστοιχεί όντως στις διαθέσεις των εργαζομένων.

Τα αποτελέσματα της νίκης του Ντόναλντ Τραμπ είναι ήδη φανερά από το ποιόν των προσώπων που επιλέγει ο νεοεκλεγείς πρόεδρος για να στελεχώσουν την κυβέρνησή του: ένας ακροδεξιός αναλαμβάνει το υπουργείο Δικαιοσύνης, ένας τηλεπαρουσιαστής τοποθετείται υπουργός Αμυνας, ένας αντιεμβολιαστής διορίζεται υπουργός Υγείας. Υπάρχει όμως και μια άλλη πτυχή της επιστροφής του Τραμπ, ένα γενικότερο δίδαγμα για όλες τις κυβερνήσεις, περιλαμβανομένης και της ελληνικής: η έλξη που ασκεί πλέον ο ακροδεξιός λαϊκισμός ακόμη και στη μεσαία τάξη.