ΤΑ ΝΕΑ

Aξίες, συμμαχίες, τάξη, αξιοπιστία, ηθικό κύρος: οι λέξεις που χρησιμοποίησε ο πρόεδρος Μπάιντεν στην πρώτη ομιλία του για την εξωτερική πολιτική δεν πρέπει να ακούστηκαν καθόλου καλά στις διάφορες δικτατορίες του πλανήτη, ανοιχτές ή συγκαλυμμένες. Οπως δεν ακούστηκε καλά και η προειδοποίησή του ότι η Αμερική θα είναι πλέον παρούσα στην παγκόσμια σκηνή. Το δόγμα «Πρώτα η Αμερική», στο οποίο ορκιζόταν ο Ντόναλντ Τραμπ, δίνει τη θέση του στη δέσμευση ότι «η Αμερική επέστρεψε».

Εδώ και μερικές μέρες βρισκόμαστε όλοι εν μέσω ενός καταιγισμού διαρροών για τα επιπρόσθετα μέτρα που πρέπει να ληφθούν προκειμένου να αποφευχθεί το τρίτο κύμα, το οποίο οι επιστήμονες προειδοποιούν πως βρίσκεται προ των πυλών.

Από την αρχή της κρίσης με την Covid-19, ένας εκ των βασικών παραγόντων άρσης του μείζονος προβλήματος ήταν το εμβόλιο. Σε αυτό το επίπεδο, η επιστήμη και η έρευνα έδειξαν το καλύτερό τους πρόσωπο. Ενοποιώντας τα ευρήματα και τις τεχνικές, επιταχύνθηκε η κατασκευή εμβολίων. Επιτεύχθηκε γρήγορα, παράλληλα με την τρέχουσα έρευνα για τον ιό και τις διαδικασίες θεραπειών και φαρμάκου. Κι όμως σήμερα, έναν χρόνο μετά το ξέσπασμα της πανδημικής κρίσης, κι ενώ τα εμβόλια είναι εδώ, οι διαδικασίες καθυστερούν δραματικά.

Τα τελευταία δημοσκοπικά ευρήματα επιβεβαίωσαν μια βασική αρχή της Μεταπολιτευτικής Ελλάδας. Η μάχη παίζεται και κερδίζεται στο πολιτικό Κέντρο. Δεν θέλει ιδιαίτερη ανάλυση δε για να διαπιστώσει κάποιος πως το άνετο προβάδισμα του Κυριάκου Μητσοτάκη και του κόμματός οφείλεται σε αυτό ή κυρίως σε αυτό.

Εχουν δημιουργηθεί ορισμένες παρεξηγήσεις σε σχέση με τις διερευνητικές συνομιλίες της Ελλάδας με την Τουρκία που ξεκίνησαν και πάλι αυτή την εβδομάδα. Η μία είναι πως ισοδυναμούν με διαπραγματεύσεις. Η άλλη, πως «σβήνουν» την προκλητική συμπεριφορά που είχε δείξει ως τώρα η Τουρκία. Οπως ξεκαθαρίζει όμως ο υπουργός Εξωτερικών στη συνέντευξή του που δημοσιεύεται σήμερα στα «ΝΕΑ», οι επαφές δεν είναι διαπραγματεύσεις. Δεν έχουν ημερομηνία λήξης. Οπως δεν έχει ημερομηνία λήξης και ο έλεγχος της συμπεριφοράς της Τουρκίας από τη διεθνή κοινότητα.

Το παράδειγμα της Πορτογαλίας είναι εκκωφαντικό, τραγικό, μα και διδακτικό. Μια χώρα κυλάει εύκολα στην κόκκινη ζώνη επικινδυνότητας από την πανδημία και καταλήγει λόγω αυξητικού άλματος στα κρούσματα και τους θανάτους να αιτείται βοήθεια από άλλες χώρες.

Σε δύο ημέρες έχουμε την τυπική έναρξη των διερευνητικών με την Τουρκία στην Κωνσταντινούπολη. Ο νέος γύρος - ο προηγούμενος διεκόπη με ευθύνη της γείτονος χώρας το 2016 - θα διεξαχθεί σε ένα διαφορετικό γεωπολιτικό περιβάλλον και σε ένα νέο φόντο ισορροπιών.

Παιδεία: Πάμε να δούμε στοιχεία από το σημερινό ρεπορτάζ της εφημερίδας. Ενας λοιπόν στους τρεις υποψηφίους - τελειόφοιτοι των Γενικών Λυκείων - θα έμενε έξω από τα ανώτατα ιδρύματα της χώρας, εάν εφαρμοζόταν πέρυσι η βάση εισαγωγής για τα ΑΕΙ που δρομολογεί το υπουργείο Παιδείας. Βεβαίως σε εξέλιξη έχουμε την πανδημία. Μια μεγάλη δοκιμασία. Ομως, με βάση τα δεδομένα που θα δείτε, εξάγεται με βεβαιότητα το εξής συμπέρασμα: η αναβάθμιση των ΑΕΙ είναι επιτακτική.

Από χθες ο Τζο Μπάιντεν είναι και επίσημα ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ. Εισέρχεται στον Λευκό Οίκο με το επιτελείο του σε μια ιστορική στιγμή και για τη χώρα του και για τον κόσμο. Ας ξεκινήσουμε από τις ΗΠΑ.

Καθημερινά, μια ακόμη γυναίκα σπάει τη σιωπή. Ετσι, μια καινούργια αποκάλυψη για σεξουαλική παρενόχληση ή σεξουαλική κακοποίηση βλέπει το φως της δημοσιότητας και προστίθεται στην καταγγελία της Σοφίας Μπεκατώρου - είχε απόλυτο δίκιο όταν έλεγε ότι δεν είναι μεμονωμένο περιστατικό.  

Αύριο ορκίζεται ο Τζο Μπάιντεν ως ο 46ος Πρόεδρος των ΗΠΑ. Η ιστορική ημέρα έχει μια σειρά συνδηλώσεων και ιστορικών φορτίσεων. Οχι μόνο για την αλλαγή στο πηδάλιο της υπερδύναμης, καθοριστικής για όλο τον κόσμο.

Η δουλειά της αντιπολίτευσης είναι να ελέγχει την κυβέρνηση, έχοντας πάντα στο μυαλό της το καλό της χώρας - και, αναπόφευκτα, τις δημοσκοπήσεις. Ετσι συνέβαινε πάντα στις δημοκρατίες. Και αυτό τις ξεχωρίζει από αυταρχικά καθεστώτα σαν την Τουρκία, τη Ρωσία ή την Κίνα, όπου όποιος κάνει αντιπολίτευση κινδυνεύει να καταλήξει ή στον τάφο ή στη φυλακή.

Οι αλλαγές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με πρωτοβουλία της κυβέρνησης μόνον ως αυτονόητα θετικές μπορούν να διαβασθούν για μια χώρα που θέλουμε να είναι σύγχρονη και συγχρονισμένη με τις νέες τάσεις.

«Μπορεί», έγραψε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην επιστολή του προς την πρόεδρο της Κομισιόν, «να ακούγεται απλό, αλλά η μακρά εμπειρία μας στην ανάπτυξη μιας κοινής φόρμας εντοπισμού επιβατών (PLF) μας έχει αποδείξει πως είναι απόλυτη ανάγκη η ευρεία υψηλού επιπέδου κινητοποίηση σε ευρωπαϊκή κλίμακα για να εκκινήσουν οι απαραίτητες διαδικασίες».

Αυτή θα είναι όντως μια σοβαρή μεταρρύθμιση. Πρόκειται για τη διασύνδεση 600.000 ταμειακών μηχανών των μαγαζιών και των POS με το Taxis.

Τoν Μάιο του 2017, η Ανγκελα Μέρκελ έκανε μια δήλωση που προκάλεσε αίσθηση. «Η Ευρώπη δεν μπορεί να στηρίζεται άλλο στους βρετανούς και τους αμερικανούς συμμάχους της», είπε. «Πρέπει να πάρουμε τις τύχες μας στα χέρια μας».

Οι σοκαριστικές εικόνες από το Καπιτώλιο των ΗΠΑ κρούουν τον κώδωνα κινδύνου για όλο τον πλανήτη. Ο ακτιβιστικός λαϊκισμός που στα εκεί γεγονότα έχει την «προβιά» του τραμπισμού, δεν απέφερε μόνο έναν αιματηρό απολογισμό με νεκρούς και ταραχή.

Το σημερινό ρεπορτάζ των «ΝΕΩΝ» αποκαλύπτει με λεπτομέρειες τη νέα στρατηγική της κυβέρνησης στο πεδίο της οριοθέτησης των διαμαρτυριών σε καιρό πανδημίας. Μια αναπλαισίωση ευέλικτη, σύγχρονη που σε καμία περίπτωση δεν αναιρεί μια βασική αρχή: την τήρηση των κανόνων από τους πολίτες και την περιφρούρησή τους. Ο νόμος είναι νόμος και καμία παράβαση δεν έχει νομιμοποιητικό πλαίσιο ειδικότερα σε κατάσταση πανδημικής κρίσης. Εξάλλου έχει προηγηθεί ένα νέο νομοθετικό πλέγμα εν πολλοίς συγχρονισμένο με τις νέες ανάγκες και συνθήκες. Υπό αυτή την έννοια η νέα τακτική των δυνάμεων ασφαλείας σε συνάρτηση με τις συναθροίσεις πολιτών συνδυάζει δύο νέα δεδομένα: τη βέλτιστη αποτελεσματικότητα και την ει δυνατόν μικρότερη συγκρουσιακή κάθε φορά έκβαση. Μια εξίσωση που έχει στον πυρήνα της ένα μείζον στοίχημα: την εμβάθυνση και αφομοίωση των νόμων και την οριοθέτηση των παρεκτροπών.

Σταθερότητα, συνεκτικότητα, αποτελεσματικότητα, επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων: οι στόχοι αυτοί συνοδεύουν κάθε κυβερνητικό ανασχηματισμό, αποκτούν όμως ακόμη μεγαλύτερη σημασία σε μια περίοδο κατά την οποία επικρατούν φόβος, σύγχυση και ανασφάλεια εξαιτίας του αόρατου εχθρού που εξακολουθεί να απειλεί την υγεία, την οικονομία, τις θέσεις εργασίας και την καθημερινότητά μας.

Αναφαίρετο δικαίωμα του εκάστοτε Πρωθυπουργού είναι ο ανασχηματισμός του κυβερνητικού σχήματος που ηγείται ο ίδιος. Το momentum επιλέγεται από τον ίδιο.

Οι συμβολισμοί είναι ισχυροί. Οι ημέρες των πρώτων δράσεων για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821 συμπίπτουν με τις ημέρες των πρώτων μαζικών εμβολιασμών κατά της πανδημίας. Και την 25η Μαρτίου, όταν θα τιμάμε τη συμβολική έναρξη της Επανάστασης, ελπίζουμε ότι η χώρα θα έχει αρχίσει να επιστρέφει στην πολυπόθητη κανονικότητα. Κοινό σημείο των δύο γεγονότων, φυσικά, η κατάκτηση της ελευθερίας.

Είναι κοινώς αποδεκτό πως η Πολιτική συχνά κρύβει τις μεγαλύτερες παγίδες στις λεπτομέρειες. Και μπορεί μια πολιτική δύναμη να έχει επικρατήσει στο μεγάλο αφήγημα και να χάσει τα πάντα στο επιμύθιό του. Πάρτε για παράδειγμα τα πεπραγμένα της ελληνικής κυβέρνησης.

Αν κάνουμε την ανασκόπηση της δύσκολης χρονιάς που πέρασε, μια από τις λίγες φωτεινές στιγμές της ήταν η αλλαγή σκυτάλης στην ηγεσία των ΗΠΑ. Η περιπέτεια που ξεκίνησε το 2016, όταν ο Ντόναλντ Τραμπ εξελέγη αντί της Χίλαρι Κλίντον, κλείνει και επίσημα σε περίπου έναν μήνα. Η νέα σελίδα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού μπορεί να αλλάξει την κατάσταση που επικρατεί αυτή τη στιγμή στην Ανατολική Μεσόγειο.

Στις ραγδαίες μεταβολές που έφερε το 2020 εγγράφεται και η τελική συμφωνία για το Brexit. Η προπαρασκευή της ελληνικής κυβέρνησης είναι επαρκής και οικοδομήθηκε καιρό, αν και το σημερινό μας σημείωμα θέτει μια άλλη διάσταση: Πόσοι αλήθεια έχουν αντιληφθεί

Λίγο πριν από το τέλος αυτής της παράξενης, δύσκολης και πένθιμης χρονιάς ήρθε η ελπίδα. Κι αυτή τη φορά είχε πρόσωπο.

«Περισσότερη δημοκρατία!» Αυτός ήταν ο τίτλος του αφιερώματος των «ΝΕΩΝ» και του Project Syndicate για το 2020 που δημοσιεύτηκε το πρώτο Σάββατο της χρονιάς που κλείνει. Η ανερχόμενη δύναμη με την οποία ασχολούνταν οι περισσότεροι αρθρογράφοι ήταν η Κίνα. Και το δίλημμα που αντιμετώπιζαν πολλές χώρες ήταν προς ποια σφαίρα επιρροής να προσανατολιστούν: την κινεζική ή την αμερικανική;

Γνωρίζαμε από την αρχή πως η κατάσταση δεν είναι κανονική. Ξέραμε, δηλαδή, πως η τουρκική προκλητικότητα, όπως εξελίχθηκε τον τελευταίο χρόνο, λειτουργούσε για την Αγκυρα ως διαπραγματευτικό χαρτί, ως μοχλός εξελίξεων.

Γίνεται συχνά η σύγκριση της πανδημίας αυτής με πόλεμο. Υπάρχει σίγουρα ένα κοινό χαρακτηριστικό στις δύο αυτές καταστάσεις. Οσοι βρισκόμαστε στην ίδια πλευρά συμφωνούμε ότι, πάνω από όλα, πρέπει να τελειώσει, ακόμη κι αν έχουμε πολύ διαφορετικές απόψεις για τη στρατηγική, την ιεραρχία ή ακόμη και για το πώς θα ξαναχτίσουμε τη χώρα μας όταν έρθει η ειρήνη.

Η «D-Day» είναι πλέον προ των πυλών. Αμέσως μετά τα Χριστούγεννα θα αρχίσει στην Ελλάδα, όπως και στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ο εμβολιασμός για την Covid-19. Δύο πράγματα πρέπει να προσεχθούν ιδιαίτερα.

Τα στοιχεία που θα διαβάσετε στο σημερινό ρεπορτάζ των οικονομικών σελίδων είναι αμείλικτα και δηλωτικά μιας συλλογικής συμπεριφοράς: στο διάστημα Ιανουαρίου - Οκτωβρίου η σωρευτική αύξηση των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα ήταν 12,8 δισ. ευρώ ή 8,9% σε σχέση με το τέλος του 2019

Με εξαίρεση την περίοδο από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 έως τις αρχές του 2000, όταν προετοιμαζόμασταν για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, η σχέση της Ελλάδας με τις επενδύσεις δεν ήταν ποτέ η καλύτερη.

Η κύρωση του προϋπολογισμού από τη Βουλή είναι μια κορυφαία στιγμή για τη χώρα, αφού εμμέσως πλην σαφώς επικυρώνεται και η εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση, αλλά και το δικό της συνολικό σχέδιο. Πίσω όμως από τις γραμμές των βασικών ομιλιών όλες αυτές τις ημέρες και επίσης παραδοσιακά στον προϋπολογισμό, εντοπίζεται και η κοινωνική απεύθυνση του κάθε πολιτικού αρχηγού.

Πολύ συχνά, τόσο ο Κυριάκος Μητσοτάκης όσο και οι υπουργοί του περηφανεύονται για τον φιλελεύθερο χαρακτήρα της κυβέρνησης. Την περασμένη άνοιξη, ωστόσο, έδειξαν πως δεν φοβούνται τις ταμπέλες: τα χρήματα που ξοδεύτηκαν τότε για την στήριξη της οικονομίας κράτησαν ανοιχτές πολλές επιχειρήσεις. Το λοκντάουν που διανύουμε προβλέπεται πιο μακρύ σε διάρκεια και οι επιπτώσεις του ακόμα πιο σημαντικές.

H ελληνική κυβέρνηση είναι ευχαριστημένη. Οι πρόσφυγες και μετανάστες που διαμένουν σε δομές έχουν μειωθεί κατά 25% σε σχέση με την αρχή του χρόνου, ενώ οι αφίξεις από τα ανατολικά σύνορα της χώρας εμφανίζονται φέτος μειωμένες κατά 78% σε σχέση με πέρυσι.

Υπάρχουν δύο τρόποι να αναλύσει κανείς τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής που αφορούν την Τουρκία και συμπυκνώνονται στην εκ νέου αναβολή της επιβολής κυρώσεων για τη συμπεριφορά της.

Στις χθεσινές συζητήσεις των μόνιμων αντιπροσώπων ετοιμάστηκε ένα προσχέδιο συμπερασμάτων για τη σημερινή Σύνοδο Κορυφής  σύμφωνα με το οποίο η  Ευρωπαϊκή Ενωση θα διευρύνει τον κατάλογο των ατόμων και των επιχειρήσεων από την Τουρκία που θα υποστούν κυρώσεις για τις δραστηριότητες στην Ανατολική Μεσόγειο. Και θα εξετάσει τις επιλογές της τον Μάρτιο.