Παπασαραντόπουλος Πέτρος

Η νίκη της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές της 21ης Μαΐου 2023 είναι σαρωτική. Πρόκειται για προσωπικό θρίαμβο του Κυριάκου Μητσοτάκη που δεν μπόρεσαν να ανιχνεύσουν ούτε οι δημοσκοπήσεις ούτε το exit poll. Αντίστοιχα, είναι πρωτοφανής η συντριβή του ΣΥΡΙΖΑ, που δεν είχε προβλέψει κανείς πολιτικός αναλυτής ή δημοσκόπος. Το βουβό κλίμα ήταν τελικά μια απόφαση […]

Οι επικείμενες εκλογές, στη σκιά του δυστυχήματος των Τεμπών, πέραν της λαϊκής εντολής, θα σηματοδοτήσουν την πορεία της χώρας μέσα σε ένα ιδιαίτερα αβέβαιο διεθνές περιβάλλον. Εισαγωγικά, πρέπει να επισημάνουμε ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα μεταιχμιακή. Ιστορικά, αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στη Δύση και την Ανατολή. Νοοτροπιακά, φαντασιώνεται ότι είναι ο περιούσιος λαός, ενώ συχνά επανέρχεται […]

Στη μακρινή δεκαετία του ’80 εμφανίστηκε στην Ελλάδα το υβριδικό φαινόμενο του αυριανισμού, που ήταν η σκωληκοειδής απόφυση της αριστερόστροφης ιδεολογίας της Μεταπολίτευσης. Η εφημερίδα «Αυριανή» και ο ιδρυτής της Γιώργος Κουρής εισήγαγαν ένα νέο λεξιλόγιο στον δημόσιο λόγο καθώς και μια νέα κοσμοαντίληψη. Υποστήριζε φανατικά τον Ανδρέα Παπανδρέου και σπίλωνε όλους τους πολιτικούς του […]

Στα χρόνια της κρίσης και των μνημονίων σταδιακά διαμορφώθηκε στην Ελλάδα ένας νέος ανθρωπότυπος, τον οποίο αποκαλούμε συμβατικά «αντισυστημικό». Ο ανθρωπότυπος αυτός πίστευε ακράδαντα ότι την κρίση στην Ελλάδα την έφεραν τα μνημόνια και αποκήρυσσε μετά βδελυγμίας το πασιφανές πλέον ότι η κρίση έφερε τα μνημόνια. Στη συνέχεια, στην πύκνωση του πολιτικού χρόνου της τελευταίας […]

Ρωσοφιλία και αντιδυτικισμός, οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Στον όχι και τόσο μακρινό Ιανουάριο του 2017, σε όσους ερωτήθηκαν «ποια χώρα θεωρούν περισσότερο φιλική προς την Ελλάδα», η Ρωσία ήταν η πρώτη επιλογή με ποσοστό 43%. Ακολουθούσαν οι ΗΠΑ με μεγάλη διαφορά στο 16% και η Γερμανία στο 13% (newsit.gr). Βαθιές οι ιστορικές ρίζες […]

Η υπερψήφιση της τροπολογίας για το μπλόκο στο «κόμμα Κασιδιάρη» από τη Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ, την οποία καταψήφισαν ΚΚΕ, Ελληνική Λύση και ΜέΡΑ25, με τον ΣΥΡΙΖΑ να δηλώνει «παρών», έχει πολλαπλές διαστάσεις. Ο πολιτικός διάλογος επικεντρώθηκε στη συνταγματικότητα ή μη της συγκεκριμένης τροπολογίας, με τις δύο πλευρές να αναπτύσσουν σειρά εύλογων […]

Πρόκειται ίσως για τη σημαντικότερη διχογνωμία στην Ευρώπη από όταν άρχισε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, στις 24 Φεβρουαρίου 2022. Ο πρόεδρος Ζελένσκι ζητά με δραματικούς τόνους να σταλούν στην Ουκρανία το συντομότερο δυνατόν τα γερμανικά άρματα μάχης Leopard 2 και ο γερμανός καγκελάριος Σολτς κωλυσιεργεί. Οι υπουργοί Εξωτερικών των Βαλτικών χωρών, Εσθονίας, Λετονίας και […]

Η έντονη δημοσιότητα που έλαβε στην Ελλάδα η σύλληψη της αντιπροέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Εύας Καϊλή, για πιθανολογούμενη δωροληψία από το Κατάρ, έχει θολώσει τη μεγάλη εικόνα, που είναι η συστηματική προσπάθεια κρατών με ανελεύθερα καθεστώτα να αλώσουν από τα μέσα τους ευρωπαϊκούς θεσμούς δωροδοκώντας πολιτικούς αξιωματούχους. Για μια ακόμα φορά εκδηλώνεται στη χώρα μας […]

Τον τελευταίο καιρό το αστυνομικό δελτίο σχεδόν μονοπωλεί την επικαιρότητα. Βιασμοί, δολοφονίες, παιδεραστίες, σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων, σαρωτικοί έλεγχοι στην Κιβωτό του Κόσμου είναι στην ημερήσια διάταξη. Τα κοινωνικά προβλήματα διεκδικούν μεγάλο μέρος της ειδησεογραφίας, πολλές φορές σε βάρος της πολιτικής επικαιρότητας. Εχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να αναλύσουμε τον τρόπο που αντιμετωπίζονται αυτά τα φαινόμενα από τα […]

Οι ΗΠΑ και ο πρόεδρος Μπάιντεν έχουν σταθεί από την πρώτη στιγμή, χωρίς ενδοιασμούς, στο πλευρό της Ουκρανίας και του προέδρου Ζελένσκι. Αυτή η στάση είχε την επιδοκιμασία της συντριπτικής πλειοψηφίας των Δημοκρατικών, των Ρεπουμπλικανών και των αμερικανών πολιτών. Ο πολεμικός εξοπλισμός που οι ΗΠΑ έχουν στείλει υπερβαίνει το σύνολο του εξοπλισμού που έχει σταλεί […]

Η εκλογική επιτυχία της Τζόρτζια Μελόνι και του κόμματός της, καθώς και η διαφαινόμενη ανάληψη της πρωθυπουργίας στην Ιταλία, έθεσαν με επίταση το πρόβλημα του εντοπισμού της πολιτικής της φυσιογνωμίας. Πολλοί αναλυτές έσπευσαν να χαρακτηρίσουν το κόμμα Αδέλφια της Ιταλίας ως φασιστικό, μεταφασιστικό, νεοφασιστικό. Πρόκειται για μια απλουστευτική αντίληψη, αυτό που ο Κας Μούντε αποκαλεί […]

Οι πρωθυπουργικές εξαγγελίες στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης για 21 μέτρα οικονομικής στήριξης, με παροχές και επιδόματα, συνολικού ύψους 5,5 δισ., έρχονται να προστεθούν στα 50 δισ. που έχουν δοθεί μέχρι σήμερα από την κυβέρνηση σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Βλέποντας τη μεγάλη εικόνα αυτών των παροχών, είναι σαφές ότι πρόκειται για μείζονα κεϊνσιανής έμπνευσης δημοσιονομική παρέμβαση […]

Στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης (ΜKΔ), ιδιαίτερα στο πολιτικοποιημένο τμήμα του facebook, επικρατεί μεγάλη αναταραχή μετά τη γνωστοποίηση της παρακολούθησης του τηλεφώνου του Νίκου Ανδρουλάκη και τις παραιτήσεις Δημητριάδη και Κοντολέοντος στις 5 Αυγούστου 2022. Στα ΜΚΔ είχε δημιουργηθεί ένας διακριτός χώρος που μορφοποιήθηκε σταδιακά όταν η ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας κινδύνευσε σοβαρά από τις πολιτικές […]

Ο Τόμας Μαν στο εμβληματικό «Μαγικό βουνό» (γραμμένο το 1924) βάζει τον Σεπτεμπρίνι να υποστηρίξει ότι «Δεν υπάρχει μη πολιτική. Ολα είναι πολιτική», κάτι που προκαλεί την αμηχανία του βασικού ήρωά του, του Χανς Κάστορπ. Εκτοτε, αυτή η αντίληψη γνώρισε ιδιαίτερη δημοφιλία στις δυτικές κοινωνίες, ιδίως στην Αριστερά, και έγινε κεντρικό πολιτικό σύνθημα στον γαλλικό […]

Στις 8 ημέρες που μεσολάβησαν ανάμεσα στο βράδυ της 26ης προς 27η Ιουνίου 2015 (εξαγγελία) και στην ημέρα του δημοψηφίσματος στις 5 Ιουλίου αποτυπώθηκε ένα φαινόμενο που συγκροτεί τη μεγαλύτερη ίσως παθογένεια της ελληνικής κοινωνίας. Πρόκειται για τη φαντασιακή απόδραση από την πραγματικότητα, έτσι όπως την έχουν σκιαγραφήσει με ενάργεια οι Θάνος Βερέμης και Ιωάννης […]

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία συνοδεύτηκε από ένα αξιοσημείωτο φαινόμενο τόσο στη Ρωσία όσο και στις ουκρανικές περιοχές που κατέλαβε. Πρόκειται για την αναβίωση των κομμουνιστικών συμβόλων, ως ισχυρού ιδεολογικού μηχανισμού των εισβολέων και του καθεστώτος Πούτιν. Εμβληματική στιγμή για τη λενινιστική παλινόρθωση είναι η απόφαση Πούτιν το 2000, όταν έγινε πρόεδρος της Ρωσίας, για […]

Το είδος της αντιπολίτευσης που ασκεί ο ΣΥΡΙΖΑ θα αποτελέσει αντικείμενο μελέτης για πολλούς πολιτικούς επιστήμονες μελλοντικών γενεών που θα κληθούν να αξιολογήσουν τα ακόλουθα πραγματολογικά στοιχεία: Η πολιτική πρακτική του ΣΥΡΙΖΑ, μετά την εκλογική ήττα του 2019, συμπυκνώνεται σε μια συλλήβδην καταγγελία της κυβερνητικής λειτουργίας. Οποιαδήποτε κυβερνητική απόφαση, ενέργεια ή εξαγγελία καταγγέλλεται και δαιμονοποιείται. […]

Στις εκλογές της 6ης Μαΐου 2012 συντελέστηκε η μεγαλύτερη αποστοίχιση (dealignment) ψηφοφόρων στην Τρίτη Ελληνική Δημοκρατία. Ο κυρίαρχος δικομματισμός κατέρρευσε και εμφανίστηκε ένας νέος πολιτικός αναδασμός. Ο κυρίαρχος δικομματισμός κατατροπώθηκε και έδωσε τη θέση του σε μια Βουλή που κανένα κόμμα από τα τρία πρώτα δεν ξεπερνούσε το 20%. Το ΠΑΣΟΚ είδε το ποσοστό 43,92% […]

Στα δώδεκα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα βίωσε μια πρωτοφανή συμπύκνωση του πολιτικού χρόνου. Η κρίση, η πανδημία και η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία είναι μείζονος σημασίας γεγονότα που παράγουν, στο επίπεδο των ιδεών, νέες αντιλήψεις, στερεότυπα, νοοτροπίες και συμπεριφορές. Επιχειρώντας την αποκωδικοποίηση αυτών των νέων φαινομένων, εύκολα διαπιστώνει κανείς την έξαρση του αντιδυτικισμού. Η χώρα […]

Στην κομμουνιστική βουλγκάτα, εν αρχή ην το τρικέφαλο, τα τρία κεφάλια των ιδρυτών του μαρξισμού-λενινισμού, Μαρξ, Ενγκελς, Λένιν. Πολύ σύντομα το τρικέφαλο έγινε τετρακέφαλο, με την προσθήκη της κεφαλής του Στάλιν. Μετά, το τετρακέφαλο έγινε πεντακέφαλο με την προσθήκη του Μάο. Με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία συμπληρώθηκε και το πεντακέφαλο του ελληνικού ανορθολογισμού. Αρχική […]

Στον δημόσιο λόγο έχει υποστηριχθεί από κάποιες πλευρές ότι η χώρα βαδίζει στον δρόμο προς μια ανελεύθερη δημοκρατία. Κάποιοι αναλυτές μάλιστα υποστήριξαν ότι ένα σύνολο από παράγοντες συντονίζονται και λειτουργούν ως θηλιά που πνίγει το αίσθημα ελευθερίας στη χώρα μας. Οι απόψεις αυτές μετατρέπονται σε πολιτική ρητορεία από τον ΣΥΡΙΖΑ που υποστηρίζει με επίταση ότι […]

Το 3ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, ύστερα από αλλεπάλληλες αναβολές και παλινωδίες, θα πραγματοποιηθεί στις 31 Μαρτίου 2022. Πρόκειται για το πρώτο συνέδριο μετά την ήττα του 2019, σε χρονική απόσταση πεντέμισι χρόνων από το προηγούμενο. Συνήθως, σε κανονικές συνθήκες, όταν ένα κόμμα χάνει τις εκλογές, το συνέδριο είναι τόπος αναστοχασμού, αυτοκριτικής, επαναπροσδιορισμού φυσιογνωμίας, αναζήτησης διακριτής […]

Το 2021 ήταν μια πολυσήμαντη χρονιά. Σηματοδοτήθηκε κυρίως από τον θρίαμβο της επιστήμης με την ανακάλυψη των εμβολίων κατά του κορωνοϊού. Ηταν μια νίκη της ζωής επί του θανάτου, ήταν ένα μοναδικών διαστάσεων επίτευγμα της ανθρωπότητας και της νεωτερικότητας. Παράλληλα, όμως, αναδύθηκε ένας πολύμορφος παραλογισμός, ένας βαθύς ανορθολογισμός που σηματοδότησε έντονα το 2021. Το παράλογο […]

Η παράνοια των αντιεμβολιαστών έχει εξαπλωθεί σε όλη τη χώρα. Αυτόκλητοι «Θεματοφύλακες του Συντάγματος» και οι παραφυάδες τους περνούν χειροπέδες σε γυμνασιάρχη που τόλμησε να ζητήσει, σε εφαρμογή του νόμου, πιστοποιητικά εμβολιασμού από τους μαθητές, κρατούν τα παιδιά τους στο σπίτι επειδή αρνούνται τον εμβολιασμό, προπηλακίζουν εργαζόμενους σε νοσοκομεία, κάνουν επιδρομές σε εμβολιαστικά κέντρα, καίνε […]

Οπως είναι γνωστό, ο ΣΥΡΙΖΑ ζήτησε τη σύσταση εξεταστικής των πραγμάτων επιτροπής προκειμένου να ερευνήσει τα κριτήρια με τα οποία δόθηκαν χρήματα στα ΜΜΕ για την κάλυψη των αναγκών της ενημερωτικής καμπάνιας για τον κορωνοϊό «Μένουμε Σπίτι». Προκειμένου να αξιολογηθεί αυτή η πολιτική πρωτοβουλία του ΣΥΡΙΖΑ, αξίζει τον κόπο να αναφερθούμε, πρώτα από όλα, στα […]

Σε πρόσφατη σφυγμομέτρηση του IPSOS που δημοσιοποιήθηκε από το CNN, με ερώτημα «εάν πιστεύετε στην ύπαρξη φαντασμάτων», 46% των αμερικανών πολιτών απάντησε θετικά. Σε παρόμοια ερώτηση, 40 χρόνια πριν, είχε απαντήσει θετικά το 11%. Με άλλα λόγια, αύξηση πάνω από 400%. Ο ανορθολογισμός καλπάζει στις φιλελεύθερες δημοκρατίες και η πλέον πρόσφατη μετάλλαξή του είναι το […]

Τα εγκαίνια στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης παραδοσιακά σηματοδοτούν την έναρξη ενός νέου πολιτικού χρόνου. Δίνουν την ευκαιρία στους πολιτικούς αρχηγούς να διατυπώσουν τις πολιτικές τους προτάσεις και να κάνουν ένα είδος απολογισμού δράσης. Ειδικά για την εκάστοτε κυβέρνηση είναι ο προνομιακός τόπος πολιτικών εξαγγελιών και πρωτοβουλιών. Περιττό βέβαια να θυμίσουμε ότι οι περισσότερες από αυτές […]

Η έρευνα για την πανδημία της Κάπα Research που δημοσιεύτηκε στο «Βήμα» (29 Αυγούστου 2021) είναι ιδιαίτερα διαφωτιστική για τις αντιλήψεις που χαρακτηρίζουν την ελληνική κοινωνία στο θέμα του εμβολιασμού. Οι απαντήσεις ανάμεσα σε όσους δηλώνουν ότι έχουν εμβολιαστεί (64%) και σε όσους δεν έχουν εμβολιαστεί (33%) σκιαγραφούν μια βαθύτατη κοινωνική διχοτομία που υπερβαίνει τα […]

Πριν από 4 χρόνια, στα τέλη Μαρτίου του 2017, έγινε µια µεγάλη λαϊκή συγκέντρωση στην Πάρο με κύριο σύνθημα «Λεύτερα νησιά, χωρίς αιολικά, ούτε στην Πάρο, ούτε πουθενά». Κεντρικός ομιλητής ήταν ο Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Λογγοβάρδας που με σηκωμένη τη γροθιά, έμπλεος συγκίνησης, με στεντόρεια φωνή δήλωνε ότι «οι ανεμογεννήτριες θα περάσουν πάνω από […]

Για όσους παρακολουθούμε τις αντιλήψεις, τις νοοτροπίες και τις συμπεριφορές που ηγεμονεύουν στην ελληνική κοινωνία, φαίνεται ότι στο κοινωνικό σώμα παρατηρούνται σημαντικές μεταλλάξεις, που ενδεχομένως εγκυμονούν σημαντικές πολιτικές εξελίξεις. Σημείο αφετηρίας της ανάλυσής μας είναι οι εκλογές του 2019 που ανέδειξαν την πρώτη πανευρωπαϊκά μεταλαϊκιστική κυβέρνηση. Ο αριστεροδέξιος λαϊκισμός ηττήθηκε εκλογικά και πολιτικά αλλά το […]

Οι παλαιοημερολογίτες, ή Γνήσιοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, είναι μια θρησκευτική ομάδα που αποκόπηκε από το σώμα της επίσημης Eκκλησίας το 1935, διαφωνώντας με την αποδοχή του νέου ημερολογίου από την Εκκλησία της Ελλάδος. Η υποστήριξη του παλαιού, Ιουλιανού, ημερολογίου ήταν το όχημα μιας πολύ ευρύτερης διαφωνίας, που εδραζόταν στην πεποίθηση ότι η Εκκλησία, αλλά και ο […]

Η χώρα ισορροπεί σε τεντωμένο σχοινί. Το τέταρτο κύμα της πανδημίας είναι ήδη εδώ. Οι ημερήσιοι εμβολιασμοί μειώνονται αισθητά, τη στιγμή που τα κρούσματα αυξάνονται. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η άρνηση ενός τμήματος της ελληνικής κοινωνίας να εμβολιαστεί συνιστά το μεγαλύτερο πρόβλημα των ημερών. Πρέπει να ξεκινήσουμε με μια γενναία παραδοχή. Στην αέναη μάχη των […]

Ενώ η χώρα έχει ξεπεράσει τα 6 εκατομμύρια εμβολιασμούς, φαίνεται ότι πλησιάζει στον σκληρό πυρήνα των αντιεμβολιαστών που θα προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα στην απόκτηση «ανοσίας της αγέλης» για την οποία είναι απαραίτητο ένα ποσοστό εμβολιασμένων γύρω στο 80%. Με αυτό το δεδομένο, η χαρτογράφηση των φυλών των αντιεμβολιαστών είναι μια επείγουσα προτεραιότητα. Η πρώτη παρατήρηση […]

Οι έντονες αντιδράσεις από τμήμα της εγχώριας Αριστεράς στην επίσκεψη της Προέδρου της Δημοκρατίας στον φράχτη του Εβρου είναι ενδεικτικές μιας ευρύτερης παθολογίας αυτού του πολιτικού χώρου σε σχέση με το πρόβλημα της μετανάστευσης, που σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και στις ΗΠΑ, έχει λάβει εκρηκτικές διαστάσεις. Η ρητορεία αυτή, μεσσιανικού χαρακτήρα, θεωρεί ότι όποιος […]