Η Ρωσία έδωσε στη δημοσιότητα βίντεο που, όπως υποστηρίζει, καταγράφει την ανάπτυξη του υπερηχητικού πυραυλικού συστήματος Oreshnik, ικανού να φέρει πυρηνική κεφαλή, στο έδαφος της Λευκορωσίας. Η κίνηση αυτή ερμηνεύεται ως προσπάθεια ενίσχυσης της ικανότητας της Μόσχας να πλήττει στόχους στην Ευρώπη σε περίπτωση πολέμου.
Το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων TASS ανέφερε ότι είναι η πρώτη φορά που το ρωσικό υπουργείο Άμυνας παρουσιάζει δημόσια τα κινητά συστήματα Oreshnik. Σύμφωνα με τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, οι πύραυλοι αυτοί είναι αδύνατο να αναχαιτιστούν, καθώς κινούνται με ταχύτητες που ξεπερνούν δέκα φορές την ταχύτητα του ήχου.
Η ανάπτυξη των πυραύλων και η ανακοίνωση ότι έχουν τεθεί σε υπηρεσία σε χώρα που συνορεύει με την Ουκρανία και κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ –την Πολωνία, τη Λιθουανία και τη Λετονία– πραγματοποιείται σε μια περίοδο έντονων εντάσεων ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
🇷🇺🇧🇾 Russia Deploys Oreshnik Missiles in Belarus
Hypersonic semi-ballistic missiles now positioned to reach all of Europe, with an estimated range of 4,000 km. Germany might be feeling the heat. pic.twitter.com/N2poL7yUaN
— WAR (@warsurveillance) December 29, 2025
Αυξανόμενη εξάρτηση από την πυρηνική απειλή
Δυτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η εξέλιξη αυτή δείχνει την αυξανόμενη εξάρτηση του Κρεμλίνου από την προβολή της πυρηνικής απειλής. Στόχος, σύμφωνα με τους ίδιους, είναι να αποτραπούν τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ από το να προμηθεύουν την Ουκρανία με όπλα που μπορούν να πλήξουν στόχους βαθιά στο ρωσικό έδαφος.
Δύο Αμερικανοί ερευνητές ανέφεραν ότι, βάσει δορυφορικών εικόνων, η Μόσχα πιθανότατα τοποθετεί τους πυραύλους και τους κινητούς εκτοξευτές τους σε πρώην αεροπορική βάση στην ανατολική Λευκορωσία.
Τα βίντεο που δημοσιοποιήθηκαν από τα υπουργεία Άμυνας Ρωσίας και Λευκορωσίας δεν αποκαλύπτουν την ακριβή τοποθεσία των συστημάτων. Ωστόσο, δείχνουν κινητούς εκτοξευτές και πληρώματα να κινούνται σε δασικούς δρόμους, ενώ ειδικές μονάδες τα καλύπτουν με καμουφλάζ.
Σε ένα από τα πλάνα, ανώτερος Ρώσος αξιωματικός ενημερώνει τα στρατεύματα ότι τα συστήματα έχουν τεθεί σε καθεστώς μάχιμης ετοιμότητας, κάνοντας λόγο για τακτικές ασκήσεις και αποστολές αναγνώρισης, ενώ στο φόντο φαίνεται ελαφρά χιονόπτωση.
Αντιδράσεις και αμφισβητήσεις
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, προειδοποίησε ότι θα υπάρξουν «αντίποινα» κατά του Κιέβου, υποστηρίζοντας ότι ήδη έχουν επιλεγεί στόχοι. Σύμφωνα με τον ίδιο, η επίθεση της Κυριακής περιλάμβανε 91 ουκρανικά drones εναντίον του προεδρικού ανακτόρου στη ρωσική περιοχή του Νόβγκοροντ.
Το Κρεμλίνο δεν παρουσίασε αποδεικτικά στοιχεία για τους ισχυρισμούς αυτούς. Ο εκπρόσωπος του Πούτιν, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε ότι δεν θα δοθούν αποδείξεις, καθώς όλοι οι πύραυλοι καταρρίφθηκαν, ενώ δεν σχολίασε την απουσία συντριμμιών.
Κάτοικοι της περιοχής ανέφεραν ότι δεν άκουσαν εκρήξεις ούτε αντιαεροπορικά πυρά, σύμφωνα με το ανεξάρτητο ρωσικό μέσο Sota. Δεν εκδόθηκε συναγερμός αεροπορικής επιδρομής, ούτε κυκλοφόρησαν βίντεο με καπνούς ή φλόγες, όπως συνηθίζεται σε επιβεβαιωμένα πλήγματα.
Η απάντηση του Κιέβου
Ο Ουκρανός υφυπουργός Εξωτερικών, Αντρίι Σιμπίχα, δήλωσε ότι η Ρωσία «επινοεί ιστορίες» και κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να αγνοήσει τους ισχυρισμούς της. «Έχει περάσει σχεδόν μια μέρα και η Ρωσία δεν έχει προσκομίσει καμία αξιόπιστη απόδειξη. Και δεν θα το κάνει, γιατί δεν υπάρχει. Καμία τέτοια επίθεση δεν συνέβη», έγραψε στην πλατφόρμα X.
Ο Σιμπίχα δεν σχολίασε τις δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος τη Δευτέρα υιοθέτησε την εκδοχή της Μόσχας, λέγοντας ότι ο Πούτιν τον ενημέρωσε τηλεφωνικά για την επίθεση. Ο Αμερικανός πρόεδρος ανέφερε: «Είναι άλλο να είσαι επιθετικός, γιατί είναι επιθετικοί. Είναι άλλο να επιτίθεσαι στο σπίτι του. Δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για κάτι τέτοιο».
Ο Ουκρανός αξιωματούχος εξέφρασε επίσης δυσαρέσκεια προς την Ινδία, το Πακιστάν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που δήλωσαν ανησυχία για τα γεγονότα. «Τέτοιες αντιδράσεις σε αβάσιμους ρωσικούς ισχυρισμούς ενισχύουν την προπαγάνδα της Μόσχας και την ενθαρρύνουν να συνεχίσει τα εγκλήματά της», τόνισε.
Συνεχιζόμενες διπλωματικές προσπάθειες
Ουκρανοί διοικητές ανέφεραν ότι ρωσικά drones τύπου «καμικάζι» πετούν συχνά πάνω από κυβερνητικά κτίρια καθ’ οδόν προς το Κίεβο. Αξιωματικός της εδαφικής άμυνας δήλωσε ότι η μονάδα του κατέρριψε δύο drones το Σάββατο πάνω από την κρατική κατοικία στην περιοχή Κόντσα-Ζάσπα, νότια της πρωτεύουσας.
Οι ουκρανικές αρχές επιδιώκουν να διατηρήσουν το ενδιαφέρον στη διπλωματική πορεία για τον τερματισμό του πολέμου, μετά τη δίωρη συνάντηση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι με τον Τραμπ στη Φλόριντα. Οι δύο ηγέτες συζήτησαν ειρηνευτικό σχέδιο 20 σημείων, στο οποίο οι ΗΠΑ θα προσέφεραν μεταπολεμικές εγγυήσεις ασφαλείας στο Κίεβο.
Δεν υπήρξε πρόοδος ως προς το καθεστώς του Ντονμπάς, το οποίο ο Πούτιν απαιτεί να ενσωματωθεί στη Ρωσία. Ο Ζελένσκι έχει αποκλείσει κάθε παραχώρηση εδαφών, προτείνοντας αντ’ αυτού αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη, που θα μπορούσε να εγκριθεί με δημοψήφισμα εφόσον υπάρξει εκεχειρία τουλάχιστον 60 ημερών.
Ο Ουκρανός πρόεδρος υποστήριξε ότι η Μόσχα διαδίδει «ψευδείς ειδήσεις» λόγω της «επιτυχημένης συνάντησης» του με τον Τραμπ και της προόδου στις συνομιλίες ΗΠΑ–Ουκρανίας. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Ρωσία δεν επιθυμεί «κανένα θετικό αποτέλεσμα σε αυτό το πλαίσιο».
Επόμενα βήματα και διεθνείς αντιδράσεις
Ο Ζελένσκι αναμένεται να συναντηθεί με Ευρωπαίους ηγέτες στις 6 Ιανουαρίου στη Γαλλία, σε διάσκεψη υπό τον Εμανουέλ Μακρόν, με θέμα τη συμβολή της Ευρώπης σε πιθανή ειρηνευτική αποστολή. Θα ακολουθήσει, σύμφωνα με πληροφορίες, συνάντηση Ευρωπαίων ηγετών με τον Τραμπ και την ομάδα του στον Λευκό Οίκο.
Αναλυτές επισημαίνουν ότι οι αμερικανικές δεσμεύσεις ασφάλειας χάνουν αξία αν ο Τραμπ αποδέχεται άκριτα τους ισχυρισμούς του Πούτιν. Όπως σημείωσε ο καθηγητής στρατηγικών σπουδών του Πανεπιστημίου St Andrews, Φίλιπς Ο’Μπράιαν, «αν την επίβλεψη της εκεχειρίας αναλάβουν όσοι πιστεύουν ό,τι λέει η Ρωσία – έχουμε σοβαρό πρόβλημα».
Δοκιμές και αμφισβήτηση των δυνατοτήτων
Η Μόσχα δοκίμασε τον Oreshnik, με συμβατική κεφαλή, εναντίον στόχου στην Ουκρανία τον Νοέμβριο του 2024. Ο Πούτιν έχει δηλώσει ότι η καταστροφική ισχύς του είναι συγκρίσιμη με εκείνη ενός πυρηνικού όπλου, ακόμη και όταν δεν φέρει πυρηνική κεφαλή.
Οι πύραυλοι μέσου βεληνεκούς διαθέτουν εμβέλεια έως 5.500 χιλιομέτρων, γεγονός που τους επιτρέπει να πλήξουν οποιοδήποτε σημείο της Ευρώπης ή ακόμη και τις δυτικές ΗΠΑ από ρωσικό έδαφος. Παρ’ όλα αυτά, Δυτικοί αξιωματούχοι εκφράζουν επιφυλάξεις για τις πραγματικές δυνατότητες του όπλου. Αμερικανός αξιωματούχος είχε δηλώσει τον Δεκέμβριο του 2024 ότι το Oreshnik δεν θεωρείται «παράγοντας που αλλάζει τους κανόνες του παιχνιδιού» στο πεδίο της μάχης.
Ο ρόλος της Λευκορωσίας
Ο πρόεδρος της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο, στενός σύμμαχος του Πούτιν, ο οποίος έχει ξεκινήσει συνομιλίες με την κυβέρνηση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, είχε ήδη προαναγγείλει την εγκατάσταση των πυραύλων.
Όπως δήλωσε, δεν θα αναπτυχθούν περισσότερα από δώδεκα συστήματα Oreshnik, με τον υπουργό Άμυνας της χώρας να υποστηρίζει ότι το μέτρο επιβλήθηκε λόγω «επιθετικών κινήσεων» των δυτικών αντιπάλων.
Ο Λουκασένκο είχε επιτρέψει στις ρωσικές δυνάμεις να χρησιμοποιήσουν το έδαφος της Λευκορωσίας για την εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, χωρίς ωστόσο να αναπτύξει λευκορωσικά στρατεύματα στο πλευρό της Ρωσίας.
