Η Ουκρανία και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί της συναντήθηκαν στη Γενεύη για να παρουσιάσουν την αντιπρότασή τους προς τις Ηνωμένες Πολιτείες σχετικά με το αμερικανικό σχέδιο ειρήνης.
Όπως αναφέρουν πηγές με γνώση των διαπραγματεύσεων, το Κίεβο τονίζει ότι συνομιλίες με τη Ρωσία για το εδαφικό μπορούν να ξεκινήσουν μόνο μετά τον τερματισμό των εχθροπραξιών στη σημερινή γραμμή επαφής.
Σύμφωνα με το Bloomberg, η απάντηση της ουκρανικής πλευράς στο αμερικανικό σχέδιο των 28 σημείων περιλαμβάνει αίτημα για ισχυρές αμερικανικές εγγυήσεις ασφάλειας, αντίστοιχες με το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ. Παράλληλα, ζητείται η αξιοποίηση των «παγωμένων» ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για την ανοικοδόμηση της χώρας και την αποζημίωση των ζημιών του πολέμου. Η Ουκρανία και οι Ευρωπαίοι εταίροι της απορρίπτουν κατηγορηματικά τις ρωσικές απαιτήσεις για παραχώρηση μη κατεχόμενων εδαφών.
Όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα λάμβαναν αποζημίωση για τις εγγυήσεις ασφαλείας που θα παρείχαν, ενώ τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα παρέμεναν δεσμευμένα έως ότου η Μόσχα καταβάλει το κόστος των καταστροφών. Οι κυρώσεις θα αίρονταν σταδιακά και η Ρωσία θα επέστρεφε στη διεθνή οικονομία, εφόσον τηρούσε τους όρους της συμφωνίας.
Η αρχική αμερικανική πρόταση και οι αντιδράσεις
Η αρχική πρόταση των ΗΠΑ προέβλεπε την απόσυρση ουκρανικών δυνάμεων από τμήματα του Ντονμπάς που δεν έχουν καταληφθεί πλήρως, δημιουργώντας μια ουδέτερη αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη που θα αναγνωριζόταν διεθνώς ως ρωσική. Παράλληλα, η Μόσχα θα αποκτούσε de facto αναγνώριση της κυριαρχίας της στην Κριμαία, στο Λουχάνσκ και στο Ντονέτσκ, ενώ το μεγαλύτερο μέρος της γραμμής του μετώπου θα «πάγωνε» στη σημερινή του μορφή.
Το αμερικανικό σχέδιο, το οποίο φέρεται να έχει συνταχθεί με ρωσική συμμετοχή, προβλέπει επίσης περιορισμό του ουκρανικού στρατού στους 600.000 άνδρες. Η πρόταση αυτή απορρίφθηκε από Ευρωπαίους ηγέτες, τον Καναδά και την Ιαπωνία, οι οποίοι δήλωσαν στο περιθώριο της συνόδου της G20 στη Νότια Αφρική ότι δεν μπορεί να υπάρξει μείωση των ουκρανικών συνόρων ή περιορισμός των ενόπλων δυνάμεων. Το Κίεβο έχει ήδη επισημάνει ότι χρειάζεται στρατό τουλάχιστον 800.000 ανδρών σε καιρό ειρήνης.
Πολλές από τις υπόλοιπες διατάξεις του αμερικανικού σχεδίου, όπως η επιστροφή όλων των ομήρων —συμπεριλαμβανομένων των παιδιών— θεωρούνται αποδεκτές από την ουκρανική πλευρά. Το τελικό κείμενο αναμένεται να περιλαμβάνει επίσης πρόγραμμα οικογενειακής επανένωσης και πρόνοιες για τα θύματα του πολέμου. Την εφαρμογή οποιασδήποτε συμφωνίας θα εποπτεύει ειδικό ειρηνευτικό συμβούλιο υπό την προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ.
Η θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τόνισε ότι η επιστροφή όλων των παιδιών των Ουκρανών αποτελεί βασικό όρο για κάθε συμφωνία. Παράλληλα, ζήτησε να μην μειωθεί ο αριθμός των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, να μην αλλάξουν τα σύνορα της χώρας και να διατηρήσει η Κομισιόν τον έλεγχο των κονδυλίων ανοικοδόμησης.
«Πρώτον, τα σύνορα δεν μπορούν να αλλάξουν με τη βία. Δεύτερον, δεν μπορεί να υπάρχουν περιορισμοί στις ένοπλες δυνάμεις. Τρίτον, ο υποτιθέμενος “κεντρικός ρόλος” της ΕΕ στην “εξασφάλιση της ειρήνης στην Ουκρανία” πρέπει να αντικατοπτρίζεται στο έγγραφο, μαζί με τον ρόλο της στην ανασυγκρότηση της χώρας», αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση της Κομισιόν.
Η φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε ότι τα σύνορα της Ουκρανίας δεν μπορούν να αλλάξουν με τη βία, ο στρατός της δεν πρέπει να μειωθεί και η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο σε μια μελλοντική ειρηνευτική συμφωνία. Η δήλωσή της έγινε την ώρα που κορυφαίοι αξιωματούχοι από τις ΗΠΑ, την Ουκρανία, τη Γαλλία, τη Βρετανία και τη Γερμανία συζητούσαν στη Γενεύη το προσχέδιο της αμερικανικής πρότασης για τον τερματισμό του πολέμου.
«Οποιοδήποτε αξιόπιστο και βιώσιμο ειρηνευτικό σχέδιο πρέπει να σταματά τους σκοτωμούς και να τερματίζει τον πόλεμο, χωρίς να σπέρνει τους σπόρους μιας νέας σύρραξης», ανέφερε χαρακτηριστικά. Και πρόσθεσε: «Η Ουκρανία πρέπει να έχει την ελευθερία και το κυρίαρχο δικαίωμα να επιλέγει τη μοίρα της. Επέλεξαν μια ευρωπαϊκή μοίρα».
