Σήμερα βιώνουμε την εποχή του εμπορευματοποιημένου πολιτισμού, της καταναλωτικής βαρβαρότητας, του αμοραλισμού, του άκρατου υλισμού, των κοινωνικών ανισοτήτων. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τείνουν να γίνουν ο μόνος τρόπος επαφής ανάμεσα στους ανθρώπους. Τα γεγονότα που βρίσκονται εν εξελίξει και αποδεικνύουν το οριακό σημείο που έχει φτάσει η ανθρωπότητα, αποτελούν την απόληξη των παραπάνω. Κατά συνέπεια, το αίσθημα ματαιότητας –τίποτα δεν έχει νόημα- αυξάνεται ολοένα και περισσότερο.
Τι μπορεί να αποτελεί λύση; Ένας ευρύτερος αναστοχασμός και μια επαναφορά σε αρχές και αξίες που έχουν εφαρμοστεί σε διάφορες περιόδους της Παγκόσμιας και Εθνικής μας Ιστορίας θα ήταν απόλυτα χρήσιμες και αναγκαίες διαδικασίες. Η Παιδεία και ο Πολιτισμός αποτελούν τον μόνο τρόπο θεραπείας αυτών των κοινωνικών φαινομένων και προχώρησης προς τα εμπρός με πρόσημο την ευτυχία των ανθρώπων.
Η μουσική εκπαίδευση δύναται να συμβάλλει στην επίλυσή των, με τη διδασκαλία έργων νεοελλήνων μουσουργών που πρεσβεύουν τις ιδέες της Δημοκρατίας, της Κοινωνικής Δικαιοσύνης, της Ισότητας, της Ελευθερίας: της Ελληνικότητας. Με τον όρο αυτόν δεν εννοούμε μόνο την αρχαιοελληνική κληρονομιά αλλά και τον Νεοελληνικό Λαϊκό Πολιτισμό σε δημιουργικό διάλογο με τη Δυτική Τέχνη-θεώρηση που ανάγεται στην πολιτιστική πολιτική του Ελευθερίου Βενιζέλου και στη Γενιά του ’30– όπως και της μετάβασής της από το εθνικόν στο λαϊκόν. Έτσι, η διεπιστημονική/διαθεματική εκμάθηση έργων από τη νεοελληνική και διεθνή μουσική δημιουργία που πρεσβεύουν αυτές τις ιδέες στα σχολεία και ωδεία της χώρας όπως και η λειτουργία αυτών των εκπαιδευτικών δομών ως Κοινοτήτων Πρακτικής & Μάθησης για τις ευρύτερες κοινωνίες των τόπων λειτουργίας τους θα αποτελέσουν ισχυρή αρχή καλλιέργειας της ως άνω επιταγής.
Γενικότερα, η Αριστοτελική μεσότητα, τα μεθόρια μεταξύ της απόλυτης δικαιοσύνης & απόλυτης ελευθερίας κατά τον Camus (Ο Επαναστατημένος Άνθρωπος, Εκδ. Πατάκη, 2023, σ. 468) ή o νέος ατομικισμός που στην υπηρεσία του δουλεύει ο Σοσιαλισμός «είτε το θέλει είτε όχι» κατά τον Wilde (Η Ψυχή του Ανθρώπου στον Σοσιαλισμό, Στοχαστής, 2009, σ. 79) εκφράζουν τις παραπάνω ιδέες και την παραπάνω Έννοια που τις εμπεριέχει. Παραφράζοντας τον Camus (ό.π.), η πολιτιστική αναγέννηση θα ξεκινήσει από μία ιδέα, την Ελληνικότητα ως «πανανθρώπινη πρόταση ζωής» (Γιανναράς, Αφελληνισμού Παρεπόμενα, Κάκτος, σ. 56).
Η άμεση επαφή των πολιτών ενισχύεται με τη συμμετοχή τους σε ερασιτεχνικά μουσικά σχήματα στους κόλπους των ως άνω φορέων. Αυτές οι δράσεις βοηθούν ειδικά τους νέους να απεμπλακούν από τη νοοτροπία του Ατομοκεντρισμού και από την ενασχόληση με τα κοινά μόνο όταν κάτι τους αφορά και όχι από αίσθηση καθήκοντος. Συντελούν σε αυξανόμενη πολιτικοποίηση τους, στην Ενεργή Κοινωνία των Πολιτών. Επίσης, η διάχυση της Ελληνικότητας στον κόσμο αποτελεί Χρέος των Κρατικών Φορέων Πολιτισμού-το Κράτος γίνεται ο «εθελοντής κατασκευαστής και διανομέας των αναγκαίων αγαθών» κατά τον Wilde (ό.π., σ. 44)- αλλά και των Ελλήνων καλλιτεχνών ως μονάδων.
Όμως η αρχή οφείλει να γίνει από εδώ, από την Ελλάδα· η Ελλάδα «δεν είναι μόνο παρελθόν, αλλά και ζωή και καθήκοντα του παρόντος» (Teitelboim, στο Neruda, Γενικό Άσμα, Gutenberg, 2022, σ. ιζ’). Όπως διατυπώνει ο σπουδαίος Pablo Neruda στο εμβληματικό Canto General «Αρκετά δάκρυα έχει ο κόσμος, άλλο πράμα χρειάζεται». Θεωρούμε ότι αυτό που χρειάζεται η Ελλάδα και ο κόσμος είναι η Ελληνικότητα, το Αείζωον Όνειρον.
*Ο Ιωάννης Ανδρόνογλου είναι Διδάκτωρ Μουσικολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Μεταδιδάκτωρ και Ακαδημαϊκός Υπότροφος του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, Διευθυντής του Δημοτικού Ωδείου Γιαννιτσών και καθηγητής κιθάρας του Μουσικού Σχολείου Γιαννιτσών
