Αν οι ΗΠΑ αποσυρθούν από τη θέση τους ως Ανώτατου Συμμαχικού Διοικητή Ευρώπης θα προκαλέσουν καταστροφικό πλήγμα στο ΝΑΤΟ εκτιμά στη συνέντευξή της στα «ΝΕΑ» η Τζένα Μπεν-Γεχούντα, εκτελεστική αντιπρόεδρος του Atlantic Council. Η αμερικανίδα ειδικός, η οποία συμμετέχει στο 10ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, θεωρεί επίσης ότι η μείωση της παρουσίας δυνάμεων των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο, ιδιαίτερα στον κόλπο της Σούδας, θα διακυβεύσει σημαντικά τα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ στην περιοχή.

Μέχρι πρότινος η διατλαντική συμμαχία ήταν ισχυρή. Πόσο σας ανησυχεί το πρωτοφανές ρήγμα στη διατλαντική σχέση;

Η κυβέρνηση Τραμπ δεν έχει διατλαντικό ένστικτο με αντανακλαστικά και η Ευρώπη θα πρέπει να δεσμευτεί για τη δική της άμυνα και ασφάλεια με συναλλακτικό τρόπο για να κερδίσει την εύνοια των ΗΠΑ. Είναι σημαντικό να διαχωρίσουμε τη ρητορική από τη δράση. Ο Λευκός Οίκος είχε παραγωγικές και ενθαρρυντικές συναντήσεις με τον γάλλο πρόεδρο Μακρόν και τον βρετανό πρωθυπουργό Στάρμερ καθώς και με τον γ.γ. του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε. Οπως διατύπωσε σε πρόσφατο άρθρο του ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Atlantic Council Φρεντ Κέμπε, δεν υπάρχει κόσμος, στον οποίο μια πιο αδύναμη, πιο κατακερματισμένη διατλαντική κοινότητα που ασχολείται με εσωτερικές διαμάχες, θα είναι προς το συμφέρον είτε των ΗΠΑ είτε της Ευρώπης. Καμία σχέση δεν είναι πιο θεμελιώδης για τη διαμόρφωση του παγκόσμιου μέλλοντος. Παρά τις ρωγμές, η διατλαντική κοινότητα ήταν ιστορικά πάντα σε θέση να διατηρεί την ενότητα σε περιόδους κρίσης και προκλήσεων.

Δεδομένων των αναφορών του Τραμπ για τον Καναδά και τη Γροιλανδία, ποιες είναι οι προοπτικές για την ενότητα του ΝΑΤΟ και το άρθρο 5;

Τα σχόλια του Τραμπ γύρω από τη Γροιλανδία και τον Καναδά έχουν επιδεινώσει τις διμερείς σχέσεις με ορισμένους από τους στενότερους συμμάχους μας. Παρά τα δημόσια σχόλια ότι οι ΗΠΑ δεν θα βοηθήσουν συμμάχους που αμελούν τις αμυντικές τους δαπάνες ή τα μηνύματα που διέρρευσαν σχετικά με τις προσωπικές απόψεις αξιωματούχων για την Ευρώπη, οι επίσημες δηλώσεις παρέμειναν σύμφωνες με τη μακροχρόνια πολιτική των ΗΠΑ απέναντι στο ΝΑΤΟ. Ωστόσο, καθώς οι ΗΠΑ επιδιώκουν να μεταθέσουν το βάρος της ευρωπαϊκής ασφάλειας προς την Ευρώπη, έχουν προκύψει πραγματικές προκλήσεις για τη Συμμαχία. Αναφορές ότι οι ΗΠΑ εξέταζαν το ενδεχόμενο να αποσυρθούν από την ιστορική και στρατηγικής σημασίας θέση τους ως Ανώτατου Συμμαχικού Διοικητή Ευρώπης θα προκαλούσαν καταστροφικό πλήγμα στη Συμμαχία και θα αποδυνάμωναν την αμυντική και αποτρεπτική θέση του ΝΑΤΟ. Το άρθρο 5 εξακολουθεί να ισχύει. Δεν βλέπω να αρνούνται οι ΗΠΑ αυτή τη δέσμευση.

Πόσο ρεαλιστικό είναι το να οικοδομήσει η Ευρώπης τη δική της άμυνα;

Είναι ρεαλιστικό και απαραίτητο να οικοδομήσει η Ευρώπη τη δική της άμυνα, αλλά υπάρχουν πολλά εμπόδια που πρέπει να ξεπεράσει. Υπάρχουν διαφορετικές κουλτούρες, διαφορετικές προτεραιότητες, πολύ διαφορετικές αμυντικές βιομηχανικές βάσεις στις ευρωπαϊκές χώρες και διάφορες προτεραιότητες αμυντικών δαπανών που καθιστούν δύσκολες τις προμήθειες σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ακόμα κι αν η Ευρώπη αγοράσει περισσότερο ευρωπαϊκά, θα υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για τις αμερικανικές αμυντικές εταιρείες. Αυτό είναι ένα διατλαντικό ζήτημα και θα απαιτήσει συνεργασία μεταξύ Ευρωπαίων, αμερικανικών αμυντικών εταιρειών-primes και Κογκρέσου για να γίνει με ουσιαστικό τρόπο. Αν οι ΗΠΑ θέλουν πραγματικά η Ευρώπη να επωμιστεί μεγαλύτερο μερίδιο του βάρους για την άμυνά της, η Ουάσιγκτον θα πρέπει να ενθαρρύνει πανευρωπαϊκές στρατηγικές και δομές, αντί ένα συνονθύλευμα από δεκάδες εθνικές λύσεις, που ενσωματώνονται διατλαντικά.

Πώς βλέπετε την προσπάθεια της Αγκυρας να αποκτήσει ρόλο στην άμυνα της Ευρώπης;

Η Τουρκία, από την ένταξή της, έχει αναδειχθεί ως η μεγαλύτερη χερσαία δύναμη του ευρωπαϊκού ΝΑΤΟ, με σχεδόν 400.000 στρατιώτες. Διαθέτει πάνω από 2.000 κύρια άρματα μάχης, σχεδόν το ήμισυ του ευρωπαϊκού ΝΑΤΟ, ενώ οι ναυτικές της δυνάμεις ασκούν κρίσιμο έλεγχο στη Μαύρη Θάλασσα. Συνορεύοντας με το Ιράκ, το Ιράν και τη Συρία, οι ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια δεν έπαψαν ποτέ να είναι στο επίκεντρο της παγκόσμιας ατζέντας και η Τουρκία, στρατηγικά τοποθετημένη μεταξύ Ευρώπης και Μέσης Ανατολής και συνδέοντας τη Μαύρη Θάλασσα και την Ανατολική Μεσόγειο, έχει επενδύσει σημαντικά για να μεταμορφώσει και να εκσυγχρονίσει τις ένοπλες υπηρεσίες και τον αμυντικό τομέα. Οι τούρκοι αξιωματούχοι βλέπουν τη συνεχιζόμενη κρίση στη Ρωσία ως ευκαιρία για την επαναφορά των δεσμών με την Ευρώπη. Ο Ερντογάν έχει δώσει σήμα ότι τουρκικά στρατεύματα θα μπορούσαν να αναπτυχθούν στην Ουκρανία. Βλέπουμε την πρόθεση και στις επιχειρηματικές σχέσεις. Η Baykar απέκτησε την ιταλική Piaggio Aerospace και πρόσφατα ανακοίνωσε συνεργασία με την ιταλική Leonardo. Οι τουρκικές αμυντικές εξαγωγές αυξήθηκαν στα 7,2 δισ. δολάρια πέρυσι. Η Τουρκία επιδιώκει να ενταχθεί στα ευρωπαϊκά σχέδια αμυντικών προμηθειών και να εξαργυρώσει την αμυντική συνεργασία με ενισχυμένες διμερείς σχέσεις.

Πώς εντάσσεται η Ανατολική Μεσόγειος στη στρατηγική ασφαλείας της αμερικανικής κυβέρνησης; Ποιοι κίνδυνοι υπάρχουν από πιθανή μείωση της εμπλοκής των ΗΠΑ στην περιοχή;

Η δέσμευση των ΗΠΑ στην περιοχή είναι μια μακροχρόνια στρατηγική προτεραιότητά τους. Ο πρόεδρος Τραμπ στηρίζει τον τερματισμό των πολέμων στην Ουκρανία και τη Γάζα. Η κυβέρνηση λαμβάνει μέτρα για να υποστηρίξει μια κατάπαυση του πυρός στη Μαύρη Θάλασσα, η οποία εξέρχεται στην Ανατολική Μεσόγειο, και να σταματήσει τις μάχες στη Γάζα. Οι ενέργειές της δείχνουν ότι εξακολουθεί να υπάρχει δέσμευση των ΗΠΑ να σταθεροποιήσουν ή να τερματίσουν αυτές τις συγκρούσεις. Η μείωση της παρουσίας δυνάμεων των ΗΠΑ στην περιοχή, ιδιαίτερα στον κόλπο της Σούδας (US Naval Support Activity), θα διακυβεύσει σημαντικά τα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ στην περιοχή. Δεν θα ήταν προς το εθνικό συμφέρον των ΗΠΑ, την ασφάλεια ή το οικονομικό, να απεμπλακούν.

Πώς βλέπετε τις διαπραγματεύσεις ΗΠΑ – Ρωσίας για την Ουκρανία; Μπορεί η συμμαχία των προθύμων να προσφέρει εγγυήσεις ασφαλείας;

Οι διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία θα μπορούσαν να καταλήξουν σε μια διαρκή κατάπαυση του πυρός, εάν ο πρόεδρος Τραμπ είναι πρόθυμος να ασκήσει πραγματική πίεση στη Μόσχα. Οι στόχοι του Πούτιν δεν έχουν αλλάξει. Για να εμποδίσει τη Ρωσία να συνεχίσει να πολεμά, η κυβέρνηση Τραμπ πρέπει να επιβάλει σοβαρές κυρώσεις και να βλάψει τη ρωσική πολεμική μηχανή. Οι μεγάλες κυρώσεις θα βοηθούσαν, αλλά ένα άλλο πακέτο όπλων για την Ουκρανία θα ήταν πιο αποτελεσματικό. Ο στόχος του Τραμπ για διαρκή ειρήνη απαιτεί ανάπτυξη ευρωπαϊκών δυνάμεων. Βλέπουμε τους Ευρωπαίους να επιταχύνουν αξιοθαύμαστα για να αντιμετωπίσουν την πρόκληση. Εάν οι ΗΠΑ παρέχουν logistics και διοικητική υποστήριξη και είναι πρόθυμες να παράσχουν κάποια μορφή δέσμευσης για να βοηθήσουν τους Ευρωπαίους να αντεπιτεθούν, εάν η Μόσχα επιτεθεί στις δυνάμεις τους στην Ουκρανία, αυτό θα είναι εφικτό.

Τελευταία Νέα