Σε καιρούς οικονομικής αστάθειας και εκτίναξης του πληθωρισμού τα μεγάλα έργα τέχνης ίσως και να μπορούν να διασφαλίσουν τα επενδυτικά κεφάλαια δίνοντας υψηλές αποδόσεις. Με αυτό τον στόχο δημιουργήθηκε στο Λίχτενσταϊν εντός της ευρωπαϊκής κοινότητας το πρώτο χρηματιστήριο μετοχών τέχνης στον κόσμο, το ARTEX.

Οι ιδρυτές του ARTEX, ο πρίγκιπας Βενσεσλάς του Λίχτενσταϊν και μία ομάδα στελεχών από τράπεζες επενδύσεων, θα προσφέρουν τρόπους επενδύσεων και συναλλαγών σε μια νέα εναλλακτική κατηγορία περιουσιακών στοιχείων. Στόχος της ειδικής αγοράς ARTEX είναι να εισαγάγει έργα τέχνης αξίας άνω του 1 δισ. ευρώ τα επόμενα τρίμηνα. Οι μετοχές τους θα αφορούν αριστουργήματα της τέχνης, όπως πίνακες της Αναγέννησης, του Βαν Γκογκ ή του Μοντιλιάνι.

Η ARTEX, όπως αναφέρει το Bloomberg, απευθύνεται σε φιλότεχνους επενδυτές, πρόθυμους να αγοράσουν τίτλους έργων τέχνης, έστω και αν δεν πρόκειται ποτέ να έχουν ένα αριστούργημα στο σαλόνι τους. Ο διευθύνων σύμβουλος της ARTEX Γιασίρ Μπενζελούν – Τουιμί δήλωσε επίσης ότι το πρώτο εξάμηνο του 2023 πρόκειται να διαθέσουν τις μετοχές του πρώτου έργου ζωγραφικής που θα έχει εισαχθεί σε αυτό το χρηματιστήριο. Αν και δεν προσδιόρισε τον πίνακα, δήλωσε ότι πρόκειται για έναν από τους πιο διάσημους καλλιτέχνες όλων των εποχών, του οποίου τα έργα είναι προσιτά μόνο για τους υπερπλούσιους.

«Τα τελευταία 500 χρόνια πολύ λίγοι ήταν τυχεροί και ευφυείς κατορθώνοντας να έχουν πρόσβαση στην αγορά της τέχνης. Γι’ αυτό και προσπαθούμε να τη μεταφέρουμε σε μια ρυθμισμένη, προσιτή και ασφαλή πλατφόρμα» υπογραμμίζει ο Μπενζελούν Τουιμί, ο οποίος στο παρελθόν διετέλεσε στέλεχος του ομίλου UBS και της ΒΝΡ Paribas.

Ο ιστότοπος του ARTEX αναφέρει τους παράγοντες που η τέχνη θεωρείται νέα επενδυτική επιλογή: «Η τέχνη έχει αποδείξει στην ιστορία πεντακοσίων χρόνων της ότι είναι εγγυητής αξιών. Οι αποδόσεις των επενδύσεων τέχνης έχουν αποδειχθεί ανθεκτικές σε περιόδους μακροοικονομικής αβεβαιότητας».

Ο Μπενζελούν Τουιμί λέει ότι η Artex θα είναι δομημένη όπως ένα χρηματιστήριο: τα έργα θα εισαχθούν στο χρηματιστήριο με μια διαδικασία παρόμοια με τις αρχικές δημόσιες προσφορές, με τις τράπεζες να προωθούν έναν πίνακα στους πελάτες τους. Στη συνέχεια, θα υπάρχει μια δευτερογενής αγορά με τιμές σε πραγματικό χρόνο και μεσίτες που θα είναι έτοιμοι να αγοράσουν ή να πουλήσουν.

Και μεσαία εισοδήματα

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του νέου αυτού χρηματιστηρίου τα αριστουργήματα που θα έχει καταγράψει θα εκτεθούν σε μουσεία σε όλο τον κόσμο ώστε να τα εκτιμήσει ο κόσμος από μία άλλη ματιά, πέραν της καλλιτεχνικής τους αξίας. Η ARTEX ισχυρίζεται ότι θα προσφέρει ρευστότητα στην αγορά τέχνης, καθιστώντας γρήγορη και εύκολη για τους επενδυτές την αγορά και πώληση μετοχών σε εμβληματικά αριστουργήματα.

Τα spreads (η διαφορά μεταξύ των τιμών αγοράς και πώλησης) στην ARTEX θα διατηρηθούν σε χαμηλά επίπεδα, καθιστώντας το κόστος συναλλαγών στην τέχνη ιδιαίτερα ανταγωνιστικό σε σύγκριση με τις γκαλερί και τους οίκους δημοπρασιών. Μέσω της κλασματοποίησης, η ARTEX θα δώσει τη δυνατότητα σε ενδιαφερόμενους με μεσαίο εισόδημα να επενδύσουν για πρώτη φορά σε παγκοσμίου φήμης έργα τέχνης. Οι έμπειροι επενδυτές θα μπορέσουν να αποκτήσουν πρόσβαση σε μια ευρύτερη γκάμα έργων καλλιτεχνών με πολύ χαμηλότερες επενδυτικές δαπάνες.

Επιφυλάξεις

Το Bloomberg όμως επισημαίνει ότι θα είναι δύσκολο η ARTEX να πουλάει ή να αγοράζει μετοχές των έργων τέχνης χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις στις τιμές. Σε αντίθεση με τις μετοχές εταιρειών, που δημοσιεύουν έσοδα τριμήνου, οι επενδυτές δεν θα έχουν παρά ελάχιστη ενημέρωση ώστε να διαμορφώνουν άποψη για την αξία ενός έργου τέχνης.

Ωστόσο το εγχείρημα είναι μια δοκιμασία από την οποία θα αποδειχθεί κατά πόσον τα έργα τέχνης μπορούν να ενταχθούν στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου όπως οι μετοχές και τα ομόλογα. Πολλοί προσωπικοί σύμβουλοι επενδύσεων είναι επιφυλακτικοί και επισημαίνουν πως ένας πίνακας ζωγραφικής της Αναγέννησης δεν έχει ροές κεφαλαίων ούτε μερίσματα και έτσι πρόκειται για καθαρή κερδοσκοπία.

Από την πλευρά της, η ARTEX καθησυχάζει τους επίδοξους αλλά προβληματισμένους επενδυτές σχετικά με την αξία ενός έργου τέχνης επιλέγοντας κορυφαία έργα επιπέδου Ντα Βίντσι έως Πικάσο.

Έντυπη έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»