Αναζήτηση
Ιούλιος του 1974. Η Τζόαν Μπαέζ έρχεται στην Αθήνα. Η αμερικανίδα τραγουδίστρια της φολκ στο απόγειο της φήμης της ως στρατευμένης καλλιτέχνιδος έρχεται στην Ελλάδα σε μια εποχή ιδιαίτερα κρίσιμη στη νεότερη ιστορία της. Ο Γιώργος Λιάνης την υποδέχθηκε ως δημοσιογράφος των «ΝΕΩΝ» στον διεθνή αερολιμένα του Ελληνικού:
Στο μικρό «αλωνάκι της λευτεριάς» πούγινε τούτες τις μέρες το αεροδρόμιο του Ελληνικού έφθασε χθες και η τραγουδίστρια Τζόαν Μπαέζ. Ψηλή κι ευλύγιστη, με λυτά μαλλιά και αστραφτερό χαμόγελο, σήκωσε τα δάχτυλα στο σήμα της νίκης (μετά από απαίτηση των φωτογράφων) και μόλις έφθασε στον κύκλο των δημοσιογράφων έκανε μια υπόκλιση ειρωνευόμενη το φέρσιμο των «σταρ»…
Λίγο πριν είχε φτάσει η τσακισμένη φιγούρα της Ασπασίας Παπαθανασίου δίχως φανφάρες και ιαχές, με μια σπαρακτική λιτότητα, με ένα βουβό κλάμα που τόσυρε πρώτη μια μαυροντυμένη γυναίκα από το πλήθος φωνάζοντας αγριεμένα «Δεν θέλει χειροκρότημα αυτή. Είναι ηρωίδα».
Η Τζόαν Μπαέζ, που δεν της προσφέρθηκε ούτε μία ανθοδέσμη, αρνήθηκε να δώσει αυτόγραφα, μίλησε με χάρη, ευγένεια και εξυπνάδα στους δημοσιογράφους, φίλησε διαχυτικά τον Ντασσέν, με σεβασμό τη Λαίδη Φλέμινγκ και πέρασε γρήγορα στην όχθη των πολιτικών δηλώσεων που τόσο της… μόδας έγινε τελευταία.
Ηρθε τυχαία στην Ελλάδα. Πήγαινε από τις αραβικές χώρες προς το Ισραήλ, αλλά στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας κάτι συνέβη και τι «ευτυχής συγκυρία να περάσει ένα βράδυ με τους φίλους στην Αθήνα».
– Υπάρχει πιθανότητα να τραγουδήσετε εδώ;
– Τώρα ναι.
– Πώς αντιδράσατε μόλις μάθατε τις αλλαγές στην Ελλάδα;
– Ηπια με τον εαυτό μου στην υγεία της πατρίδας σας, έκλαψα για μια ώρα και έκανα μια μικρή προσευχή…
– Είναι αλήθεια πως δώσατε χρήματα για τους δικούς μας πολιτικούς κρατούμενους;
– Είχαμε δώσει, τα έσοδα μιας μεγάλης συναυλίας, περίπου 10.000 δολάρια. Ξέρετε εργάζομαι για τη Διεθνή Αμνηστία, είναι μικρή οργάνωση, αλλά σιγά σιγά μεγαλώνει.
– Τι νομίζετε για τον Νίξον;
– Ο,τι νόμιζα πάντα… Φοβάμαι ότι η καταδίκη του, πέρα από το να είναι ένα ευχάριστο γεγονός, δεν θα λύσει πολλά προβλήματα.
– Θα συνεχίσετε να ασχολείστε παράλληλα με την πολιτική και το τραγούδι στην Αμερική;
– Φυσικά. Αυτή είναι η ζωή μου.
– Ερχεστε πρώτη φορά στην Ελλάδα;
– Ναι.
– Γιατί δεν ήρθατε πριν;
– Πότε, με τους συνταγματάρχες;
– Για ποιες άλλες χώρες αγωνιζόσαστε;
– Αγωνίζομαι για τους πολιτικούς κρατούμενους τριάντα χωρών. Ανάμεσα σε αυτές η Χιλή, η Βραζιλία, η Πορτογαλία, η Ρωσία, η Τσεχοσλοβακία και οι Φιλιππίνες. Μόλις σβήσαμε από τον πίνακα την Ελλάδα…
– Για την αμερικανική ποπ μουσική τι έχετε να πείτε;
– Δεν είμαι πια ειδική. Για να καταλάβεις την αμερικανική «ποπ» πρέπει πλέον να παίρνεις πολλά ναρκωτικά!
– Το δικό σας τραγούδι τι ακριβώς είναι;
– Ενα μείγμα φολκ και ποπ μουσικής, σε πολιτικό πλαίσιο πάντα. Εχω τραγουδήσει για τους έλληνες σπουδαστές όταν τους συνάντησα. Τους έλεγα ένα παλιό τραγούδι της γαλλικής αντίστασης με ελληνικά λόγια: Στους τάφους άνεμοι σφυρίζουν, Ερχεται η λευτεριά και μεις μαζί απ’ τα σκοτάδια…
Η Μπαέζ τραγουδάει έξοχα και είναι μια πολύ όμορφη στιγμή. Τραγουδάει απροσποίητα, σεμνά, κρυστάλλινα, καθισμένη σε ένα πεζούλι στο αεροδρόμιο.
– Ποιες πολιτικές προσωπικότητες θαυμάζετε;
– Δεν ξετρελαίνομαι με αυτούς. Ξετρελαίνομαι με τους απλούς ανθρώπους.
– Τι ξέρετε για την Ελλάδα γενικότερα;
– Ω, ό,τι μου διηγόταν η Μελίνα. Θυμάμαι που έλεγε «Αχ, η πατρίδα μου είναι η πιο όμορφη και αυτός ο … δεν μ’ αφήνει να γυρίσω».
Η Τζόαν Μπαέζ με ευγένεια στράφηκε προς τη Λαίδη Φλέμινγκ σπάζοντας τον κλοιό των φωτογράφων κι έδωσε τέλος σε αυτήν την αστραπιαία γνωριμία μαζί της.
