Ο Κριστόφ Γκιλί είναι γεωγράφος στο επάγγελμα, αυτή τη στιγμή όμως είναι ο πιο περιζήτητος οικονομικός αναλυτής στη Γαλλία. Το τελευταίο βιβλίο του, «Nosociety», έγινε αμέσως μπεστ σέλερ, ενώ η Αριστερά έχει βρει στο πρόσωπό του την ελπίδα για την αναγέννησή της. Στις ομιλίες και συνεντεύξεις του μιλάει για την ξεχασμένη Γαλλία, τη Γαλλία της περιφέρειας, θύμα της κοινωνικής και γεωγραφικής της απόστασης από το κέντρο. Αυτή η Γαλλία, που επιτίθεται στις ελίτ των μεγαλουπόλεων, στρέφεται πλέον προς τον λαϊκισμό.
Ποια είναι η μεγάλη πληγή της Γαλλίας σήμερα; Γιατί όλη αυτή η αναταραχή;
Η πληγή που μαστίζει σήμερα τη Γαλλία είναι η ίδια που μαστίζει και τις ΗΠΑ, τη Βρετανία, τη Γερμανία, την Ελλάδα και πολλές άλλες χώρες. Είναι το οικονομικό της μοντέλο που έχει εκτροχιαστεί. Προσέξτε, όμως, δεν λέω ότι πρέπει να ανατρέψουμε ή να αναστρέψουμε τη ροή της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας και να πάμε σε κάτι άλλο. Οχι. Αυτό, μάλιστα, ήταν το αφήγημα του Τσίπρα και απέτυχε παταγωδώς. Το πρόβλημα είναι πως έχουμε ένα μοντέλο που πετυχαίνει τον στόχο του να παράγει πλούτο, αποτυγχάνει όμως να συμπεριλάβει στους επωφελουμένους τη μεσαία τάξη, δηλαδή την πλειονότητα του κόσμου. Το πρόβλημα, λοιπόν, δεν είναι πως δεν υπάρχουν χρήματα για τον κόσμο. Το αντίθετο, μάλιστα. Αν κοιτάξετε, π.χ., στη Γαλλία, το ΑΕΠ της αυξάνεται συνεχώς τα τελευταία 30 χρόνια. Δηλαδή, εδώ και δεκαετίες κυκλοφορούν στη χώρα όλο και περισσότερα χρήματα. Από την άλλη, όμως, αυξάνονται παράλληλα η ανεργία, η ανασφάλεια και η κοινωνική αστάθεια!
Εχει σχέση αυτό με εκείνο που αποκαλείτε «Γαλλία της περιφέρειας»;
Απόλυτη! Από τη δεκαετία του ‘ 90 φτιάχνω διάφορους χάρτες της χώρας με κύριο κριτήριο διαχωρισμού το επαγγελματικό / εισοδηματικό προφίλ των κατοίκων. Διαπίστωσα, λοιπόν, πως η πλειονότητα των εργατών, των εργαζομένων σε ενδιάμεσα επαγγέλματα και των ανθρώπων χαμηλού εισοδήματος γενικώς ζει μακριά από τις μεγάλες πόλεις που συμμετέχουν ενεργά στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία. Ζουν δηλαδή μακριά από τις πόλεις όπου δημιουργούνται πλούτος και θέσεις εργασίας. Και αυτό ήταν για μένα μια τεράστια έκπληξη. Διότι οι κατηγορίες αυτές ανθρώπων δεν έχουν εξαφανιστεί από τα ραντάρ, απλώς δεν βρίσκονται στο οπτικό πεδίο της πολιτικής ελίτ. Είναι όμως εδώ. Και αυτοί και οι ανάγκες τους. Ζουν στις πόλεις μικρού ή μεσαίου μεγέθους, καθώς και στην ύπαιθρο. Και στο σύνολό τους πολλές φορές αποτελούν την πλειονότητα.
Αυτή η Γαλλία είναι που διαμαρτύρεται με τα Κίτρινα Γιλέκα;
Ναι. Η κοινωνική αστάθεια προκαλεί τεράστιο φόβο για το μέλλον. Είναι συναρπαστικό το να παρατηρεί κανείς πως όλα τα λαϊκιστικά κινήματα που αναδύονται σήμερα στην Ευρώπη έχουν την ίδια κοινωνική και γεωγραφική ταυτότητα. Η γαλλική περιφέρεια που διαμαρτύρεται με τα Κίτρινα Γιλέκα είναι η αγγλική επαρχία που ψήφισε Brexit. Και κάθε φορά που αυτό το αποτέλεσμα αποδεικνύεται στην πράξη πρέπει να μας χτυπούν καμπανάκια. Η γαλλική πολιτική τάξη, όλοι αυτοί που αφ’ υψηλού ανακαλύπτουν ξαφνικά τα Κίτρινα Γιλέκα, θυμίζει πολύ τη βρετανική άρχουσα τάξη τη στιγμή του Brexit: ανακαλύπτουν ξαφνικά ότι υπάρχει κι ένας λαός. Ετσι δεν έγινε και στην Ελλάδα;
Πιστεύετε, πάντως, πως βαίνει προς εκτόνωση η κρίση αυτή;
Δεν ξέρω πώς μπορεί να καταλαγιάσει σύντομα, όταν είναι τόσο βαθιά και εκτεταμένη. Το δυτικό σύστημα, όπως λειτουργεί σήμερα, αφήνει απέξω την πλειονότητα των ανθρώπων. Τα Κίτρινα Γιλέκα είναι ένα κίνημα υπαρξιακό. Πέραν των φόρων, ενάντια στους οποίους διαμαρτύρεται, θέλει να φωνάξει και την παρουσία του. Να φωνάξει ότι υπάρχει. Γι’ αυτό και φορούν κίτρινα φωσφοριζέ γιλέκα, για να πουν «δεν είμαστε πλέον αόρατοι». Κατά τον ίδιο τρόπο, οι Βρετανοί δεν ψήφισαν για να βγουν, σώνει και καλά, από την Ευρώπη, αλλά η εργατική τάξη, δηλαδή η πλειοψηφία, θέλησε να διαμαρτυρηθεί και να φωνάξει ότι είναι εκεί, ότι είναι παρούσα, είναι πλειοψηφική αλλά αόρατη για την εξουσία.
Ο Αλέξης Τσίπρας είναι αριστερός, κατά τη γνώμη σας;
Δεν θα μπορούσα να σας απαντήσω με ένα «ναι» ή με ένα «όχι». Στην αρχή, όταν ξεκίνησε, ήταν. Σήμερα το κόμμα του είναι ένα κόμμα σαν τα υπόλοιπα, διαχειρίζεται τα τρέχοντα θέματα, αλλά είναι αποκομμένο από τις κοινωνικές συνθήκες που επικρατούν στη χώρα. Γι’ αυτό και, τελικά, είτε βρίσκεται ο Τσίπρας στην εξουσία είτε ένα κόμμα της Δεξιάς, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Αυτό θα το δείτε και στις πορείες διαμαρτυρίας. Ο κόσμος αδιαφορεί πλέον για το δίπολο Αριστερά – Δεξιά. Οι περισσότεροι, μάλιστα, απέχουν κι από τις εκλογές. Υπάρχει μια διευρυνόμενη διαφορά μεταξύ του τι δίνουν οι πολιτικοί στον κόσμο και του τι περιμένει ο κόσμος από αυτούς. Γι’ αυτό και τα παραδοσιακά κόμματα πρέπει να ανταγωνιστούν τον λαϊκισμό.
Πρέπει να θεωρήσουμε τα Κίτρινα Γιλέκα ως το έτος μηδέν. Δεν μπορούμε πια να βλέπουμε τα πράγματα όπως πριν. Οι άνθρωποι αυτοί δεν απορρίπτουν την πολιτική. Αντιθέτως, αισθάνονται ότι η πολιτική δεν μπορεί πλέον να απορρίπτει αυτούς. Το οικονομικό σύστημα τους πολεμά πολιτισμικά, τους κυνηγά γεωγραφικά κ.λπ. Γι’ αυτό, αν δεν καταπολεμήσουμε τον λαϊκισμό, στην εξουσία θα ανέλθουν οι εξτρεμιστές, οι ακραίοι. Και πρέπει να καταστείλουμε τους λαϊκιστές όσο είναι ακόμα καιρός…
Αναζήτηση
