Σε αναζήτηση πειστικής γραμμής που θα τη βοηθήσει να εξέλθει από τη δυσμενή επικοινωνιακή και πολιτική κατάσταση βρίσκεται η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ καθώς η τραγωδία της Ανατoλικής Αττικής με τους δεκάδες νεκρούς, τραυματίες και αγνοούμενους, ρίχνει βαριά σκιά επάνω της.

Η κυβέρνηση εξαρχής έδειξε να πελαγοδρομεί στη διαχείριση μιας έκτακτης κατάστασης, μιας κρίσης που όμοιά της δεν είχε κληθεί να αντιμετωπίσει τα τριάμισι χρόνια που βρίσκεται ο Αλέξης Τσίπρας στην Πρωθυπουργία και ουδείς δύναται να εκτιμήσει το ακριβές τίμημα του πολιτικού κόστους που θα κληθεί να πληρώσει.

Το αρχικό σοκ, η αμηχανία, ακόμα και ο αιφνιδιασμός για το μέγεθος της τραγωδίας διαδέχθηκαν τη συνειδητή επιχείρηση πολιτικής και επικοινωνιακής διαχείρισης της κατάστασης, η οποία όμως είχε πάρα πολλά λάθη, παρά τις συνεχείς και γρήγορες κινήσεις.

Το κυρίαρχο στοιχείο αυτής της επιχείρησης ήταν να βρεθεί εκτός κάδρου ο Πρωθυπουργός και να μην πληγεί η εικόνα του. Το βάρος σήκωσαν οι αρμόδιοι υπουργοί, ενώ ο Αλέξης Τσίπρας εμφανίστηκε δημόσια μετά την πρώτη του επίσκεψη, αργά το βράδυ την περασμένη Δευτέρα στο Κέντρο Επιχειρήσεων της Πυροσβεστικής στο Χαλάνδρι και χθες στο Υπουργικό Συμβούλιο στο Μέγαρο Μαξίμου, όπου είχαν γίνει πολλές συσκέψεις τις τελευταίες ημέρες υπό την προεδρία του.

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΛΙΜΑΤΟΣ. Η επιλογή του Αλέξη Τσίπρα για «ασύμμετρο φαινόμενο» από την πρώτη στιγμή και ενώ βρισκόταν στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, εντασσόταν στο πλαίσιο της δημιουργίας κλίματος ότι οι πυρκαγιές προήλθαν από έργο εμπρηστών. Ακόμα και οι ερωτήσεις που έκανε ενώπιον των τηλεοπτικών συνεργείων στη σύσκεψη το βράδυ της περασμένης Δευτέρας, κινούνταν στη λογική της ενίσχυσης του επιχειρήματος περί εμπρησμού.

Εξάλλου είχε αρχίσει να διαμορφώνεται από μεγάλο τμήμα της κυβέρνησης η συγκεκριμένη θεωρία, αν και δεν είχε γίνει εξαρχής αποδεκτή από αρκετούς υπουργούς και βουλευτές, καθώς στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος διατυπώθηκαν εκ διαμέτρου αντίθετες εκτιμήσεις για το πώς εκδηλώθηκαν και πού οφείλονται οι πυρκαγιές.

Με την επιλογή του ο Πρωθυπουργός θύμισε την αντίστοιχη επιχειρηματολογία περί «ασύμμετρων απειλών» που ήταν η κυρίαρχη επωδός της κυβέρνησης Κώστα Καραμανλή στις πυρκαγιές του 2007. Η θεωρία αυτή ενισχύθηκε με την απόφαση του Αλέξη Τσίπρα να συμμετάσχει στη μεγάλη σύσκεψη που έγινε στο Μεγάρο Μαξίμου την περασμένη Τρίτη, όπου παρέστη και ο διοικητής της ΕΥΠ Γιάννης Ρουμπάτης.

Από εκείνη τη στιγμή είχε αρχίσει να οικοδομείται η θεωρία της συνωμοσίας, όπως έλεγαν με ειρωνικό τρόπο στελέχη της αντιπολίτευσης στο παρασκήνιο και την προσπάθεια να πληγεί η κυβέρνηση σε μια χρονική στιγμή που διαμορφώνονταν πιο ευνοϊκές συνθήκες για την ίδια με το τέλος του Μνημονίου.

ΔΕΝ ΕΙΧΕ ΑΠΟΔΟΧΗ. Η στρατηγική του Μεγάρου Μαξίμου εξ αρχής δεν είχε γίνει πλήρως αποδεκτή από πολλά στελέχη, ενώ ο Πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης ήταν αρκετά προσεκτικός. Μάλιστα, όταν ρωτήθηκε για την «ασύμμετρη απειλή», δεν υιοθέτησε λογική συνωμοσιολογίας που είχε αρχίσει να προωθείται τις πρώτες ώρες της τραγωδίας. «Προσώρας έχει να κάνει με το φυσικό φαινόμενο το οποίο διαμόρφωσε συνθήκες που δεν ήταν αντιμετωπίσιμες… Προσώρας δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι είχαμε ασύμμετρη απειλή, με την έννοια της υποβολιμαίας και εμπρηστικής δράσης» είπε με νόημα. Αντίθετα, ο υπουργός Εσωτερικών Πάνος Σκουρλέτης σημείωσε ότι πρέπει να ερευνηθεί τι έγινε άμεσα και μεσοπρόθεσμα, άσχετα από τις υψηλές θερμοκρασίες και τους ανέμους, ενθαρρύνοντας εμμέσως το σενάριο περί εμπρησμού.

Ακολούθησε ένα 48ωρο περίπου, κατά το οποίο δεν ενισχύθηκε το σενάριο των εμπρησμών, αν και έγιναν στοχευμένες διαρροές σε ορισμένα ΜΜΕ με αυτή τη θεωρία και δόθηκε έμφαση στην αυθαίρετη δόμηση –το σημείωσε ιδιαίτερα ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης που δεν αναφέρθηκε στο ενδεχόμενο εμπρησμών –και στους θυελλώδεις ανέμους που επικρατούσαν στην περιοχή.

Μόνο που αυτό το σενάριο δεν είχε πολλούς υποστηρικτές και είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι πάρα πολλοί βουλευτές και αρκετά μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου απέφυγαν εδώ και τέσσερις μέρες μετά το ξέσπασμα της φονικής πυρκαγιάς να τοποθετηθούν δημόσια και να στηρίξουν την κυβέρνηση.

Αρκετοί φοβούνται να εμπλακούν, μη θέλοντας να βρεθούν στο κάδρο και να απολογούνται για πολιτικές ευθύνες. Και στη συγκεκριμένη περίπτωση αποδεικνύεται, αν και κόμμα της Αριστεράς με τον όρο συντροφικότητα ψηλά στο επίπεδο της ιεραρχίας, ότι «η νίκη έχει πολλούς πατέρες, ενώ η ήττα κανέναν».

ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΟΧΕΥΣΗΣ. Επί της ουσίας φάνηκαν μόνο οι αρμόδιοι υπουργοί Νίκος Τόσκας, Πάνος Σκουρλέτης, Χρήστος Σπίρτζης, Πάνος Καμμένος και ο έχων το γενικό πρόσταγμα της επικοινωνιακής διαχείρισης Δημήτρης Τζανακόπουλος, αλλά και ο γ.γ. Πολιτικής Προστασίας Γιάννης Καπάκης, οι αρχηγοί της Πυροσβεστικής και της Ελληνικής Αστυνομίας Σωτήρης Τερζούδης και Κώστας Τσουβάλας.

Από το βράδυ της Πέμπτης όμως η επιχείρηση της κυβέρνησης άλλαξε και πάλι στόχευση, και εκτός από την επισήμανση για την αυθαίρετη δόμηση και τα διαχρονικά λάθη των κρατικών υπηρεσιών και τους θυελλώδεις ανέμους (σ.σ.: ουσιαστικά θυμίζοντας τη θεωρία περί «στρατηγού ανέμου» του Βύρωνα Πολύδωρα), δόθηκε έμφαση στο επιχείρημα περί εμπρησμών.

Μάλιστα, δόθηκε έκτακτη συνέντευξη Τύπου όπου παρουσιάστηκαν στοιχεία από δορυφόρους και από τα οποία, όπως ειπώθηκε, προκύπτουν σοβαρές ενδείξεις εμπρησμού. Μένει να φανεί κατά πόσον αυτή η γραμμή θα αποδώσει για την κυβέρνηση που είναι με την πλάτη στον τοίχο.