Υπό κανονικές συνθήκες οι πρώτες 100 ημέρες μιας κυβέρνησης είναι ευκαιρία απολογισμού για την περίοδο προσαρμογής. Ο τρίτος «μεγάλος συνασπισμός» της Χριστιανικής Ενωσης με τους Σοσιαλδημοκράτες όχι μόνο δεν χρειαζόταν περίοδο προσαρμογής, αλλά ξεκίνησε ύστερα από έναν επώδυνο τοκετό και εμφανή σημάδια κόπωσης, καθώς κυβερνά στη Γερμανία τα εννιά από τα 13 τελευταία χρόνια. Και η καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ πρέπει να διασώσει την παραπαίουσα κυβέρνησή της.

Η θρυαλλίδα που πυροδότησε την κυβερνητική κρίση είναι το Προσφυγικό. Ο συντηρητικός, χριστιανοκοινωνιστής υπουργός Εσωτερικών Χορστ Ζεεχόφερ δεν έκρυψε ποτέ ότι θέλει μία εθνική λύση στο Προσφυγικό. Θέλει να την εφαρμόσει με την άμεση επιστροφή των προσφύγων από τα γερμανικά σύνορα στις χώρες της ΕΕ όπου έχουν καταγραφεί. Πατάει στις ρυθμίσεις της οδηγίας του Δουβλίνου που ορίζει ότι πρόσφυγες και μετανάστες επαναπροωθούνται στην πρώτη χώρα εισόδου τους στην ΕΕ. Η ρύθμιση αυτή διασφαλίζει στα χαρτιά προνομιακή θέση στη Γερμανία, μόνον από αέρος φτάνει κάποιος στη Γερμανία χωρίς να περάσει από άλλη χώρα – μέλος της ΕΕ. Αλλά μόνο στα χαρτιά, διότι η έξαρση της προσφυγικής κρίσης το 2015-16 έδειξε ότι η συμφωνία, de facto, δεν λειτουργεί. Τώρα ο Ζεεχόφερ εκβιάζει τη Μέρκελ να κλείσει τα σύνορα της Γερμανίας, όπως τα έκλεισε ο Ορμπαν στην Ουγγαρία.

Η Μέρκελ είναι η τελευταία που θα ακολουθούσε τον Ορμπαν. Επιμένει σε «ευρωπαϊκή» λύση. Αλλά η αναθεώρηση της οδηγίας του Δουβλίνου από την ΕΕ αργεί και η νέα κυβέρνηση των λαϊκιστών στην Ιταλία δεν αφήνει πολλά περιθώρια επιτυχίας στο σχέδιο της Μέρκελ να συνάψει η Γερμανία διμερείς συμφωνίες με άλλες χώρες – μέλη της ΕΕ για την επαναπροώθηση προσφύγων. Εάν η «ευρωπαϊκή λύση» της Μέρκελ καταλήξει σε φιάσκο στην αυριανή μίνι σύνοδο της ΕΕ και στο Συμβούλιο Κορυφής την επόμενη εβδομάδα, τότε θα ακολουθήσει από την 1η Ιουλίου η τελευταία πράξη του έργου. Ο υπουργός Εσωτερικών Χορστ Ζεεχόφερ θα προχωρήσει στην εφαρμογή των μέτρων για επαναπροώθηση προσφύγων στα σύνορα, δηλαδή κλείσιμο των γερμανικών συνόρων.

Η καγκελάριος θα υποχρεωθεί να παρέμβει, να ακυρώσει τα μέτρα και να παύσει τον υπουργό Εσωτερικών, ο οποίος είναι πρόεδρος του τρίτου κυβερνητικού εταίρου, της Χριστιανοκοινωνικής Ενωσης (CSU). Oι Χριστιανοκοινωνιστές θα αποχωρήσουν από την κυβέρνηση, ο κυβερνητικός συνασπισμός θα διαλυθεί. Το φάντασμα των νέων εκλογών θα επανέλθει, καθώς οι Χριστιανοδημοκράτες της Μέρκελ και οι Σοσιαλδημοκράτες της Νάλες δεν συγκροτούν πλειοψηφία στην Μπούντεσταγκ. Η Γερμανία, χώρα ταυτισμένη με την κυβερνητική σταθερότητα, θα μπει σε μία πρωτοφανή, στη μεταπολεμική της Ιστορία, κυβερνητική κρίση, από την οποία ο σίγουρα κερδισμένος θα είναι το ακροδεξιό AfD.

Το Προσφυγικό είναι μόνον η αφορμή. Η κυβερνητική κρίση είναι έκφραση των βαθύτερων διεργασιών που συντελούνται στον πολιτικό χάρτη της Γερμανίας. Είναι οι επιπτώσεις από τη γερμανική εκδοχή του λαϊκιστικού κύματος που σαρώνει τα τελευταία χρόνια την Ευρώπη και τη Δύση. Η Γερμανία, η οποία είχε μείνει σχετικά αλώβητη, μπαίνει σε φάση αναδιάταξης των πολιτικών δυνάμεων, με ό,τι αναταράξεις αυτή συνεπάγεται. Οι παλιές σταθερές δεν υπάρχουν. Η παραδοσιακή αντιπαλότητα μεταξύ Δεξιάς και Αριστεράς εκλείπει, νέες διαχωριστικές γραμμές διαπερνούν οριζόντια τους κομματικούς σχηματισμούς, με κριτήρια την προοδευτικότητα ή τον συντηρητισμό, τους μετανάστες και τους πρόσφυγες, την περισσότερη ή λιγότερη Ευρώπη, την παγκοσμιοποίηση ή την εθνική περιχαράκωση.

Ετσι εξηγείται ότι οι Σοσιαλδημοκράτες παραμένουν βαλτωμένοι στο 20% χωρίς προοπτική επανάκαμψης. Η Μέρκελ μετατόπισε τη γερμανική Δεξιά στο Κέντρο και τώρα η Χριστιανοκοινωνική Ενωση της Βαυαρίας φλερτάρει με το διαζύγιο από τη Χριστιανοδημοκρατική Ενωση (CDU) για να εξαπλωθεί σε ολόκληρη τη Γερμανία και να καλύψει τον δεξιό χώρο που έμεινε κενός και αλωνίζει το ακροδεξιό AfD.

Μία «συντηρητική επανάσταση» επιχειρείται αυτή τη στιγμή στη Γερμανία και έχει ιδεολογικό ηγέτη τον Χριστιανοκοινωνιστή Αλεξάντερ Ντόμπριντ, πρόεδρο της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της CSU στην Μπούντεσταγκ. Συνοδοιπόρος του είναι ο βαυαρός πρωθυπουργός Μάρκους Ζέντερ. Αυτοί οι δύο μαζί με τον πρόεδρο της CSU Χορστ Ζεεχόφερ αισθάνονται πολύ πιο κοντά στον αυστριακό καγκελάριο Σεμπάστιαν Κουρτς και στον ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Ορμπαν, παρά στη γερμανίδα καγκελάριο. Οι σχέσεις των τριών μεταξύ τους δεν είναι οι καλύτερες, αλλά έχουν έναν κοινό εχθρό: την Ανγκελα Μέρκελ. Το Προσφυγικό είναι το όπλο τους κατά της Μέρκελ. Προπαγανδίζουν ότι η καγκελάριος άνοιξε τα σύνορα της Γερμανίας σε ένα εκατομμύριο πρόσφυγες, ενώ στην πραγματικότητα τα σύνορα ήταν ανοιχτά και η Μέρκελ το μόνο που έκανε ήταν να ανταποκριθεί στην παράκληση Ουγγαρίας και Αυστρίας να δεχτεί τους πρόσφυγες που βρίσκονταν εκεί.

Η Ανγκελα Μέρκελ έχει πει ότι σκέφτηκε αρκετά πριν αποφασίσει να διεκδικήσει μία ακόμη τετραετία. Η Χριστιανική Ενωση δεν έχει άλλη εναλλακτική λύση για την καγκελαρία. Αλλά ο ιδεολογικός πόλεμος που δέχεται από τους πρωτεργάτες της «συντηρητικής επανάστασης» δεν τελείωσε. Θα ενταθεί και στο τέλος μπορεί να της κοστίσει και την καγκελαρία.