Τον Δεκέμβριο του 1967, ο ούγγρος προπονητής του Ολυμπιακού Μάρτον Μπούκοβι έφυγε για πολιτικούς λόγους από τη χώρα μας. Αν και τα πλάκωνε η φοβέρα του καθεστώτος, οι φίλαθλοι δεν κατάπιαν σιωπηλά την εκδίωξη του ειδώλου τους. Κατέβηκαν στους δρόμους, άναψαν φωτιές, έσπασαν τζαμαρίες, φώναξαν. Οι διαδηλώσεις που ξέσπασαν και κράτησαν για τρεις μέρες ήταν στην ουσία οι πρώτες με περιεχόμενο κατά της δικτατορίας –και οι μεγαλύτερες ώς την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Ο συγγραφέας Διονύσης Χαριτόπουλος εξιστορεί τα γεγονότα στο βιβλίο του «Τη νύχτα που έφυγε ο Μπούκοβι».

Μια ανάλογη συγκέντρωση έγινε την περασμένη Κυριακή κατά του Ευκλείδη Τσακαλώτου που μιλούσε στον Πειραιά. Ο Τσακαλώτος έχει φωτογραφιστεί στην εξέδρα επισήμων του ΠΑΟΚ πλάι στον Ιβάν Σαββίδη –μιας ομάδας για την οποία υπάρχει διάχυτη η αίσθηση ότι, φέτος, θα έπαιρνε, τη κυβερνητική επινεύσει, πρωτάθλημα. Ο πρόεδρός της που εισέβαλε στο γήπεδο με την κουμπούρα συνέβαλε ώστε το πρωτάθλημα να αποδράσει από την Τούμπα, ωστόσο οι φίλαθλοι μπορούν να έχουν ένστικτο και να διαμαρτύρονται αν κρίνουν ότι αδικούνται. Ετσι έπραξαν και οι φίλαθλοι του Ολυμπιακού. Αποτέλεσμα; Τους διέλυσαν με ιδιαίτερη βιαιότητα τα ΜΑΤ ενώ ο υπουργός Δικαιοσύνης Σταύρος Κοντονής έκανε μια προκλητικότατη δήλωση κατά των διαδηλωτών, της αντιπολίτευσης, του Τύπου, της ιδιοκτησίας του Ολυμπιακού. Τα ίδια πάνω-κάτω επανέλαβε, χθες, και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος, ο οποίος θεωρεί ότι οι διαμαρτυρόμενοι φίλαθλοι είναι εγκάθετοι και χρησιμοποιούνται ως ασπίδα στα επιχειρηματικά συμφέροντα του Βαγγέλη Μαρινάκη.

Οι κυβερνητικοί παράγοντες, που δείχνουν συντονισμό και κοινή γραμμή, είναι βέβαιο ότι θορυβήθηκαν με την πρώτη αντικυβερνητική συγκέντρωση την οποία δεν μπορούν να ελέγξουν χωρίς να χρησιμοποιήσουν άγρια βία. Και θορυβήθηκαν επειδή, ίσως, κατανοούν ότι, ακόμα κι αν έχουν καταπνιγεί οι κουρασμένοι και ηττημένοι εκπρόσωποι της μεσαίας τάξης, την οποία διέλυσαν οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, οι οπαδοί μιας λαϊκής ομάδας δεν έχουν την ίδια ηττοπαθή αντίδραση. Οι οπαδοί του Ολυμπιακού, οι «μαουνιέρηδες», οι «γαύροι», δεν είναι χειραγωγούμενοι πελάτες καμίας πολιτικής ή άλλης εξουσίας. Κι αυτό έχει θορυβήσει την κυβέρνηση και στελέχη της όπως ο Σταύρος Κοντονής που έχουν συνηθίσει να ελέγχουν διά της χειραγωγήσεως.

ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ. Από τα χρόνια του Ρήγα και του ΚΚΕ εσωτερικού ο Σταύρος Κοντονής ήταν μια ιδιαίτερη περίπτωση. Ηταν και παρέμεινε ένας sui generis. Με το ένα πόδι στον διεθνιστικό χαρακτήρα του πολιτικού ιδεώδους του και με το άλλο στην τοπικιστική ιδιαιτερότητα της Ζακύνθου, της ιδιαίτερης πατρίδας του. Με το ένα πόδι στη δημοκρατική ταυτότητα και στην κριτική προς τον «υπαρκτό σοσιαλισμό» (όπως λέγαμε τότε τον εφαρμοσμένο κομμουνισμό), με το άλλο στον σχεδόν αριστερίστικο αντιδυτικισμό, ζούσε πάντα διχασμένος.
Πίστευε κανείς ότι, τουλάχιστον, θα ισορροπούσε μέσω της νομικής επιστήμης, την οποία στο διάλειμμα των συνδικαλιστικών αγώνων του σπούδασε. Τα νομικά, λένε οι θεράποντές τους, οργανώνουν τον νου, δυναμώνουν την κριτική σκέψη, οξύνουν το αίσθημα του δικαίου.

Στην περίπτωση του Σταύρου Κοντονή, όμως, όσο περνούσε ο καιρός κέρδιζε έδαφος ο δογματισμός. Τον είχε κερδίσει ο τρόπος ζωής στις κομμουνιστικές χώρες, όποιες τελοσπάντων επισκέφτηκε ως κομματικό μέλος (ανάμεσά τους η Βόρεια Κορέα, όπου παρέλασε με την ελληνική σημαία); Ποιος ξέρει. Το θέμα είναι ότι πίστεψε πολύ στο όραμα του κομμουνισμού, τόσο πολύ ώστε να επιχειρήσει να δώσει και μαθήματα σε πολιτικούς χωρών που τον έζησαν στο πετσί τους. Το περασμένο καλοκαίρι επέκρινε δημοσίως τον Ούρμας Ρέινζαλου, υπουργό Δικαιοσύνης της Εσθονίας διότι σε εκδήλωση που διοργάνωνε η χώρα του παρουσιάζονταν ως εξίσου ολοκληρωτικά και φονικά και το ναζιστικό καθεστώς και η ΕΣΣΔ. «Σε αντίθεση με την Ελλάδα, η Εσθονία έχει βιώσει την εμπειρία του να βρίσκεται υπό δύο κυριαρχίες, υπό δύο ολοκληρωτικά καθεστώτα», του απάντησε μεταξύ άλλων ο εσθονός ομόλογός του. «Η χώρα κατακτήθηκε από τη Σοβιετική Ενωση το 1940, έπειτα από τους Ναζί το 1941 και μετά ξανά όταν η σοβιετική κυριαρχία συνέχισε το 1944 έως τον Αύγουστο του 1991. Με βάση, λοιπόν, την εμπειρία της χώρας μου και των ανθρώπων της, αμφισβητώ σθεναρά τον ισχυρισμό σας ότι ο Κομμουνισμός είχε και θετικές πλευρές». Τη θέση του αυτή διάνθισε με πληροφορίες για τα γκουλάγκ, τον εξανδραποδισμό χιλιάδων πολιτικών διαφωνούντων, ακόμα και μελών του κομμουνιστικού κόμματος που έπεφταν σε δυσμένεια.

ΑΝΤΙΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ. Εμαθε τίποτα από το μικρό μάθημα του εσθονού ομολόγου του ο Σταύρος Κοντονής;

Οσο έμαθε και από τις σπουδές του στη Νομική τι σημαίνει διάκριση των εξουσιών.

Για τον σημερινό υπουργό Δικαιοσύνης η διάκριση των εξουσιών είναι κάτι σαν θεωρητική πολυτέλεια όσων ζουν σε δημοκρατίες. Αλλά στο καθεστώς που ο ίδιος ονειρεύεται αυτά είναι ψιλά γράμματα. Τι σημασία έχουν οι δημοκρατικοί κανόνες για έναν πολιτικό ο οποίος έχει διδαχθεί μόνο τον αυταρχισμό;
Ο Κοντονής και ο Τζανακόπουλος, που έχουν αναλάβει τη λάσπη κατά της λαϊκής οργής που φουντώνει στον Πειραιά, είναι στελέχη μιας κυβέρνησης που έχει ανεχθεί, αν δεν έχει υποθάλψει την ανομία. Ο Κοντονής, π.χ., έχει αποκαλέσει στη Βουλή «συλλογικότητα» τους Ρουβίκωνες, τους αισθάνεται συγγενείς και ομοϊδεάτες. Οπως, άλλωστε, συγγενείς και ομοϊδεάτες αισθάνεται η κυβέρνηση τους ταραξίες των πανεπιστημίων και των Εξαρχείων. Αυτοί είναι στην υπηρεσία της.

Εκείνο που όντως φοβάται είναι ό,τι δεν μπορεί να χειραγωγήσει, την ίδια λαϊκή δύναμη μπροστά στην οποία τρόμαξε η χούντα. Τα γεγονότα της νύχτας που έφυγε ο Μπούκοβι δείχνουν τη δυναμική των φιλάθλων όταν νιώσουν ότι τους πατάς τον κάλο.

Τελευταία Νέα