Τουσκ, Μόρια, Κόσοβο και διδάγματα για σήμερα

O Γιάννης Μουζάλας δήλωσε πρόσφατα στο «Spiegel» ότι δεν μπορεί να εγγυηθεί πως δεν θα υπάρξουν νεκροί στη Μόρια. Αν η δήλωση αυτή διαβαστεί σε συνδυασμό με τη «βόμβα» Τουσκ (πρόταση κατάργησης της υποχρέωσης των χωρών της ΕΕ να υποδέχονται πρόσφυγες, άρα αύξηση των προσφυγικών πιέσεων σε Ελλάδα και Ιταλία), φαίνεται ότι τα πράγματα απαιτούν επείγουσα ανάληψη σοβαρών πρωτοβουλιών.

Ακούγεται η περιρρέουσα –και προφανώς ανομολόγητη –άποψη, ότι σκοπίμως δεν βελτιώνονται οι συνθήκες, για να αποθαρρύνεται, έτσι, η έλευση νέων προσφύγων και μεταναστών. Δεν θέλω να την πιστέψω. Οποια σκοπιμότητα και αν υπάρχει, δικαιολογημένη ή μη, αυτή σταματά, πρέπει να σταματά, μπροστά στην κόκκινη γραμμή που είναι το απορημένο βλέμμα του μικρού παιδιού που ξεπαγιάζει μέσα στην παγωμένη σκηνή. Κανένας σκοπός δεν αγιάζει όλα τα μέσα.

Η επίκληση της σκοπιμότητας έχει ένα πλεονέκτημα: συγκαλύπτει την ανεπάρκεια… Οπως συγκάλυψη ανεπάρκειας είναι και η επίρριψη ευθυνών σε άλλους, στην Αυτοδιοίκηση, στον κακό καιρό, στο κακό το ριζικό μας, ενδεχομένως. Δεν θα αντέξω να μη θυμηθώ ότι κακός καιρός και αντιδράσεις της Αυτοδιοίκησης, αλλά και άλλες διεθνούς χαρακτήρα δυσκολίες, υπήρχαν και στην προσφυγική, και όχι μόνο, κρίση του Κοσόβου, τον Μάρτιο του 1999. Οταν η μέριμνα για την υποδοχή προσφύγων συνδυάστηκε με επιτυχία με την προσπάθεια συγκράτησής τους εκτός συνόρων μας.

Τότε, μέσα σε μια – δυο εβδομάδες, υπό τον συντονισμό του ελληνικού υπουργείου Εσωτερικών, στήθηκαν δύο μεγάλα συγκροτήματα υποδοχής κοσοβάρων προσφύγων, στα Τίρανα και στα Σκόπια, αλλά και κατά τόπους καταυλισμοί στις ίδιες χώρες. Για τον ίδιο σκοπό, την εκτός συνόρων μας συγκράτησή τους, στέλνονταν αεροπορικά από την Ελλάδα καθημερινά τόνοι τροφίμων και λοιπών εφοδίων. Για κάθε ενδεχόμενο όμως, είχαν ετοιμασθεί στην Ελλάδα και πέντε χιλιάδες θέσεις υποδοχής τους, όχι σε σκηνές, αλλά σε κτίρια κατασκηνώσεων, πρώην στρατοπέδων κ.λπ. Εχοντας φροντίσει να πεισθούν και οι τοπικές κοινωνίες και η Αυτοδιοίκηση. Τελικώς, επετεύχθη να μην έλθουν οι πρόσφυγες στην Ελλάδα. Ενα μεγάλο μέρος τους έφυγε κατευθείαν για την Αυστραλία μέσω Θεσσαλονίκης. Διδάγματα για σήμερα;

Το σημερινό πρόβλημα είναι σαφώς πολύ μεγαλύτερο και δυσκολότερο. Εντελώς άλλης κλίμακας. Γι’ αυτό, δεν απαιτούμε να είχε λυθεί σε λίγες εβδομάδες, όπως τότε. Αλλά ούτε μπορούμε να δεχθούμε να παραμένει σε αυτή την κατάσταση τέσσερα χρόνια μετά.

Θα θυμηθώ και κάτι άλλο. Τον σεισμό στην Αττική, τον Σεπτέμβριο του 1999. Οταν μέσα σε μια εβδομάδα, υπό τον συντονισμό του υπουργείου Εσωτερικών και πάλι, είχαν στηθεί καταυλισμοί σκηνών και εξασφαλίσθηκε η τροφοδοσία και η παροχή όλων των αναγκαίων εφοδίων και υπηρεσιών (φως, νερό, αποχέτευση, κοινόχρηστα τηλέφωνα) σε εξήντα χιλιάδες άστεγους συμπολίτες μας. Συμπολίτες μας με απαιτήσεις ψηφοφόρου και όχι ταλαιπωρημένου πρόσφυγα και μετανάστη. Σε δύο – τρεις μήνες, όσοι δεν είχαν επιστρέψει στα σπίτια τους, τοποθετήθηκαν σε κοντέινερ με φως, νερό, αποχέτευση και κλιματισμό. Να θυμίσω ότι κοντά στις εξήντα χιλιάδες είναι και ο σημερινός συνολικός αριθμός των μεταναστών/προσφύγων. Διδάγματα για σήμερα;