Αναζήτηση
Πολιτικά παιχνίδια και προσωπικές ατζέντες έσμιξαν σ’ ένα εκρηκτικό μείγμα στο τραπεζικό τοπίο τις προηγούμενες ημέρες, με αποτέλεσμα οι δύο από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες να βρίσκονται σε κατάσταση διοικητικής κρίσης, την ώρα που θα έπρεπε να προχωρούν αποφασιστικά στην επίλυση των προβλημάτων τους, με πρώτο τα κόκκινα δάνεια.
Στο επίκεντρο της κρίσης βρίσκεται ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας Λεωνίδας Φραγκιαδάκης, προς τον οποίο ασκούνται πιέσεις να παραιτηθεί, κάτι που –όπως διαμηνύεται από το περιβάλλον του –δεν προτίθεται να κάνει. Αντίθετα, οι ίδιοι κύκλοι υποστήριζαν ότι τις επόμενες μέρες θα επιδιώξει να κλείσει συναινετικά με το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας το θέμα της επιλογής νέου προέδρου στην Εθνική.
Κυβέρνηση και Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ήταν βέβαιοι, πριν από δύο μήνες, ότι η τοποθέτηση των νέων διοικήσεων στις τράπεζες θα καθυστερούσε το πολύ ώς το τέλος του πρώτου δεκαημέρου του Οκτωβρίου. Δεν θα είναι η πρώτη φορά που έπεσαν έξω.
Στην Πειραιώς το πρόβλημα έχει εμφανιστεί από τον περασμένο Ιανουάριο, με την επεισοδιακή αποχώρηση του τότε διευθύνοντος συμβούλου Ανθιμου Θωμόπουλου, έπειτα από κόντρα με τον τότε πρόεδρο Μιχάλη Σάλλα. Εκτοτε, η θέση του Θωμόπουλου δεν έχει καταστεί δυνατόν να καλυφθεί. Τον Ιούνιο προτάθηκε ο Χρήστος Παπαδόπουλος, ο οποίος ενώ είχε εγκριθεί αρχικά από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM), απορρίφθηκε την τελευταία στιγμή. Ολα δείχνουν ότι εισακούστηκε η άποψη του βασικού μετόχου, με ποσοστό περίπου 9%, Τζον Πόλσον, ο οποίος βρίσκεται κοντά στον «πρώην», Ανθιμο Θωμόπουλο. Μια νέα προσπάθεια του Πόλσον για επιστροφή του Θωμόπουλου ναυάγησε τον περασμένο μήνα. Ο SSM έδωσε μια ακόμη παράταση, ώς το τέλος Νοεμβρίου, αφού η τράπεζα μπόρεσε τουλάχιστον να συμφωνήσει στο πρόσωπο του προέδρου της, τον Γιώργο Χατζηνικολάου. Αυτή τη στιγμή, τα ονόματα που ακούγονται είναι αυτά των Παύλου Μυλωνά, νυν αναπληρωτή διευθύνοντος συμβούλου της Εθνικής και Νίκου Καραμούζη, νυν προέδρου της Eurobank. Ώς το τέλος Νοεμβρίου, ωστόσο, μπορεί να μεσολαβήσουν πολλά.
τελικά στην Εθνική
Ενώ στην Πειραιώς, όμως, αυτό που συνέβη ήταν το χρονικό ενός προαναγγελθέντος πολέμου Πόλσον και Σάλλα, η έκπληξη ήρθε από την Εθνική, όπου η διαδικασία διαδοχής της Λούκας Κατσέλη προμηνυόταν βελούδινη και τυπική, με διεθνείς προκηρύξεις και αυστηρές διαδικασίες, αλλά αποδείχθηκε τελικά ακανθώδης.
Η κρίση ξέσπασε όταν το Διοικητικό Συμβούλιο της Εθνικής ψήφισε την περασμένη εβδομάδα τον Τάκη Θωμόπουλο για πρόεδρο, κόντρα στην εισήγηση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας υπέρ του Δημήτρη Τσιτσιράγκου.
Πέτρα του εν λόγω σκανδάλου θεωρήθηκε ο διευθύνων σύμβουλος της Τράπεζας Λεωνίδας Φραγκιαδάκης, ένας τεχνοκράτης από τα σπλάγχνα της Εθνικής, που είχε μάλιστα τοποθετηθεί στη θέση αυτή επί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ.
Η ψηφοφορία υπέρ Θωμόπουλου με 8-2 στο ΔΣ της Εθνικής ενεργοποίησε, όπως φαίνεται, αντανακλαστικά στην κυβέρνηση, να ελέγξει την κατάσταση. Μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν είχε επέμβει δυναμικά. Μάλιστα, πηγές αναφέρουν ότι η εκπρόσωπος του υπουργείου Οικονομικών στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΤΧΣ δεν είχε στηρίξει την υποψηφιότητα Τσιτσιράγκου.
Μόλις όμως έγινε γνωστό ότι το ΔΣ απείθησε στην εισήγηση του ΤΧΣ, άρχισαν κυβερνητικές διεργασίες για να το επαναφέρει στην τάξη. Με το επιχείρημα ότι δεν μπορεί να αγνοείται ο μέτοχος με το 40% των ψήφων, το οικονομικό επιτελείο ανέλαβε δράση. Στις αρχές της εβδομάδας οι πληροφορίες που κυκλοφορούσαν από κυβερνητικές και τραπεζικές πηγές ανέφεραν ότι με το θέμα ασχολήθηκαν ο ίδιος ο Πρωθυπουργός και το Μαξίμου. Το ζητούμενο ήταν πλέον ξεκάθαρα να παραιτηθεί ο Φραγκιαδάκης –για τον οποίο η κυβέρνηση αισθανόταν ότι την «πούλησε», παρότι η ίδια τον τοποθέτησε στη θέση του –και φυσικά να φύγει και ο Θωμόπουλος από το κάδρο.
δεύτερης ψηφοφορίας
Παρ’ όλα αυτά, το Διοικητικό Συμβούλιο της Τράπεζας συνεδρίασε ξανά την περασμένη Τετάρτη και εξέλεξε τον Θωμόπουλο πρόεδρο με ακόμη μεγαλύτερη πλειοψηφία, 12-1. Είχε προηγηθεί έντονο παρασκήνιο, με τη διοίκηση της Εθνικής, σύμφωνα με πληροφορίες από πηγές της, να έχει εξασφαλίσει τη συναίνεση του ΤΧΣ σε μια συμβιβαστική πρόταση για προσωρινό πρόεδρο τον Θωμόπουλο και αντιπρόεδρο τον Τσιτσιράγκο, έως ότου αναλάβει ο ίδιος πρόεδρος. Την πρόταση αυτή, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, αρνήθηκε ο ίδιος ο Τσιτσιράγκος.
Αμέσως μετά το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας αγρίεψε και εξέδωσε ανακοίνωση προειδοποιώντας ότι εξετάζει το ενδεχόμενο σύγκλησης έκτακτης Γενικής Συνέλευσης των μετόχων, προκειμένου να επιβάλει τη θέλησή του. Κίνηση για την οποία εκφράζουν την απορία τους παράγοντες της Εθνικής, δεδομένης της αρχικής τους συναίνεσης στη συμβιβαστική πρόταση.
Μία ημέρα μετά, ο αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης κάλεσε τον Φραγκιαδάκη και του ζήτησε ουσιαστικά, όπως όλα δείχνουν, να παραιτηθεί για να λυθεί η κρίση και να αποτραπεί η σύγκληση έκτακτης Γενικής Συνέλευσης των μετόχων, που θα οδηγήσει σε καθαίρεση όχι μόνο του ιδίου, αλλά και των άλλων εκτελεστικών μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της τράπεζας.
Πολλά αναφέρθηκαν για τις ευθύνες σχετικά με την τροπή που πήρε η φαινομενικά εύκολη υπόθεση της αλλαγής προέδρου στην Εθνική. Λέγεται ότι η απελθούσα πρόεδρος, η οποία τάχθηκε στο τελευταίο της Διοικητικό Συμβούλιο, χωρίς ψήφο, υπέρ του Τσιτσιράγκου, είχε ανάμειξη στη διαδικασία επιλογής, προκαλώντας ενόχληση και αντιδράσεις. Σημειώνεται ότι την Κατσέλη προσπάθησε να διασώσει η κυβέρνηση με παρεμβάσεις στη Φρανκφούρτη, χωρίς αποτέλεσμα, όμως. Οι υφιστάμενοι Κανονισμοί, αν και αναγνωρίστηκαν από όλες τις πλευρές ως υπερβολικά αυστηροί, δεν επέτρεπαν την παραμονή ενός προσώπου με πολιτικό παρελθόν στη συγκεκριμένη θέση.
που δεν ψηφίστηκε
Λέγεται, επίσης, πως η εμφάνιση Τσιτσιράγκου δεν άρεσε στο ΔΣ και ότι δεν είναι τυχαίο πως ψήφισε με συντριπτική πλειοψηφία υπέρ του Θωμόπουλου, με μόνο διαφωνούντα το ΤΧΣ.
Τυπικά, το ΔΣ της Εθνικής λειτούργησε σύμφωνα με το γράμμα του νόμου. Το ΤΧΣ του πρότεινε δύο υποψηφίους και αυτό επέλεξε τον έναν από τους δυο, όπως είχε δικαίωμα. Αν δεν ήθελε με τίποτα τον δεύτερο, αναφέρουν τραπεζικές πηγές, θα μπορούσε τον είχε αποκλείσει ή να προειδοποιήσει σχετικά το ΔΣ της Εθνικής.
Ωστόσο, γεγονός είναι ότι το ΤΧΣ μπορεί, αν θέλει, να ανατρέψει την κατάσταση υπέρ του, αφού είναι ο πλειοψηφών μέτοχος και αυτό προτίθεται να κάνει.
O Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός και η Τράπεζα της Ελλάδος κρατούν προς το παρόν αποστάσεις από την εν εξελίξει κρίση, αν και ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας Γιάννης Στουρνάρας έχει διαμηνύσει ότι θα ήθελε να λυθεί το πρόβλημα της Εθνικής χωρίς να φτάσει στα άκρα και σίγουρα χωρίς τη σύγκληση έκτακτης Γενικής Συνέλευσης.
Οπως κι αν εξελιχθεί η υπόθεση, ωστόσο, θα υπάρξουν καθυστερήσεις και πικρίες, τη στιγμή ακριβώς που το τραπεζικό σύστημα δεν χρειάζεται μια τέτοια εξέλιξη.
Η Εθνική θα χρειαστεί να κινήσει εκ νέου διαδικασία για τον ή τους επικεφαλής της, ενώ δεν είναι σίγουρο πώς θα επιδράσει αυτή στην υπόθεση της Πειραιώς.
Εν τω μεταξύ, δεν έχει καλυφθεί καν η θέση του διευθύνοντος συμβούλου του ίδιου του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, αφού ο επιλεγείς, ομογενής Βασίλης Κατσικιώτης εμφανίσθηκε να το ξανασκέφτεται όταν διαπίστωσε ότι η σύμβασή του θα είναι 7μηνη, σε πρώτη φάση τουλάχιστον, με προοπτική βεβαίως ανανέωσης.
Οι εκπρόσωποι των θεσμών, που επιστρέφουν τη Δευτέρα για να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις την Τρίτη, δεν έχουν φυσικά το θέμα στην ατζέντα τους. Εχουν όμως άλλα σχετικά, με κυριότερο τη νομοθετική ρύθμιση του θέματος των κόκκινων επιχειρηματικών δανείων. Με τις τράπεζες ακέφαλες ή σε κρίση, είναι δύσκολο να δρομολογηθεί η αντιμετώπιση του μεγαλύτερου προβλήματος του τραπεζικού συστήματος, από το οποίο εξαρτάται άλλωστε, ώς έναν βαθμό, η επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας συνολικά.
Να σημειωθεί ότι το σύνολο των κόκκινων δανείων των τραπεζών ξεπερνά τα 107,5 δισ. ευρώ, δηλαδή το 44% του συνόλου, με τα 65 δισ. ευρώ περίπου να αφορούν τα μη εξυπηρετούμενα επιχειρηματικά δάνεια και τα 44 δισ. ευρώ τα αντίστοιχα δάνεια των νοικοκυριών.
Ο SSM έχει θέσει ως στόχο τη μείωση των κόκκινων δανείων κατά 40 δισ. ευρώ περίπου ώς το τέλος του 2019, ένας στόχος που δείχνει ανέφικτος. Μάλιστα, θεωρητικά οι τράπεζες θα έπρεπε ήδη από φέτος να μειώσουν τα δάνειά τους κατά 4% ώς το τέλος του χρόνου. Τα σχέδια των τραπεζών έχουν ήδη υποβληθεί στη Φρανκφούρτη. Δεν μένει παρά να υλοποιηθούν!
