Φέτος κλείνουν 85 χρόνια που χρεοκόπησε η Credit-Anstalt, η μεγαλύτερη τότε τράπεζα στην Αυστρία. Μετά το συμβάν αυτό πολύς κόσμος έτρεξε να πάρει τα χρήματά του από τράπεζες σε Αίγυπτο, Γερμανία, Ουγγαρία, Λετονία, Πολωνία, Ρουμανία και Τουρκία. Μεγάλες αναλήψεις καταγράφηκαν επίσης και στη Βρετανία. Οι συγκρίσεις με την κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008 είναι αναπόφευκτες –και πολύ σημαντικές για να κατανοήσουμε τους κινδύνους που υπάρχουν σήμερα στον χρηματοπιστωτικό κλάδο.

Στην Αυστρία του 1931 το πρόβλημα δημιουργήθηκε από τη διάλυση της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας, τον υπερπληθωρισμό και τη μεγάλη έκθεση των τραπεζών στον κλάδο της βιομηχανίας. Επικρατούσε ήδη διετής ύφεση και τα τραπεζικά συστήματα σε πολλές χώρες είχαν γίνει ευάλωτα. Το 2008 οι τράπεζες είχαν να αντιμετωπίσουν παρόμοια προβλήματα που πήγαζαν από κακή διαχείριση του κινδύνου και ανεπαρκή κρατική εποπτεία. Θα μπορούσε να συμβεί και σήμερα παρόμοια κρίση; Θα μπορούσε να πει κανείς εύκολα όχι, αλλά ούτε σήμερα είμαστε εντελώς προετοιμασμένοι για να αντιμετωπίσουμε μια τέτοια κατάσταση.

Το 2008 οι κεντρικές τράπεζες είχαν απαντήσει στην κρίση με μείωση επιτοκίων και ποσοτική χαλάρωση. Σήμερα όμως τα επιτόκια είναι ήδη πολύ χαμηλά, ακόμη και αρνητικά, ενώ η ποσοτική χαλάρωση έχει φτάσει σε οριακά επίπεδα. Βέβαια δεν επίκειται κάποια κρίση για την οποία θα πρέπει να ληφθούν μέτρα –αντιθέτως, αρκετές οικονομίες βρίσκονται σε πολύ καλύτερη κατάσταση σε σύγκριση με το 2008. Ομως δεν πρέπει να αποκλειστεί ο κίνδυνος μιας νέας χρηματοπιστωτικής κρίσης και οφείλουμε να εξετάσουμε προσεκτικά τα όρια που έχουν σήμερα οι κεντρικές τράπεζες για να την αντιμετωπίσουν. Ο κίνδυνος να μην κάνουμε τίποτε είναι πολύ μεγάλος.

Ο Στέφαν Γκέρλαχ είναι επικεφαλής οικονομολόγος της BSI Bank στη Ζυρίχη και πρώην υποδιοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Ιρλανδίας