Νωρίτερα φέτος οι αγορές σε όλο τον κόσμο χρειάστηκε να περάσουν μέσα από μια τέλεια καταιγίδα, η οποία δημιουργήθηκε όταν συγκεντρώθηκαν μαζί πολλοί μικροί παράγοντες. Οι διακυμάνσεις αυξήθηκαν, οι μετοχές ακολούθησαν τρελή πορεία, τα επιτόκια των κρατικών ομολόγων βούλιαξαν και οι πιστωτές βρέθηκαν στην ασυνήθιστη θέση να πληρώνουν από την τσέπη τους για να έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους κρατικό χρέος.

Μπορεί τώρα να έχει επέλθει μια σχετική ηρεμία στις αγορές, αλλά οι τρεις παράγοντες αστάθειας δεν έχουν ακόμη εκλείψει. Πρώτον, τα αυξανόμενα σημάδια επιβράδυνσης του ρυθμού ανάπτυξης της κινεζικής οικονομίας εξακολουθούν να απειλούν την υγεία της παγκόσμιας οικονομίας. Οι Ευρωπαίοι δεν χρειάστηκαν πολύ για να μειώσουν και εκείνοι τις προβλέψεις τους για ανάπτυξη.

Δεύτερον, υπάρχουν ανησυχίες για την αποτελεσματικότητα των κεντρικών τραπεζών. Στις ΗΠΑ οι αμφιβολίες επικεντρώνονται στο κατά πόσον η Fed θέλει να παραμείνει «αντισυμβατική» ή όχι. Αλλού υπάρχουν αμφιβολίες για το κατά πόσον οι κεντρικές τράπεζες έχουν την ικανότητα να μεταδώσουν και να εφαρμόσουν αποφάσεις νομισματικής πολιτικής. Για παράδειγμα, οι αγορές έχουν θορυβηθεί από την απόφαση της Τράπεζας της Ιαπωνίας να ακολουθήσει το παράδειγμα αρνητικών επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Τρίτον, το σύστημα έχει χάσει κάποιες δικλίδες ασφαλείας. Υπάρχουν λιγότεροι επενδυτές που σπεύδουν να αγοράσουν όταν κάποιοι άλλοι εγκαταλείπουν μια αγορά.

Είναι σημαντικό να σταθεροποιηθούν οι αγορές. Χρειάζεται πιο υπεύθυνη συμπεριφορά και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Χρειάζεται να μη βασιζόμαστε τόσο στις κεντρικές τράπεζες, αλλά να υιοθετηθεί μια συνολική πολιτική για αύξηση της ζήτησης, για διαρθρωτικές αλλαγές και για τα προβλήματα χρέους.

Ο Μοχάμεντ ελ Εριάν είναι επικεφαλής οικονομολόγος της Allianz και πρόεδρος του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ανάπτυξης του προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα. Εχει διατελέσει επικεφαλής της PIMCO