Γίνεται ένας αριστερός πολιτικός να συνεργάζεται αρμονικά με την κεφαλή της Εκκλησίας;

Οι σχέσεις του ανώτερου κλήρου με την Αριστερά δεν υπήρξαν ποτέ ιδιαίτερα θερμές –ούτε καν την περίοδο της Εθνικής Αντίστασης –με ελάχιστες εξαιρέσεις, ενώ τα μετεμφυλιακά χρόνια η ηγεσία της Εκκλησίας έκλεινε τα μάτια στις διώξεις των κομμουνιστών και των αριστερών. Οι σχέσεις των δύο πλευρών παρέμεναν τυπικές με τη Μεταπολίτευση.

Ετσι, δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν πως σε άλλες εποχές, όχι και τόσο μακρινές, η εξαιρετική σχέση που έχει αναπτυχθεί ανάμεσα στον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και στον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο θα αποτελούσε ακόμη και πρόκληση.

Το γεγονός όμως ότι οι σχέσεις Εκκλησίας – Αριστεράς έχουν μπει σε νέα πορεία, δεν εμποδίζει μερίδα της εκκλησιαστικής ηγεσίας να τοποθετείται απέναντι στην κυβέρνηση Τσίπρα. Οχι απλώς σε ιδεολογικό επίπεδο, κάτι που άλλωστε θα μπορούσε να θεωρηθεί θεμιτό, αλλά με συνεχείς δημόσιες τοποθετήσεις που φτάνουν στα όρια της πολιτικής παρέμβασης. Οπως σημειώνουν στα «ΝΕΑ» συνεργάτες του Πρωθυπουργού, «η Ακροδεξιά του Κυρίου συνεχίζει να υπάρχει και προσπαθεί να επιστρέψει στο προσκήνιο».

Η σχέση του Αλέξη Τσίπρα με τον Ιερώνυμο δεν είναι καινούργια ούτε συγκυριακή –λόγω του ότι ο ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε στην κυβέρνηση. Εδώ και τουλάχιστον μία πενταετία οι δύο άνδρες έχουν συχνότατες επαφές, αρκετές από τις οποίες δεν γίνονται γνωστές. Σύμφωνα με όσα αναφέρουν από το πρωθυπουργικό περιβάλλον, η εκτίμηση που τρέφει ο Αλέξης Τσίπρας για τον Αρχιεπίσκοπο είναι βαθύτατη και ειλικρινής. Από την πρώτη τους κιόλας επαφή, η σεμνότητα και ο λόγος του Ιερώνυμου εντυπωσίασαν τον νεαρό αρχηγό του μικρού –τότε –κόμματος της Αριστεράς. Μπορεί, λένε συνεργάτες του Αλέξη Τσίπρα, ιδεολογικά να βρίσκονταν απέναντι, εκτίμησε ωστόσο το γεγονός ότι ο Ιερώνυμος λειτουργεί αντίθετα από προκατόχους του, που εκτός των θρησκευτικών τους καθηκόντων φρόντιζαν σε κάθε ευκαιρία να υπενθυμίζουν και την τεράστια πολιτική επιρροή που είχαν στο ποίμνιό τους.

Αργότερα, στα χρόνια της όξυνσης της κρίσης, οι επαφές Τσίπρα – Αρχιεπισκόπου άρχισαν να πυκνώνουν. Ταυτόχρονα, σχεδόν εξαφανίστηκαν από τον δημόσιο λόγο του ΣΥΡΙΖΑ οι αναφορές σε καυτά θέματα όπως ο διαχωρισμός Εκκλησίας – Κράτους, παρότι παρέμεναν στο πρόγραμμα του κόμματος. Με την προσέγγιση αυτή κατάφερε επιπλέον να μειώσει τον φόβο των λαϊκών και έντονα θρησκευόμενων στρωμάτων προς το κόμμα του και την αθεϊστική Αριστερά.

Ο ΚΟΙΝΟΣ ΕΧΘΡΟΣ. Οταν η Κουμουνδούρου βρέθηκε να είναι κυβέρνηση εν αναμονή, ο Αλέξης Τσίπρας είδε στο πρόσωπο του Ιερώνυμου έναν δυνάμει σύμμαχο στην αντιμετώπιση της ακραίας φτώχειας. Και εκείνος στάθηκε στο πλευρό του σε αυτό το ζήτημα, που αποτελεί το κύριο θέμα συζήτησης στις συναντήσεις που έχουν: πώς, δηλαδή, θα μπορούσε να βοηθήσει η Εκκλησία στην κυβερνητική προσπάθεια. Προς αυτή την κατεύθυνση ο Αρχιεπίσκοπος φάνηκε πρόθυμος να αξιοποιηθεί η εκκλησιαστική περιουσία. Σε κάθε περίπτωση, ο Αλέξης Τσίπρας προσπαθεί να δείχνει τον σεβασμό του τόσο προς το πρόσωπο όσο και προς τον θεσμό του Αρχιεπισκόπου. Κάθε άλλο παρά τυχαία θεωρείται η επιλογή του να επισκεφθεί τον Ιερώνυμο λίγο πριν από την ορκωμοσία του τον Ιανουάριο, για να του τονίσει ότι παρά το γεγονός πως θα ορκιζόταν με πολιτικό όρκο, η σχέση τους θα έμπαινε σε τροχιά αναβάθμισης. Παράλληλα, προχώρησαν στο άνοιγμα ενός θέματος ταμπού, καθώς συμφώνησαν στη δημιουργία κοινής Επιτροπής με αντικείμενο να οριοθετηθούν οι προϋποθέσεις για τον διαχωρισμό Κράτους – Εκκλησίας.

ΧΑΜΗΛΟΙ ΤΟΝΟΙ. Ο Ιερώνυμος δεν σήκωσε τους τόνους ούτε όταν η κυβέρνηση προχώρησε σε νομοθετικές πρωτοβουλίες που έρχονταν σε αντίθεση με τις θέσεις της Ιεράς Συνόδου, όπως η επέκταση του συμφώνου συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια.

Εκείνο όμως ήταν το σημείο μηδέν για την έντονη αντίδραση μητροπολιτών που εκφράζουν ακραίες συντηρητικές θέσεις. Ο Πειραιώς Σεραφείμ και ο Καλαβρύτων Αμβρόσιος ήταν οι δύο ιεράρχες που με ακραίες διατυπώσεις στράφηκαν κατά της κυβέρνησης. Αυτή η στάση του Σεραφείμ θεωρείται η αιτία για την οποία ο Πρωθυπουργός δεν παραβρέθηκε –ως είθισται –στην τελετή για τον αγιασμό των υδάτων στον Πειραιά –κάτι που είχε κάνει πάντως πέρυσι, ως «εν αναμονή» Πρωθυπουργός. Οι δημόσιες τοποθετήσεις των δύο μητροπολιτών –που άλλωστε είναι γνωστοί για τις κατά κανόνα σκληρές συντηρητικές δηλώσεις τους –έχουν ενισχύσει τις συντηρητικές φωνές στην Εκκλησία, οι οποίες σιγούσαν μπροστά στην αγαστή συνεργασία Ιερώνυμου – Τσίπρα. Η πλέον χαρακτηριστική τοποθέτηση προς αυτή την κατεύθυνση είναι η «κατάρα» του μητροπολίτη Κορινθίας προς τον Πρωθυπουργό να παραστεί στην υπογραφή συμφώνου συμβίωσης των παιδιών του.