Αναζήτηση
Στις 28 Αυγούστου 1789, στην αρχή της Γαλλικής Επανάστασης, βουλευτές, ως ένδειξη διαμαρτυρίας απέναντι στο δικαίωμα βέτο του βασιλιά, μετακινήθηκαν από τη θέση τους και πήγαν στα αριστερά του προέδρου. Ετσι ρίζωσε η νεωτερική αριστερή μυθολογία, που λειτούργησε ως πολιτική avant garde, προσφέροντας όνειρα και ελπίδες στους καταπιεσμένους και υποσχέσεις κοινωνικής δικαιοσύνης και ελευθερίας. Παρότι χύθηκε πολύ αίμα και μελάνι σε αυτή την προσπάθεια, τα ιστορικά της δείγματα απογοήτευσαν και εξόργισαν. Και σήμερα, εποχή παγκοσμιοποίησης, τίθεται το ερώτημα: παραμένει ή όχι η Αριστερά πρωταγωνίστρια στις κοινωνικές αλλαγές;
Το βέβαιο είναι πως αναλύοντας ρεαλιστικά διαπιστώνουμε ότι η ευρωπαϊκή Αριστερά έχει χάσει πολύ ιδεολογικό έδαφος, ενώ συχνά σε περιοχές όπου κατά παράδοση κυριαρχούσε, τώρα κυριαρχούν εθνικιστικά στοιχεία.
Πολλοί δε από τους παλιούς ψηφοφόρους των κομμουνιστικών κομμάτων τώρα ψηφίζουν κόμματα όπως αυτό της Λεπέν. Γιατί; Πιστεύω ότι αυτό οφείλεται στην κρίση ταυτότητας που περνάει η Αριστερά και αυτό συνοψίζεται στη λέξη κλειδί: επανάσταση. Από τη στιγμή που η επαναστατική πίστη χάνεται, τότε κυριαρχεί η υπαρξιακή σύγχυση.
Πολλοί θα πουν ότι και στο ξεκίνημα αυτής της πορείας υπήρξαν παραλλαγές μη επαναστατικής Αριστεράς όπως οι ριζοσπάστες, σε αντίθεση με τους σοσιαλιστές πριν από το 1917, οι σοσιαλδημοκράτες, σε αντίθεση με τους κομμουνιστές μετά την επανάσταση του Οκτώβρη. Η ουσία όμως δεν αλλάζει: οι μη επαναστατικές συμπεριφορές έχουν αξία μόνο σε σχέση με ένα συνολικό σχέδιο αλλαγής της κοινωνίας που επαγγέλλεται η Αριστερά. Αυτή η τελευταία θέλει να πετύχει τον στόχο της μέσα από πολιτικό και κοινωνικό μετασχηματισμό, με απώτερο σκοπό την αλλαγή ζωής και κουλτούρας των ανθρώπων. Κάτι τέτοιο όμως δεν μπορεί να γίνει δίχως επαναστατικό πάθος. Η απουσία του ακυρώνει την αριστερή ταυτότητα. Οι όποιες άλλες απόπειρες σύγχρονης αριστερής μεταρρύθμισης κατά βάση ωθούν στον γκρεμό το αριστερό όνειρο.
Δεν μιλώ βέβαια εδώ για νοσταλγία ή δογματική προσήλωση στο παρελθόν. Δεν μιλώ για τον «χαμένο θησαυρό» της Αριστεράς, για να χρησιμοποιήσω τα λόγια της Χάνα Αρεντ. Το αντίθετο. Μιλώ για το μετέωρο βήμα της, παγιδευμένο μεταξύ επαναστατικότητας και πραγματικότητας. Εκτός και αν η ιδέα της επανάστασης πάρει άλλη μορφή. Γίνει πάθος για καινοτομία, για έρευνα. Εκτός και αν η Αριστερά απελευθερωθεί από τα ιδεολογικά στερεότυπα του παρελθόντος και συμβαδίσει με τη σύγχρονη Δεξιά στην καινοτόμα προσήλωση σε όλα τα επίπεδα καθημερινότητας. Εστω και αν μια τέτοια αλλαγή είναι η πεμπτουσία του καπιταλισμού.
της Τέχνης, ποιητής, εικαστικός
