Τα κύματα μεταναστών στην Ευρώπη από περιοχές της Μέσης Ανατολής, του Αφγανιστάν και της Αφρικής όπου μαίνονται πόλεμοι ή επικρατεί λιμός έχουν αλλάξει κατεύθυνση τους τελευταίους μήνες. Οι μετανάστες περνούν πλέον διά ξηράς μέσω των Δυτικών Βαλκανίων σε αριθμούς εξίσου μεγάλους με εκείνους που φθάνουν στις ακτές της Ιταλίας.

Η Ευρώπη ανησυχεί από την εισροή ατόμων που αναζητούν ασφάλεια, δουλειά και μια καλύτερη ζωή –τα οποία όμως έχουν ελάχιστους πόρους και μεγάλες εθνικές και θρησκευτικές εντάσεις. Ο νέος δρόμος προκαλεί μεγάλη αύξηση του αντιμεταναστευτικού αισθήματος στα Βαλκάνια και στις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, ενισχύοντας εθνικιστικά κόμματα και προκαλώντας διαδηλώσεις σε πολλές χώρες.

Η οικονομική κρίση στην Ελλάδα, το βασικό σημείο εισόδου στην Ευρώπη για τους μετανάστες που οδεύουν προς τα Βαλκάνια, μπορεί να δυσκολέψει περαιτέρω τις προσπάθειες να ελεγχθεί το ρεύμα περιορίζοντας το πολιτικό ενδιαφέρον και τα χρήματα που δίνονται για τη φύλαξη των συνόρων. Οι αλλαγές στα μεταναστευτικά μονοπάτια έγιναν εμφανή από τον Ιανουάριο μέχρι τον Ιούνιο, όταν περίπου 79.000 μετανάστες πέρασαν παράνομα στην Ελλάδα από την Τουρκία, σύμφωνα με τα στοιχεία της Frontex. Ορισμένοι παρέμειναν στην Ελλάδα, όμως οι περισσότεροι συνέχισαν βόρεια περνώντας από την ΠΓΔΜ και τη Σερβία και φθάνοντας στην Ουγγαρία, όπου καταγράφηκαν 67.000 παράνομες αφίξεις.

Πέρσι, οι 170.000 μετανάστες που προσπάθησαν να διασχίσουν τη Μεσόγειο προς Ιταλία είχαν ξεπεράσει όσους μπήκαν στην Ευρώπη μέσω των Δυτικών Βαλκανίων σε αναλογία 4 προς 1. Τα περισσότερα περάσματα διά θαλάσσης γίνονται τους πιο ζεστούς μήνες, σύμφωνα με συνοριοφύλακες, δείχνοντας ότι τα στοιχεία θα αλλάξουν τον χειμώνα.

Ουγγροι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι από τις αρχές του 2015 περισσότεροι από 81.000 παράτυποι μετανάστες έχουν φθάσει στη χώρα τους. «Εάν συνεχισθεί αυτός ο ρυθμός, θα φτάσουμε τους 150.000 μέχρι το τέλος του χρόνου» δηλώνει ο Πέτερ Σιζάρτο, υπουργός Εξωτερικών της Ουγγαρίας. Οι αρμόδιες ευρωπαϊκές υπηρεσίες δεν μπορούν να εξηγήσουν ακριβώς γιατί το μεταναστευτικό κύμα φαίνεται να στρέφεται προς τα Βαλκάνια. Θεωρούν όμως ότι οι αναφορές στα συχνά ναυάγια των σαπιοκάραβων που μεταφέρουν μετανάστες και οι εκατοντάδες πνιγμοί έχουν παίξει μεγάλο ρόλο. Την ίδια στιγμή τα ευρωπαϊκά κράτη εντείνουν τους ελέγχους στη Μεσόγειο ενώ παράλληλα η Λιβύη γίνεται όλο και πιο βίαιη και επικίνδυνη.

Οι Σύροι μπορεί να στρέφονται προς την ξηρά μέσω Ελλάδας επειδή λόγω αλλαγών στους νόμους περί βίζας στη Μέση Ανατολή είναι πιο δύσκολο να φθάσουν στη Λιβύη και μετά στην Ιταλία, παρατηρεί η Εβα Μονκούρ, εκπρόσωπος της Frontex. Το Ιράν, χώρα με πολλούς πρόσφυγες από το Αφγανιστάν, άλλαξε τους νόμους για τη βίζα, κάνοντας πιο δύσκολη την παραμονή προσφύγων στο έδαφός του. Και η Βουλγαρία, η άλλη ευρωπαϊκή χώρα που μπορούν να διασχίσουν διά ξηράς οι μετανάστες, έχει επίσης σκληρύνει τους συνοριακούς ελέγχους.

Οι πρόσφυγες δηλώνουν ότι επιλέγουν τα Βαλκάνια επειδή είναι λιγότερο δαπανηρή η διαδρομή και την προτείνουν οι δουλέμποροι. Τα ποσά που πληρώνουν για να φτάσουν στα σύνορα της Ουγγαρίας ποικίλλουν και εξαρτώνται από το επίπεδο υπηρεσιών που αγοράζουν και τα κέφια των δουλεμπόρων, από 1.000 έως 4.000 δολάρια το άτομο. Οι περισσότεροι ταξιδεύουν από την Τουρκία στην Ελλάδα είτε διασχίζοντας τα σύνορα είτε περνώντας με βάρκες στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Και συνεχίζουν μέσω ΠΓΔΜ και Σερβίας για τα σύνορα της Ουγγαρίας, το μεγάλο εμπόδιο στον δρόμο τους για τη Δυτική Ευρώπη.

Συμφωνία για υποδοχή 35.000

Τα 28 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης συμφώνησαν να αναλάβουν 35.000 πρόσφυγες που βρίσκονται στην Ιταλία και στην Ελλάδα και όχι 40.000 όπως είχε αρχικά συμφωνηθεί ανακοίνωσαν χθες ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές. Η ΕΕ θα αξιολογήσει σε έξι μήνες εάν μπορεί να φθάσει τον στόχο των 40.000, όπως είχε αναφερθεί στην απόφαση που είχαν λάβει κατά τη Σύνοδο Κορυφής οι ηγέτες της Ενωσης.

Τελευταία Νέα