Μήπως η Ελλάδα αυτοκτονεί;

Τα καλά νέα είναι ότι μια χρεοκοπία της Ελλάδας, η οποία έχει γίνει πιο πιθανή μετά την προκλητική αντίδραση του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα απέναντι στην προσφορά βοήθειας από τους πιστωτές, δεν αποτελεί πια σοβαρή απειλή για την υπόλοιπη Ευρώπη. Τα κακά νέα είναι ότι ο Τσίπρας δεν φαίνεται να το καταλαβαίνει αυτό.

Το πιο πιθανό αποτέλεσμα είναι ότι ο Τσίπρας θα κάνει πίσω και θα υποκύψει στους όρους που θέτει η τρόικα. Εάν όχι, η ΕΚΤ θα σταματήσει να στηρίζει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Εάν αποκοπεί από κάθε εξωτερική χρηματοδότηση, η Ελλάδα θα γίνει ένας οικονομικός παρίας –η Αργεντινή της Ευρώπης –και είναι πιθανό ο ΣΥΡΙΖΑ να χάσει την εξουσία λόγω της αντίδρασης του κόσμου.

Αντί να επιδιώξει έναν συμβιβασμό τηρώντας τα προσχήματα, ο Τσίπρας σπατάλησε έξι μήνες σε συμβολικές μάχες για οικονομικά άσχετα θέματα, όπως είναι η εργατική νομοθεσία, οι ιδιωτικοποιήσεις, ακόμη και το όνομα της τρόικας. Αυτή η προκλητική συμπεριφορά έκανε την Ελλάδα να χάσει όλους τους πιθανούς συμμάχους στη Γαλλία και την Ιταλία. Επίσης εξανέμισε το πρωτογενές πλεόνασμα που ήταν το ισχυρό χαρτί του Τσίπρα στην αρχή των διαπραγματεύσεων. Τώρα ο Τσίπρας νομίζει ότι έχει άλλο ισχυρό χαρτί: τον φόβο της Ευρώπης για χρεοκοπία της Ελλάδας. Αυτή είναι όμως μια ουτοπία την οποία έχει προβάλει ο υπουργός Οικονομικών του, ο Γιάνης Βαρουφάκης. Πλέον η ικανότητα της ΕΚΤ να τυπώνει χρήμα στηρίζοντας κυβερνήσεις και τράπεζες έχει μειώσει στο ελάχιστο τον κίνδυνο μετάδοσης της κρίσης στην Ελλάδα.

Οι έλληνες πολιτικοί που εξακολουθούν να θεωρούν ως ισχυρό χαρτί τον κίνδυνο μετάδοσης της κρίσης στην Ευρώπη θα πρέπει να δουν ότι οι εκλογές στην Ελλάδα συνέπεσαν με το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ και να βγάλουν συμπεράσματα. Η νέα πολιτική της ΕΚΤ σχεδιάστηκε για να προστατέψει το ευρώ από τις επιπτώσεις μιας ελληνικής εξόδου από το ενιαίο νόμισμα ή από μια χρεοκοπία. Η νέα διαπραγματευτική πολιτική της Ελλάδας είναι να απαιτεί λύτρα απειλώντας με αυτοκτονία. Μια τέτοια τακτική μπορεί να έχει αποτέλεσμα για βομβιστή αυτοκτονίας. Ομως η Ελλάδα απλά έχει βάλει το όπλο στον κρόταφό της –και η Ευρώπη δεν χρειάζεται να ανησυχεί πολύ για το εάν θα τραβήξει τη σκανδάλη.

Ο Ανατόλ Καλέτσκι είναι πρόεδρος του Institute for New Economic Thinking και συγγραφέας του «Capitalism 4.0, The Birth of a New Economy»