Πολλοί αναλυτές δεν αντιμετωπίζουν την πρόσφατη υποχώρηση των τιμών του πετρελαίου ως σημάδι μακροπρόσθεσμων αλλαγών. Υποπτεύομαι ότι αυτή τη φορά κάτι τέτοιο θα ήταν λάθος. Ο κόσμος ζει κάτι πολύ περισσότερο από μια προσωρινή υποχώρηση των τιμών του πετρελαίου. Επειδή έχει αλλάξει το μοντέλο της προσφοράς, αυτή είναι μια θεμελιώδης αλλαγή η οποία πιθανότατα θα έχει επιπτώσεις που θα διαρκέσουν πολύ.

Για χρόνια οι αγορές είχαν συνηθίσει να περιμένουν από τον ΟΠΕΚ να μειώσει την παραγωγή εάν υποχωρήσουν σημαντικά οι τιμές. Ομως η Σαουδική Αραβία έμαθε ένα σημαντικό μάθημα ακολουθώντας τέτοια πολιτική: Δεν είναι εύκολο να ξανακερδίσει κανείς το μερίδιο αγοράς που χάνει, ειδικά τώρα που στο παιχνίδι έχουν μπει και οι παραγωγοί σχιστολιθικού πετρελαίου. Πλέον εναπόκειται στις αγορές να τιμολογήσουν το πετρέλαιο. Οι χαμηλές τιμές θα οδηγήσουν σε σταδιακό κλείσιμο όσων θα παράγουν μαύρο χρυσό χωρίς κέρδος.

Οι αλλαγές στην αγορά θα γίνουν, αλλά αυτό θα χρειαστεί λίγο χρόνο. Καθώς οι καταναλωτές θα ξοδεύουν λιγότερο σε αμόλυβδη και περισσότερο σε άλλα προϊόντα, πολλές χώρες που εισάγουν πετρέλαιο θα δουν το ΑΕΠ τους να αυξάνεται. Αυτή η αυξημένη οικονομική δραστηριότητα είναι πιθανό να φέρει νέες επενδύσεις. Την ίδια στιγμή χώρες, όπως η Ρωσία και η Βενεζουέλα, που είναι παραγωγοί πετρελαίου αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα. Ορισμένοι πιστεύουν ότι η Κούβα, για παράδειγμα, συμφώνησε πρόσφατα για συνεργασία με τις ΗΠΑ επειδή ανησυχούσε ότι θα έχει λιγότερη υποστήριξη από τη Ρωσία και τη Βενεζουέλα.

Λίγοι περίμεναν να πέσουν τόσο πολύ οι τιμές, ιδιαίτερα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Οι εκπλήξεις δεν θα σταματήσουν εδώ. Μια παρατεταμένη περίοδος χαμηλών τιμών πετρελαίου είναι πιθανό να οδηγήσει σε ισχυρές οικονομικές, πολιτικές και γεωπολιτικές αλλαγές οι οποίες, όχι πριν από πολύ καιρό, θεωρούνταν όχι και τόσο πιθανές να γίνουν.

Ο Μοχάμεντ ελ Εριάν είναι επικεφαλής οικονομολόγος της Allianz και πρόεδρος του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ανάπτυξης του προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα. Εχει διατελέσει επικεφαλής της PIMCO.

© Bloomberg News