Δύο ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Ερφούρτης, ο Νταβίντ Μπούτελμαν και ο Ρόμπερτ Μπομ, έκαναν πρόσφατα ένα πείραμα. Συγκέντρωσαν στο εργαστήριο 45 εξάχρονα και 36 οκτάχρονα παιδιά. Τα χώρισαν σε ομάδες 3-10 ατόμων. Και έπειτα χώρισαν κάθε ομάδα σε δύο υπο-ομάδες. Οι «πράσινοι» φόρεσαν πράσινα μπλουζάκια και εγκαταστάθηκαν στη μία άκρη του εργαστηρίου. Οι «κίτρινοι» φόρεσαν κίτρινα μπλουζάκια και εγκαταστάθηκαν στην άλλη άκρη.

Ετσι χωρισμένα, τα παιδιά κλήθηκαν να παίξουν στο κομπιούτερ ένα παιχνίδι. Στη διάρκειά του, εμφανίζονταν στην οθόνη 15 θετικά αντικείμενα, όπως ένα μπισκότο ή ένα λούτρινο παιχνίδι, και 15 αρνητικά πράγματα –μια αράχνη, ένα κομμάτι σπασμένο γυαλί κ.ο.κ. Τα παιδιά είχαν τρεις εναλλακτικές. Να παραδώσουν το αντικείμενο σε μια μαριονέτα ντυμένη με τα χρώματα της ομάδας τους, σε μια μαριονέτα ντυμένη ως μέλος της άλλης ομάδας, ή σε ένα «ουδέτερο» κουτί.

Οσον αφορά στα θετικά αντικείμενα, τα εξάχρονα έδωσαν ένα 75% στη δική τους ομάδα, ένα 10% στην άλλη ομάδα και το 15% στο κουτί∙ ενώ τα οκτάχρονα έδωσαν ένα 90% στη δική τους ομάδα, ένα 4% στην άλλη ομάδα και το 6% στο κουτί. Οσον αφορά στα ανεπιθύμητα αντικείμενα, τα εξάχρονα έδωσαν ένα 51% στην άλλη ομάδα, ένα 12% στη δική τους ομάδα και το 37% στο κουτί∙ ενώ τα οκτάχρονα έδωσαν ένα 71% στην άλλη ομάδα, ένα 4% στη δική τους ομάδα και το 25% στο κουτί. Τα οκτάχρονα αγόρια, μάλιστα, φάνηκαν ακόμα πιο εχθρικά, δίνοντας στην άλλη ομάδα το 84% των ανεπιθύμητων αντικειμένων, έναντι 60% για τα οκτάχρονα κορίτσια.

Οι ερευνητές, λοιπόν, συνήγαγαν πως η αγάπη για την ομάδα όπου αισθάνεται κάποιος ότι ανήκει αναπτύσσεται νωρίτερα από το μίσος ή την απόρριψη των «άλλων». Και ότι ανάμεσα σε αυτά τα δύο υπάρχει ένα παράθυρο περίπου δύο ετών, από τα έξι έως τα οκτώ χρόνια. Το οποίο γονείς και εκπαιδευτικοί καλό είναι να αξιοποιούν, εκμεταλλευόμενοι την «εγγενώς φιλοκοινωνική ανθρώπινη φύση», ώστε να διδάσκουν στα παιδιά, και ιδιαίτερα στα αγόρια, «πως η συνεργασία στο εσωτερικό της ομάδας και η αφοσίωση σε αυτήν έχουν αξία και είναι ωφέλιμες για την ανθρωπότητα μόνο όταν δεν περιλαμβάνουν την ταυτόχρονη περιφρόνηση των ξένων ομάδων». Αν χαθεί το παράθυρο αυτό, μπορεί ας πούμε να καταλήξεις, μεγάλος άνθρωπος πια, να χαρακτηρίζεις «τραγικής ποιότητας» τους μετανάστες που υποδέχεται η Ελλάδα.