Τετάρτη Αυγούστου αύριο –η επέτειος του Μεταξά και τα λοιπά: ο δικτάτορας που πήρε ψήφο εμπιστοσύνης, ο άνθρωπος που είπε το «όχι» στην Ιταλία του Μουσολίνι , ο «αιώνιος» αντιβενιζελικός, που υμνείται σήμερα από τον Μιχαλολιάκο και τους συν αυτώ…

Δικτάτορες έχει να επιδείξει η ελληνική Ιστορία ουκ ολίγους, αλλά ο Ιωάννης Μεταξάς έχει ένα μοναδικό χαρακτηριστικό: ήταν μεν αξιωματικός, αλλά δεν χρειάστηκε να κατεβάσει τα –όποια –τεθωρακισμένα διέθεταν τότε οι Ενοπλες Δυνάμεις για να επιβάλει την εξουσία του. Η Βουλή του ’36 τού παρείχε ευρεία πλειοψηφία ύστερα από ένα πολύμηνο πολιτικό αδιέξοδο.

Εκείνη την εποχή η Ελλάδα συμπλήρωνε τέσσερα χρόνια στη δίνη της κρίσης που είχε ξεκινήσει το ’29 από τις ΗΠΑ και είχε φτάσει στα μέρη μας με τρία χρόνια καθυστέρηση, κονιορτοποιώντας το οικονομικό θαύμα του Ελευθέριου Βενιζέλου. Και η μεν Αμερική βγήκε από την κρίση μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά η Ελλάδα έπρεπε να περιμένει ώς τα μέσα της δεκαετίας του ’70 και την πτώση της χούντας των συνταγματαρχών, που σηματοδότησε την έναρξη της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας.

Φάρσα;

Φυσικά, δεν ευθύνεται ο Μεταξάς για τα όσα ακολούθησαν τον θάνατό του –την Κατοχή, τον Εμφύλιο, το κράτος της Δεξιάς, τη μαζική μετανάστευση, το βασιλικό πραξικόπημα του ’65, το πραξικόπημα των συνταγματαρχών και την τραγωδία της Κύπρου. Ούτε μπορεί κανείς να ξέρει τι διαφορετικό θα είχε γίνει αν οι πολιτικές δυνάμεις το ’36 είχαν καταφέρει να συνεννοηθούν. Ως γνωστόν, η Ιστορία δεν γράφεται με «αν».

Ομως δεν το προσπάθησαν. Οπως δεν το προσπαθούν και σήμερα οι πολιτικές δυνάμεις –κι ας κλείνουμε πάλι τέσσερα χρόνια μέσα στη δίνη της κρίσης. Διακινδυνεύουν έτσι την εκλογική άνοδο των υμνητών του Μεταξά και άλλων πολλών, αλλά ας μείνουμε στην επέτειο. Και ας ελπίσουμε ότι η Ιστορία επαναλαμβάνεται μόνον ως φάρσα…