Εχω εκλεγεί 13 φορές στο ελληνικό Κοινοβούλιο και μία στο ευρωπαϊκό. Εχω συνολικά 41 χρόνια κοινοβουλευτικού βίου. Εχω παρακολουθήσει ταραχώδεις συνεδριάσεις ή συμπεριφορές απαράδεκτες, αλλά επρόκειτο πάντοτε περί μεμονωμένων γεγονότων βραχύτατης διάρκειας. Αυτά κατά την προδικτατορική περίοδο. Ομως μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας κυριάρχησε στο Κοινοβούλιο κλίμα αμοιβαίου σεβασμού.

Γι’ αυτό έχω εκπλαγεί για τα όσα συμβαίνουν τις ημέρες μας στις συνεδριάσεις τόσο της Ολομέλειας όσο και των Επιτροπών. Διαπιστώνω, όπως άλλωστε ολόκληρος ο ελληνικός λαός, ότι ορισμένοι, σχεδόν πάντοτε οι ίδιοι, βουλευτές κατά σύστημα επιδεικνύουν ανάρμοστη συμπεριφορά και επιδίδονται σε ανταλλαγή ύβρεων που θυμίζει αγοραίο διάλογο του υποκόσμου.

Διερωτήθηκα γιατί ο πρόεδρος της Βουλής δεν επεμβαίνει για να επαναφέρει στην τάξη τους παρεκτρεπόμενους βουλευτές. Υπέθεσα ότι ο Κανονισμός της Βουλής (ΚτΒ), μην έχοντας προβλέψει παρόμοιες ακραίες καταστάσεις, δεν περιλαμβάνει και αντίστοιχες κυρωτικές διατάξεις. Η περιέργεια όμως με ώθησε να καταφύγω στον ΚτΒ.

Εκεί ανακάλυψα ότι κάτω από τον τίτλο «Τήρηση του Κανονισμού – πειθαρχικά μέτρα» ο ΚτΒ αφιερώνει σειρά άρθρων (άρθρα 77-82) που λεπτομερώς αντιμετωπίζουν το θέμα. Ετσι με το άρθρο 77 παρ. 3 ορίζεται ότι «ο πρόεδρος (της Βουλής) μπορεί να λάβει πειθαρχικά μέτρα εναντίον κάθε βουλευτή που παραβιάζει τον Κανονισμό ή επιδεικνύει ανάρμοστη συμπεριφορά στις συνεδριάσεις και στις συζητήσεις της Βουλής», ενώ με την παρ. 4 του ίδιου άρθρου καθορίζεται ως ανάρμοστη συμπεριφορά «α) η παρεμπόδιση της ομαλής διεξαγωγής των συνεδριάσεων ή των συζητήσεων και η διατάραξη της τάξης σ’ αυτές, είτε με πρόκληση θορύβου ή αταξίας είτε με οποιονδήποτε άλλον τρόπο, β) η διακοπή των ομιλητών χωρίς τη συγκατάθεσή τους και την άδεια του προέδρου ή η αποδοκιμασία τους με λόγια ή έργα, γ) η ομιλία χωρίς την προηγούμενη άδεια του προέδρου, δ) η απρεπής συμπεριφορά με λόγια ή έργα, ε) η έλλειψη του οφειλόμενου σεβασμού προς το προεδρείο, τη σοβαρότητα του έργου και την αποστολή της Βουλής, στ) η μη συμμόρφωση με τις υποδείξεις του προέδρου, ζ) η χρησιμοποίηση προσβλητικών εκφράσεων κατά της τιμής και της υπόληψης του Προέδρου της Δημοκρατίας, των μελών της Βουλής, του προεδρείου της και των μελών της κυβέρνησης, η) η καταφρόνηση του Συντάγματος και των πολιτειακών θεσμών με λόγια ή έργα». Ενώ, ακολούθως, με την παρ. 5 καθορίζονται τα «πειθαρχικά μέτρα που επιβάλλονται στους βουλευτές για ανεπίτρεπτη ή ανάρμοστη συμπεριφορά: α) η ανάκληση στην τάξη, β) η στέρηση του δικαιώματος του λόγου, γ) η μομφή για αντικοινοβουλευτική συμπεριφορά και δ) ο προσωρινός αποκλεισμός από τις συνεδριάσεις». Στη συνέχεια (άρθρα 78-81) καθορίζεται η διαδικασία την οποία ο πρόεδρος της Βουλής οφείλει να ακολουθήσει για την επιβολή κάθε πειθαρχικού μέτρου. Τέλος, με το άρθρο 82 του ΚτΒ καθορίζεται ότι οι παραπάνω διατάξεις εφαρμόζονται αναλόγως και στις συνεδριάσεις των Επιτροπών.

Από την παράθεση των διατάξεων αυτών προκύπτει ότι ο πρόεδρος της Βουλής είναι εξοπλισμένος με διατάξεις που του δίνουν τη δυνατότητα λήψεως πειθαρχικών μέτρων εναντίον εκείνων των βουλευτών που με τη συμπεριφορά τους ευτελίζουν το κύρος του Κοινοβουλίου.

Και το ερώτημα το οποίο ανακύπτει είναι γιατί ο κατεξοχήν αρμόδιος για την τήρηση του Κανονισμού εμφανίζεται να τον αγνοεί επιδεικτικά.

Εκτός όμως των διατάξεων αυτών υπάρχει και το άρθρο 43 του ΚτΒ, βάσει του οποίου μεταξύ των ειδικών μόνιμων Επιτροπών που συνιστά ο πρόεδρος της Βουλής περιλαμβάνεται και η Μόνιμη Επιτροπή Κοινοβουλευτικής Δεοντολογίας, αντικείμενο της οποίας εκτός των άλλων είναι «να μελετά και να εισηγείται μέτρα και να παρεμβαίνει, όταν κρίνεται αναγκαίο, δημόσια για την προστασία και ενίσχυση του κοινοβουλευτικού θεσμού και των βουλευτών». Είναι απορίας άξιο το γεγονός ότι ούτε η Επιτροπή αυτή, η οποία μάλιστα προεδρεύεται από αντιπρόεδρο της Βουλής, έκρινε σκόπιμο να παρέμβει δημόσια για να προστατεύσει το κύρος του κοινοβουλευτικού θεσμού.

Η εικόνα αυτή, της ελλείψεως κάθε αντιδράσεως τόσο από τον πρόεδρο της Βουλής όσο και από την παραπάνω Επιτροπή, μας προσβάλλει. Διότι οι εντεταλμένοι για τη διαφύλαξη του κύρους του κοινοβουλευτικού θεσμού δεν πράττουν τίποτε για να το διαφυλάξουν. Εστω και τώρα περιμένουμε να πράξουν το καθήκον τους.

Ο Ιωάννης Μ. Βαρβιτσιώτης

είναι πρώην υπουργός και πρώην

ευρωβουλευτής