Την περασμένη εβδομάδα ο κολοσσός της κοινωνικής δικτύωσης συμπλήρωσε εννιά χρόνια λειτουργίας – ήταν 4 Φεβρουαρίου 2004 όταν ο ανυποψίαστος Μαρκ Ζάκερμπεργκ, που δεν είχε κλείσει καν τα 20 του, το παρουσίαζε στους συμφοιτητές του στο Χάρβαρντ. Καθώς εισέρχεται στον δέκατο χρόνο ζωής του, αυτό που αναρωτιέται κανείς είναι όχι μόνο πώς συνέβη και έφθασε ως εδώ, αλλά και αν υπάρχει μέλλον…

Αν ήταν χώρα, θα ήταν η τρίτη πολυπληθέστερη στον κόσμο, μετά την Κίνα και την Ινδία. Το Facebook, το μεγαλύτερο κοινωνικό δίκτυο του Ιντερνετ, ξεπέρασε πρόσφατα το ένα δισεκατομμύριο χρήστες, σημειώνοντας νέο ρεκόρ: καμία άλλη διαδικτυακή κοινότητα δεν έχει συγκεντρώσει τόσα μέλη και, μάλιστα, σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.

Το Facebook ιδρύθηκε στις 4 Φεβρουαρίου του 2004 και μέσα σε εννέα χρόνια κατάφερε να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο επικοινωνούμε, αλλά και να προσθέσει έναν ακόμη πονοκέφαλο στην καθημερινότητά μας: αυτόν της ανεξέλεγκτης έκθεσης των προσωπικών μας δεδομένων.

Ο συνολικός αριθμός των μελών του Facebook αντιστοιχεί στο 14% του παγκόσμιου πληθυσμού, ο οποίος ανέρχεται περίπου στα επτά δισεκατομμύρια.

Οι χρήστες του έχουν, μέχρι σήμερα, κάνει 1,13 τρισ. likes, έχουν ανεβάσει 219 δισ. φωτογραφίες (εξαιρουμένων των φωτογραφιών που έχουν διαγραφεί), έχουν ποστάρει 62,6 εκατ. τραγούδια και έχουν κοινοποιήσει την τοποθεσία στην οποία βρίσκονται 17 δισ. φορές.

Ο μέσος χρήστης του Facebook είναι 22 ετών και οι πέντε χώρες με τα περισσότερα μέλη είναι η Βραζιλία, η Ινδία, η Ινδονησία, το Μεξικό και οι Ηνωμένες Πολιτείες.

Το μέλλον

Μπαίνοντας θριαμβευτικά στον δέκατο χρόνο λειτουργίας του, το κοινωνικό δίκτυο στρέφει το ενδιαφέρον του στις αναδυόμενες αγορές, αλλά και στο mobile internet, επιδιώκοντας να διευρύνει τη βάση των χρηστών του. Σύμφωνα με πρόσφατη ανακοίνωση του ιστότοπου, 600 εκατ. χρήστες μπαίνουν στο facebook μέσω φορητών συσκευών (κινητά τηλέφωνα, ταμπλέτες κ.λπ.) – για πρώτη φορά δηλαδή είναι περισσότεροι από εκείνους που το χρησιμοποιούν από τον προσωπικό τους υπολογιστή.

Η περαιτέρω ανάπτυξη θεωρείται μονόδρομος, αν το facebook θέλει να διατηρήσει τα κέρδη του. Η Facebook Inc. έχει δει την τιμή της μετοχής της να βρίσκεται στα 21 δολάρια, από την αρχική τιμή των 38 δολαρίων με την οποία ξεκίνησε να διαπραγματεύεται στον Nasdaq τον Μάιο, ενώ το φθινόπωρο είχε κατρακυλήσει και στα 17 δολάρια, χάνοντας τη μισή χρηματιστηριακή της αξία.

Οι επενδυτές περιμένουν από το facebook να προσελκύσει νέα πελατεία σε περιοχές του κόσμου όπου δεν έχει ακόμη διείσδυση. Παρά το γεγονός ότι είναι μακράν το μεγαλύτερο και πιο δημοφιλές κοινωνικό δίκτυο του κόσμου, υπάρχουν χώρες-κλειδιά, όπως η Λαϊκή Κίνα και η Ρωσία, όπου οι τοπικοί ανταγωνιστές ξεπερνούν το facebook σε χρήστες.

Διόλου τυχαία τον περασμένο Σεπτέμβριο, ο ιδρυτής του Μαρκ Ζάκερμπεργκ επισκέφθηκε τη Μόσχα, όπου εμφανίστηκε σε τηλεοπτική εκπομπή, ενώ συνάντησε και τον Πρωθυπουργό Ντμίτρι Μεντβέντεφ. Επρόκειτο για μια άσκηση δημοσίων σχέσεων σχεδιασμένη να κλονίσει το VKontakte – ένα κοινωνικό δίκτυο που μπορεί να υπερηφανεύεται ότι έχει περισσότερα από 300 εκατ. μέλη, σε σύγκριση με τα μόλις επτά εκατ. που μετράει το facebook στη Ρωσία.

Αλλα ταξίδια του Ζάκερμπεργκ περιλαμβάνουν τη Λαϊκή Κίνα, όπου το facebook επιδιώκει να ξεπεράσει το κοινωνικό δίκτυο RenRen (το οποίο έχει περισσότερους από 30 εκατ. χρήστες) και, ενδεχομένως, την υπηρεσία Sina Weibo, η λειτουργία της οποίας μοιάζει με αυτή του twitter (πάνω από 300 εκατ. χρήστες).

Στην Αφρική, το facebook στοχεύει στη χρήση των κοινών κινητών τηλεφώνων – γνωστών ως feature phones – τα οποία δεν είναι σε θέση να εμφανίσουν το facebook στην πλήρη μορφή του, αλλά μπορούν να προβάλλουν ειδικά διαμορφωμένες παραλλαγές του κοινωνικού δικτύου.

Υπάρχουν, επίσης, σημαντικές ευκαιρίες για περισσότερο κέρδος. Η Αφρική έχει υιοθετήσει συστήματα πληρωμών μέσω φορητών συσκευών τα οποία γίνονται ολοένα πιο δημοφιλή.

«Υπάρχουν πέντε δισ. άνθρωποι στον κόσμο που έχουν τηλέφωνα, γι’ αυτό θα πρέπει να είμαστε σε θέση να εξυπηρετήσουμε περισσότερους ανθρώπους και να αυξήσουμε τη βάση των χρηστών μας σε αυτό τον τομέα» δήλωσε πρόσφατα ο Ζάκερμπεργκ στο αμερικανικό δίκτυο NBC.

Παράλληλα, το facebook θέλει να εξαπλωθεί περισσότερο στη διαφημιστική αγορά: τον περασμένο Οκτώβριο λανσάρισε πληρωμένες αναρτήσεις για μεμονωμένους χρήστες στις ΗΠΑ, επιτρέποντας στα μέλη του – έναντι επτά δολαρίων – να προβάλλουν τις αναρτήσεις τους στα «χρονολόγια» των φίλων τους.

Η διαφήμιση αντιπροσωπεύει το 84% των συνολικών εσόδων του facebook.

Βουτιά στα νερά της αναζήτησης.

Στα μέσα του περασμένου Ιανουαρίου ο διευθύνων σύμβουλος του facebook Μαρκ Ζάκερμπεργκ παρουσίασε το Graph Search, μια νέα υπηρεσία «έξυπνης» αναζήτησης, η οποία – όπως είπε – θα απαντά σε όλες τις ερωτήσεις των χρηστών, αντλώντας πληροφορίες από το περιεχόμενο που ανεβάζουν οι φίλοι τους στον ιστότοπο.

Στην πραγματικότητα, η νέα λειτουργία συνιστά απόπειρα του facebook να σπάσει το μονοπώλιο της Google στις διαδικτυακές αναζητήσεις.

Το εργαλείο θα επιτρέπει στους χρήστες να εντοπίζουν ανθρώπους «με κοινά ενδιαφέροντα», να ψάχνουν φωτογραφίες πληκτρολογώντας συγκεκριμένες φράσεις και να εντοπίζουν σημεία ενδιαφέροντος, όπως αξιοθέατα και εστιατόρια, τα οποία έχουν επισκεφθεί οι φίλοι τους. Το Graph Search θα είναι σε θέση να απαντά σε προσωποποιημένες ερωτήσεις τις οποίες οι υπάρχουσες μηχανές αναζήτησης (όπως το Google) δεν μπορούν να απαντήσουν: από το ποιες είναι οι καλύτερες φωτογραφίες που έχετε τραβήξει με την οικογένειά σας, μέχρι ποια είναι τα μπαρ και οι καφετέριες που προτιμούν οι φίλοι σας σε μια συγκεκριμένη περιοχή.