Αρκετοί βιολόγοι σήμερα αντιλαμβάνονται ότι ο ηλεκτρισμός διαδραματίζει περισσότερο σημαντικό ρόλο για την εύρυθμη λειτουργία του ανθρωπίνου οργανισμού απ’ ό,τι πιστευόταν μέχρι προσφάτως. Ο ηλεκτρισμός, όπως παρατηρούν, δεν επικαθορίζει μόνο την κατασκευή των μυών και τη μεταφορά νευρικών ερεθισμάτων διά μέσου του νευρικού μας συστήματος αλλά είναι υπεύθυνος για την εκδήλωση ή μη μιας σειράς ασθενειών, από τους παρατεταμένους πονοκεφάλους και τις ημικρανίες μέχρι την κυστική ίνωση.
Πριν από μερικές ημέρες, στο Βασιλικό Ινστιτούτο του Λονδίνου η Φράνσιζ Ασκροφτ, που είναι φυσιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, έδωσε μία διάλεξη περιγράφοντας τη σπουδαιότητα του ηλεκτρισμού στο σώμα μας αλλά και τα οφέλη που μπορεί να έχει η κατανόηση μελλοντικά αυτού του πολύπλοκου φαινομένου μέσα από το νέο γνωστικό πεδίο του βιοηλεκτρισμού.
Ο ηλεκτρισμός που χρησιμοποιούμε καθημερινά για τη λειτουργία διαφόρων μηχανών στηρίζεται στα ηλεκτρόνια, που είναι στοιχειώδη υποατομικά σωματίδια τα οποία μεταφέρουν ηλεκτρικά φορτία. Αντιθέτως, στο σώμα μας ο ηλεκτρισμός μεταφέρεται με πιο μεγάλα πολυπλοκότερα άτομα ή ιόντα που βρίσκονται στα άλατα, όπως το χλωριούχο νάτριο.
Οταν πατάμε έναν διακόπτη ο ηλεκτρισμός που διατρέχει τα καλώδια για να ανάψει το φως κινείται με ταχύτητα παραπλήσια με αυτήν του φωτός. Μέσα στο σώμα μας τα ηλεκτρικά σήματα κινούνται πολύ πιο αργά, με ταχύτητα περίπου 800 μέτρων το δευτερόλεπτο.
Καθώς λοιπόν ο βιοηλεκτρισμός αστραποβολά μέσα και έξω από τα κύτταρά μας δημιουργεί ρεύμα απειροελάχιστου φορτίου, που είναι δεκάδες δισεκατομμύρια φορές ισχνότερο από εκείνο που απαιτείται για να ανάψει μία κοινή λάμπα. Με κάποιον τρόπο, τα ιόντα που μεταφέρουν αυτό το φορτίο βρίσκουν τρόπο να διαπερνούν τις κυτταρικές μεμβράνες που προστατεύουν το περιεχόμενο του κάθε κυττάρου.
Η αντίληψη ότι κάθε κύτταρο είναι διάστικτο από μικροσκοπικούς πόρους που είναι φτιαγμένοι από συγκεκριμένες πρωτεΐνες και επιτρέπουν την απρόσκοπτη μετακίνηση των ιόντων παγιώθηκε τη δεκαετία του 1950, ύστερα από έρευνες των Αλαν Χόντγκιν και Αντριου Χάξλεϊ από το Κέμπριτζ και του Μπέρναρντ Κατζ από το Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου.
Αυτοί οι πόροι, όπως λένε βιολόγοι, είναι δίοδοι ιόντων που ρυθμίζουν όλες τις λειτουργίες της ζωής, από τη στιγμή της σύλληψης μέχρι την τελευταία αναπνοή. «Αυτές οι δίοδοι αποτελούν τη σπίθα της ζωής», επισημαίνει η Ασκροφτ.
Ακούγεται απίστευτο, αλλά σε αυτές τις  διόδους, απ’ όπου διέρχεται ο λεγόμενος βιοηλεκτρισμός, οφείλονται οι χτύποι της καρδιάς, η επιθυμία να δοκιμάσουμε ένα ακόμη κομμάτι σοκολάτα ή η ευχάριστη αίσθηση του ήλιου πάνω στο δέρμα μας.
Τα τελευταία χρόνια αποτελεί κοινό τόπο στη Βιολογία η διαπίστωση ότι η όποια δυσλειτουργία στις διόδους διέλευσης του βιοηλεκτρισμού είναι η αιτία πρόκλησης ενός εντυπωσιακού αριθμού ασθενειών, τόσο σε ανθρώπους όσο και σε ζώα. Χοίροι που πεθαίνουν από ρίγη, κατσίκες με μυϊκή δυστροφία που καταρρέουν και άνθρωποι με επιληψία, κυστική ίνωση, καρδιακές αρρυθμίες ή ημικρανίες, είναι ορισμένα μόνο από τα θύματα της δυσλειτουργίας του βιοηλεκτρισμού. Για παράδειγμα, ορισμένες μεταλλάξεις στις διόδους των ιόντων αποτελούν σήμα κατατεθέν κληρονομικών μορφών επιληψίας, καρδιακών διαταραχών, παράλυσης ή και χρόνιων πόνων.
Τέτοιες δίοδοι, απ’ όπου διέρχονται τα ενεργειοφόρα ιόντα, βρίσκονται σε διεγέρσιμα κύτταρα όπως οι νευρώνες στον εγκέφαλο, τα κύτταρα στους μυς της καρδιάς ή τα νευρικά κύτταρα που μεταφέρουν σήματα πόνου, ζέστης, κρύου.
Τελευταία Νέα